Խալանդրիոն
Խալանդրիոն (հուն․՝ Χαλάνδριον[1] ή Χαλάνδρι), քաղաք Հունաստանում, Աթենքի արվարձանը։ Գտնվում է ծովի մակարդակից 185 մ բարձրության վրա[2], Պենդելիկոնի ստորոտում, Աթենքի կենտրոնից 7 կմ հյուսիս-արևելք։ Նույնանուն համայնքի վարչական կենտրոնն է Ատտիկա ծայրամասի Հյուսիսային Աթենք ծայրամասային միավորում։ Ըստ 2011 թվականի վիճակագրության՝ բնակչությունը 74192 մարդ է։ Մակերեսը 10,805 կմ² է, խտությունը՝ 6866,45 մարդ/կմ² վրա։ 2014 թվականի տեղական ընտրություններին դիմարխ է ընտրվել Սիմեոն Ռուսոսը (Συμεών Ρούσσος)։
 | |
|---|---|
 | |
| Երկիր |  Հունաստան |
| Կարգավիճակ | քաղաք և արվարձան |
| Մտնում է | Chalandri Municipality? |
| ԲԾՄ | 185 մետր |
| Բնակչություն | ▲77 102 մարդ (2021) |
| Տարածք | 10,8 կմ² |
| Սահմանակցում է | Ամարուսիոն և Այա Պարասկևի (Ատտիկա) |
| Հեռախոսային կոդ | 210 |
| Փոստային ինդեքսներ | 152 00–152 99 |
| halandri.gr | |
Քաղաքը գտնվում է Կիֆիսյաս և Մեսոյոն պողոտաների միջև։ Քաղաքի հյուսիսային ծայրամասով անցնում է Ատտիկա ավտոմայրուղի 6-ը։ Քաղաքում է գտնվում Աթենքի մետրոպոլիտենի 3 կայան՝ Խոլանդրի, Դուկիսիս Պլակենդիաս և Նոմիզմատոկոպիո։
1925 թվականին ստեղծվել է միությունը, 1943 թվականին՝ համայնքը։ 1961 թվականին քաղաքին միացել է Պոլիդրոսոն լուծարված բնակավայրը[3]։
Պատմություն խմբագրել
Պատմական աղբյուրների համաձայն՝ Խալանդրիոնի շրջանը բնակեցված է եղել հին ժամանակներից և գտնվել է Հին Աթենքի դեմի՝ Ֆլիայի տեղում։ Հնագույն ատտիկական դեմայի տարածքը զբաղեցնում էր ժամանակակից Խալանդրիոնը, Վրիլիսիան, Այիա Պարասկևին, Խոլարգոսը և շրջակա արվարձանները[4]։
Բառարանագիր Իսիխի Ալեքսանդրիսկին հաղորդում է, որ հին հունարեն՝ «φλεῖ γέμει, εὐκαρπεῖ, πολυκαρπεῖ» բառը նշանակում է «պտուղներով առատ, շատ պտուղներ» և դրա համար, հնարավոր է, «Ֆլիա» նշանակում է պտղաբեր հող՝ հարուստ բուսականությամբ։ Ներկայիս անունը վերաբերում է, հավանաբար, միջնադարին կամ օսմանական շրջանին։ Ըստ այս տեսակետի՝ անունը առաջացել է թուրք մեծ նվաճող Հալա բեյի անունից։ Ըստ մեկ այլ տեսակետի՝ այն վերաբերում է բյուզանդական շրջանին և նշանակում է մահճակալ, վանական սենյակ կամ հյուղ[4]։
Ֆլիա շրջանը բնակեցված է եղել բրոնզե դարում ( մ․թ․ա 2600-2000) և ուշէլադական շրջանում ( մ․թ․ա․ 1550-1100)։ Դասական շրջանում Ֆլիայից է առաջացել Եվրիպիդեսի և Դիկոմիդների ցեղերը, որին պատկանել է Թեմիստոկլեսը։ Ֆլիան հարուստ էր զոհասեղաններով և տաճարներով[4][5]։
Հռոմեական և վաղ քրիստոնեական շրջանում Ֆլիան, ինչպես և ողջ Ատտիկան, բազմիցս թալանվել և ավերվել է։ Քրիստոնեությունը այստեղ սկսել է գերակշռել Հուստինիանոս Ա-ի օրոք, որը ձգտում էր արմատախիլ անել հեթանոսությունը։ Բյուզանդական և օսմանական շրջաններում Ֆլիայի շրջանի մասին տեղեկություններ չկան, հավանաբար շրջանը երկար ժամանակ եղել է դատարկված, ինչպես և անկման մեջ գտնվող Աթենքը, որտեղ այն ժամանակ բնակվում էր 8 հազար մարդ[4]։
1885 թվականին բացվել է Խալանդրի երկաթուղային կայանը։ 20-րդ դարի սկզբին Խալանդրիոնը իրենից ներկայացնում էր ոչ մեծ գյուղ։ Աթենացիները սկսել են այստեղ ամառանոցներ կառուցել։ Կլիման համարվում էր չորային և առողջարար, մոտերքում կար սոսիների անտառ, այդ պատճառով այստեղ բուժվելու էին ուղարկում տուբերկուլոզով հիվանդներին։ Ամատռային և կիրակնօրյա հայտնի հանգստավայր էր։ Այստեղ կային սրճարան և կինոթատրոն։ 21-րդ դարի վերջին մինչև 1922 թվականը այստեղ կար գյուղատնտեսական դպրոց, որի շենքը քանդվել է մինչև 1940 թվականը[4]։
1920-ականների վերջին գործել է Աթենք-Լավրիոն գնացքը, 1920-ականների սկզբին՝ առաջին ավտոբուսը, որը 1920-ական թվականների վերջում փոխարինվել է բրիտանական Power and Traction Finance Ltd ընկերության ավտոմեքենաներով[4]։
Փոքրասիական աղետից հետո 60-70 ընտանիք տեղափոխվել են և հիմնել արվարձան, որնավելի ուշ կոչվել է Նեոն-Փսիխիկոն[4]։
Երկրորդ աշխարհամարտին մոտ գյուղը վերածվել է քաղաքի։ 1970-ականների կեսերից հետո քաղաքը սրընթաց սկսել է աճել Աթենքի կենտրոնից արվարձաններ տեղափոխվող բնակիչների հաշվին[4]։
Բնակչություն խմբագրել
| Տարի | Բնակչություն, մարդ |
|---|---|
| 1920 | 1897[6] |
| 1928 | 6596[6] |
| 1940 | 11 297[6] |
| 1951 | 15 092[6] |
| 1961 | 25 774[6] |
| 1971 | 35 944[6] |
| 1981 | 54 320[6] |
| 1991 | 67 724[7] |
| 2001 | 75 327[7] |
| 2011 | 74 192[8] |
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Πίνακας αποτελεσμάτων Μόνιμου Πληθυσμού-Απογραφής 2011 (греч.). Ελληνική Στατιστική Αρχή (20 Μαρτίου 2014). Дата обращения 22 октября 2017.
- ↑ Απογραφή πληθυσμού - κατοικιών της 18ης μαρτίου 2001 (μόνιμος πληθυσμός) (греч.). — Πειραιάς: Εθνική στατιστική υπηρεσία της Ελλάδας, 2009. — Τ. I. — Σ. 334. — ISSN(⎘ ISSN) 1106-5761
- ↑ «Χαλάνδρι (Αττικής και Βοιωτίας)» (հունարեն). ΕΕΤΑΑ. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 27-ին.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 «Η Ιστορία» (հունարեն). Δήμος Χαλανδρίου. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 28-ին.
- ↑ Зелинский, Фаддей Францевич История античных религий. Том 1-3. — СПб.: Издательский проект «Квадривиум»; Алетейя, 2014. — С. 195. — 864 с. — ISBN 978-5-9906155-9-5
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 Κοτζαμάνης, Βύρων Αθήνα, 1848 - 1995. Η δημογραφική ανάδυση μιας μητρόπολης(հուն.) // Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών. — 1997. — № 92—93. — С. 3—30. Архивировано из первоисточника 27 Հոկտեմբերի 2021.
- ↑ 7,0 7,1 «Μόνιμος και Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Σύνολο Ελλάδος, νομοί, δήμοι/κοινότητες, δημοτικα/κοινοτικά διαμερίσμα και οικισμοί. Απογραφές πληθυσμού 2001 και 1991» (հունարեն). Հունաստանի վիճակագրական ծառայություն. Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ հուլիսի 16-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 22-ին.
- ↑ «Πίνακας αποτελεσμάτων Μόνιμου Πληθυσμού-Απογραφής 2011» (հունարեն). Ελληνική Στατιστική Αρχή. 2014 թ․ մարտի 20. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 13-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Խալանդրիոն» հոդվածին։ |