Ծվվան սագ
| Ծվվան սագ | |
 Ծվվան սագ | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Կենդանիներ (Animalia) |
| Տիպ/Բաժին | Քորդավորներ (Chordata) |
| Ենթատիպ | Ողնաշարավորներ (Vertebrata) |
| Դաս | Թռչուններ (Aves) |
| Կարգ | Սագանմաններ (Anseriformes) |
| Ընտանիք | Բադեր (Anatidae) |
| Ցեղ | Սագ (Anser) |
| Տեսակ | Ծվվան սագ (A. erythropus) |
| Միջազգային անվանում | |
| Anser erythropus | |
| Տարածվածություն և պահպանություն | |
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝  Խոցելի տեսակ  Տաքսոնի տարածվածությունը | |
Ծվվան սագ (լատին․՝ Anser erythropus ), բադերի ընտանիքին պատկանող թռչուն։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Տարածվածություն
խմբագրելՏարածված է Եվրասիայի տունդրայի գոտում՝ Սկանդինավյան երկրներից մինչև Չուկոտիա։ Ձմեռում է Եվրոպայում, առավել հաճախ՝ Բալկանյան թերակղզում, Փոքր Ասիայում, Իրանում, Չինաստանի հարավում, Կորեայում, Ճապոնիայում և Հարավային Կովկասում։ Հայաստանում հանդիպում է գարնանային և աշնանային չուի ժամանակ Սևանա լճում և Արաքսի հովում (ձմռանը, սակայն ոչ ամեն տարի)[1]։
Էկոլոգիա
խմբագրելԲնադրման շրջանում հանդիպում է ոչ միայն տունդրայում, այլև լեռնային լճերում, լեռնային գետերի ստորին մասերում, զառիթափ լեռնային լանջերին։ Ձմռանը գերադասում է կերով հարուստ, լայն տեսադաշտով տարածքները, դաշտերը, տափաստանները և ջրավազանների ափերը։
Բնադրման համար գերադասում են խոտաբույսերով և թփուտներով պատված վայրերը, ժայռուտները։ Բնի ցամքարը լցված է աղվափետուրներով ծածկված չոր խոտաբույսերից։ Ձվերը 4-8 հատ են, սպիտակադեղնավուն, 69-87 մմ։ Թխսումը 26-28 օր է[1]։
Պահպանություն
խմբագրելՉվող, բնադրող, ձմեռող, քիչ տարածված, հազվագյուտ տեսակ է, որն ընդգրկված է ԲՊՄՄ Կարմիր ցուցակում և գնահատվում է որպես վտանգված տեսակ։ Գրանցված է Բեռնի կոնվենցիայի Հավելված 2-ում։
Թվաքանակը միշտ եղել է սակավաթիվ։ Չուի և ձմեռման ընթացքում՝ 5-10 առանձնյակ սագերի խմբում։
Վտանգման հիմնական գործոններն են Սևանա լճի ավազանում և Արաքսի հովտում անհանգստացման գործոնն ու որսագողությունը։
Անհրաժեշտ է ձմեռման և չուի շրջաններում կազմակերպել թվաքանակի հաշվառում և ապահովել դրանց պահպանումը, ուժեղացնել պայքարը որսագողության դեմ։
Պահպանվում է «Սևան» ազգային պարկում[1]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ծվվան սագ» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ծվվան սագ» հոդվածին։ |