Կապնդեղ
| Կապնդեղ | |
| |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Հովանոցածաղկավորներ (Apiales) |
| Ընտանիք | Նեխուրազգիներ (Apiaceae) |
| Ենթաընտանիք | Նեխուրայիններ (Apioideae) |
| Տրիբա | Selineae |
| Ցեղ | Կապնդեղ (Seseli) L., 1753 |
Կապնդեղ (լատին․՝ Seseli), նեխուրազգիների (հովանոցավորներ (Apiaceae)) ընտանիքի բազմամյա, հազվադեպ՝ երկամյա խոտաբույսերի ցեղ։
Տարածում
խմբագրելՏարածված է Արագածոնի, Շիրակի, Լոռու, Տավուշի, Գեղարքունիքի, Սյունիքի մարզերում։ Աճում է թփուտներում, անտառի բացատներում, չոր, քարքարոտ, կրային լանջերին։
Կենսաբանական նկարագիր
խմբագրելՑողունը ճյուղավորվող է, բարձրանում է՝ մինչև 1 մ։ Տերևները կրկնակի-եռակի փետրաձև հատված են։ Ծաղկաբույլը հովանոց է, ծաղիկները՝ սպիտակ, մանուշակագույն, հազվադեպ՝ դեղնավուն։ Ծաղկում է հունիս-հուլիսին։ Պտուղը ձվաձև կամ երկարավուն ձվաձև, մեջքի կողմից սեղմված, մերկ կամ մազածածկ սերմնապտուղ է։
Նշանակություն և կիրառում
խմբագրելԴեղաբույս է. պարունակում է եթերայուղեր, կումարին, ածխաջրեր, թթուներ։ Օգտագործում են շնչարգելության, կծկանքի, նևրոզների և սրտային այլ հիվանդությունների ժամանակ, նաև որպես հակաքաղցկեղային միջոց։ Մեծաջրանցքիկ կապնդեղ (հանդիպում է միայն Արագած լեռան վրա) և նրբաճյուղ կապնդեղ (բնաշխարհիկ է, հանդիպում է Վայոց ձորի մարզում) տեսակները գրանցված են ՀՀ Կարմիր գրքում։
Որոշ տեսակներ
խմբագրելՀայտնի է 48[1][2], ՀՀ-ում՝ 3 տեսակ՝
- Կապնդեղ մեծաջրանցքիկ (Տ. grandivittatum),
- Կապնդեղ նրբաճյուղ (Տ. leptocladum),
- Կապնդեղ մանանեխանման (Տ. peucedanoides)։
Ծանոթագրություններ
խմբագրելԱրտաքին հղումներ
խմբագրելԱյս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կապնդեղ» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կապնդեղ» հոդվածին։ |