Կայսըն Կուլիև
Կուլիև Կայսըն Շուվաևիչ (ռուս.՝ Кайсы́н Шува́евич Кули́ев; կարաչ.-բալկ.՝ Къулийланы Шууаны жашы Къайсын, հոկտեմբերի 19 (նոյեմբերի 1), 1917, Verkhne-Chegemskoye rural community, Չեգեմի շրջան, Kabardino-Balkar Autonomous Oblast, ԽՍՀՄ - հունիսի 4, 1985, Chegem, Kabardino-Balkar Autonomous Soviet Socialist Republic, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), բալկար խորհրդային բանաստեղծ, արձակագիր, լրագրող։ Կաբարդա-Բալկարական ԻԽՍՀ ժողովրդական բանաստեղծ (1967 թ.), Լենինյան մրցանակի դափնեկիր (1990 թ. — հետմահու), ԽՍՀՄ պետական մրցանակի դափնեկիր (1974), ՌՍՖՍՀ Մաքսիմ Գորկու անվան պետական մրցանակի դափնեկիր (1967)։ ԽՄԿԿ անդամ (1944), ԽՍՀՄ 5-րդ, 9-րդ, 10-րդ և 11-րդ գումարումների Գերագույն խորհրդի պատգամավոր։
Կայսըն Կուլիև կարաչ.-բալկ.՝ Къулийланы Шуўаны жашы Къайсын | |
---|---|
Ծնվել է | հոկտեմբերի 19 (նոյեմբերի 1), 1917 |
Ծննդավայր | Verkhne-Chegemskoye rural community, Չեգեմի շրջան, Kabardino-Balkar Autonomous Oblast, ԽՍՀՄ |
Վախճանվել է | հունիսի 4, 1985 (67 տարեկան) |
Վախճանի վայր | Chegem, Kabardino-Balkar Autonomous Soviet Socialist Republic, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ |
Մասնագիտություն | բանաստեղծ, արձակագիր և քաղաքական գործիչ |
Լեզու | կարաչայ-բալկարերեն |
Քաղաքացիություն | Ռուսական հանրապետություն, Mountainous Republic of the Northern Caucasus, ՌԽՖՍՀ, Ռուսաստանի Հարավ և ԽՍՀՄ |
Կրթություն | Մաքսիմ Գորկու անվան գրականության ինստիտուտ |
Անդամակցություն | ԽՍՀՄ Գրողների միություն |
Կուսակցություն | ԽՄԿԿ |
Պարգևներ | |
Զավակներ | Էլդար Կուլիև, Alim Kouliev? և Azamat Kuliev? |
Kaisyn Kuliev Վիքիպահեստում |
Կենսագրություն
խմբագրելԾնվել ու հասակ է առել Վերին Չեգեմ լեռնային աուլում։ Մանուկ հասակում զրկվել է հորից[1]։ Գյուղի միջնակարգ դպրոցն ավարտելուց հետո սովորել է Նալչիկի մանկավարժական տեխնիկումում։ Հետագայում ավարտել է նաև թատերարվեստի ռուսական ինստիտուտը (ГИТИС-ը) և Մոսկվայի Մաքսիմ Գորկու անվան համաշխարհային գրականության ինստիտուտը։ Մոսկվայում ուսումնառությունն ավարտելով՝ վերադարձել է Նալչիկ, դասավանդել կաբարդա-բալկարական պետական մանկավարժական ինստիտուտում[2]։
Բանաստեղծություններ գրել է դեռ դպրոցական տարիներից։ Առաջին ստեղծագործությունները հրատարակել է 1933 թվականին[3]՝ 16 տարեկան հասակում։
«Իմ հարևանները» (1939-1945 թթ., հրտ. 1957 թ.) քնարական շարքի կենտրոնում խորհրդային մարդն է։ Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին հրատարակել է բանաստեղծությունների մի քանի շարք։ Այնուհետև դիմել է բալկարների պատմական անցյալին («Կիրճերի երգեր», շարք, 1947-1951 թթ.), գրել «Լեռնային պոեմ Լենինի մասին» (1959-1960 թթ.)։ Բալկար ժողովրդին է նվիրված «Վիրավոր քարը» (1964 թ., Մ. Գորկու անվան ՌՍՖՍՀ պետական մրցանակ, 1966 թ.) բանաստեղծությունների ժողովածուն։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Кулиев, Кайсын Шуваевич Автобиография.
- ↑ Тамара Эфендиева, Салих Ибрагимович Эфендиев Кайсын Шуваевич Кулиев: 1959-1985. — Изд-во «Эльбрус», 1997-01-01. — 434 с.
- ↑ Вадим Дементьев Кавказская тетрадь. — Современник, 1989-01-01. — 440 с.
Գրականություն
խմբագրել- Ст. Рассадин. Кайсын Кулиев. Литературный портрет. Москва, Художественная литература, 1974. 158 с.
- Ж. Кулиева. Остаться в памяти людской… Сборник статей и воспоминаний о Кайсыне Кулиеве. Нальчик: Эльбрус, 1987.
- Л. Мкртчян. Без тебя, Кайсын, и вместе с тобой. Ереван: Наири, 1997,108 с.
- Ж. Кулиева. Я жил на этой земле… Кайсын Кулиев в документах. Нальчик: Эльбрус, 1999.
- Э. Кулиева. Мой гений, мой ангел, мой друг. Нальчик: Эльбрус, 2002.
- Кулиева, Элизат Эльбаевна (Э.Кулиева). Ум, окрылённый свободой. Нальчик: Эльбрус, 2007. • Кулиева, Элизат Эльбаевна (Э. Кулиева) . Былое как сегодня . Нальчик : Издательство Котляровых, 2017.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- О депортации балкарцев Արխիվացված 2007-10-17 Wayback Machine
- Мемориальный дом-музей Кайсына Кулиева
- Kaisyn Kuliev. National Library of Australia
- Kaisyn Kouliev. Scottish Poetry Library Inspire(չաշխատող հղում)
- Kaisyn Kuliev. University of Chicago Library https://archive.today/20121212084150/http://ipac.lib.uchicago.edu/ipac20/ipac.jsp?session=12D33349358WC.668&profile=ucpublic&uri=link=3100006~!1756199~!3100001~!3100002&aspect=subtab13&menu=search&ri=1&source=~!horizon&term=Kuliev+K+Sh+Kaisyn+Shuvaevich+1917&index=AUTHORP/ |date=2012-12-12
- Хронос. Кулиев, Кайсын Шуваевич
- «Пространство поэта» Чингиз Айтматов
- Официальный сайт президента КБР
- Официальный сайт лауреата Государственных премий, народного поэта Кабардино-Балкарии Кайсына Кулиева Արխիվացված 2012-09-16 Wayback Machine
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 716)։ |
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կայսըն Կուլիև» հոդվածին։ |