«Հրաշք Հանգան գետի վրա» (կորեերեն՝ 한강의 기적 (漢江의 奇蹟),  Հարավային Կորեայի տնտեսության աճի գործընթացը նկարագրող տերմին, կես դարում կորեական պատերազմի հետևանքով ավերված ագրարային երկրից վերածվել է բարձր տեխնոլոգիաների զարգացող տնտեսության։ Այս գործընթացը հիմնված էր արտահանմանն ուղղված աճի, արագ ինդուստրացման, նոր տեխնոլոգիաների ներդրման, կրթության զարգացման վրա, ինչը հանգեցրեց կենսամակարդակի բարձրացման, արագ ուրբանիզացիայի և արդիականացման։ Հանգան գետի վրա հրաշքը փորձել են այնպիսի միջազգային կորպորացիաներ, ինչպիսիք են Samsung-ը, LG-ը և Hyundai-ը[1]։

Կորեայի ՀՆԱ-ի աճի տեմպը 1961-2008 թվականները

Հանգանը (բառացիորեն կորեերենից Հանգանգ նշանակում է «Հան գետ») գետ է, որի ափերին տեղակայված է Սեուլը՝ Հարավային Կորեայի մայրաքաղաքը, ամենամեծ քաղաքը և տնտեսական կենտրոնը։

Հարավային Կորեայի տնտեսության արագ զարգացման սկիզբը կապված է 1962 թվականի հետ, երբ նախագահ Փարկ Չունգ Հին հայտարարել է առաջին հնգամյա ծրագրի սկիզբը։ Տնտեսական աճը դանդաղել է 1980-ականների վերջին, բայց 1988 թվականի Սեուլի Օլիմպիական խաղերից հետո մարդիկ սկսեցին խոսել «Հանգան գետի հրաշքի» մասին։ 1994 թվականից Կորեայի Հանրապետությունը համարվում է բարձր զարգացած (մեկ շնչին ընկնող ՀՆԱ-ի առումով)։ 1997 թվականին Հարավային Կորեայի տնտեսությունը վերապրել է ասիական ֆինանսական ճգնաժամը, բայց կարողացել է հաջողությամբ հաղթահարել այն։ Դրանից հետո, բացի Հարավային Կորեայի տնտեսության ավանդական հատվածներից, նշանակալի դեր է ունեցել նաև արտահանմանն ուղղված բիզնեսը, այն կոչվում էր հապլյու՝ «կորեական ալիք»։

…Հանգան գետի հրաշք ժամանակաշրջանը, երբ 1960-ականներից մինչև 1990-ականները Կորեան տնտեսական զարգացումը հսկայական թռիչք կատարեց, կեղծամներ, նրբատախտակներ և ծովամթերք արտահանող հետամնաց երկրից վերածվեց առաջադեմ տեխնոլոգիական հզորության, ողջ աշխարհը լրացրեց սմարթֆոններով, համակարգիչներով, մեքենաներով և հեղուկանավերով։

[2]}}

«Հանգան գետի վրա հրաշքի» իրականացման համար կա կարևոր երեք գործոն՝ երկրի ղեկավարության քաղաքական կամքը, Կորեայի ժողովրդի մտածելակերպը և կոնֆուցիական էթիկայի և բարքերի վրա հիմնված նրանց արժեքները, Հարավային Կորեայի ինտեգրումը համաշխարհային տնտեսական համակարգին՝ ինչպես առանձին երկրների (հիմնականում Ճապոնիայի և ԱՄՆ-ի), այնպես էլ միջազգային ֆինանսական հաստատությունների աջակցությամբ[3]։

Ուսումնասիրելով հարավկորեական «տնտեսական հրաշքի» ֆենոմենը՝ նշում են դրա նմանությունը այլ «ասիական վագրերի»՝ Սինգապուրի, Հոնկոնգի և Թայվանի տնտեսական վերելքի հետ։ Ուշադրություն է դարձվում ոչ միայն ցուցանիշների աճին, այլև տնտեսության կառուցվածքի փոփոխություններին։ Գնահատելով «Հանգան գետի հրաշքը»՝ գտնվում են ինչպես դրական, այնպես էլ բացասական կողմեր՝ տնտեսական աճը հանգեցրել է Կորեայի Հանրապետությունում ժողովրդագրական ու սոցիալական զգալի փոփոխությունների։

Գրականություն խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել