Հուստինիանոս Ա

Հուստինիանոս Ա
Ծնվել է՝	մայիսի 11, 482
Ծննդավայր	Taurision (Serbia), Dardania, Բյուզանդական կայսրություն
Մահացել է՝	նոյեմբերի 14, 565 (83 տարեկան)
Վախճանի վայր	Կոստանդնուպոլիս, Բյուզանդական կայսրություն
Երկիր	Բյուզանդական կայսրություն
Տոհմ	Հուստինիանոսների հարստություն
Հայր	անհայտ և Հուստինոս Ա
Մայր	Vigilantia?
Երեխաներ	Թեոդորոս Ցիրոս
Հավատք	Արևելյան քրիստոնեություն, քաղկեդոնականություն և քրիստոնեություն

Հուստինիանոս Ա Փլավիոս Պետրոս Սավվատիոս (լատին․՝ Flavius Petrus Sabbatius Iustinianus, հուն․՝ Φλάβιος Πέτρος Σαββάτιος Ιουστινιανός, մայիսի 11, 482^[1]^[2], Taurision (Serbia), Dardania, Բյուզանդական կայսրություն^[2] - նոյեմբերի 14, 565^[1]^[2]^[3], Կոստանդնուպոլիս, Բյուզանդական կայսրություն^[4]), բյուզանդական կայսր 527 թվականի օգոստոսի 1-ից մինչև իր մահը՝ 565 թվականը։ Ձգտել է վերականգնել Հռոմեական կայսրության երբեմնի հզորությունն ու տարածքը։ Բյուզանդական զորքերը, զորավարներ Բելիսարիուսի, հայազգի Նարսեսի և ուրիշների գլխավորությամբ, վերագրավել են Արևմտյան Հռոմեական կայսրության մի շարք տարածքներ, պատերազմել Սասանյան Պարսկաստանի, սլավոնների դեմ։

Հուստինիանոս Ա-ը զինվորական, վարչական և տնտեսական միջոցներ է ձեռնարկել Բյուզանդական Հայաստանի հասարա-քաղաքական յուրատեսակ կարգը վերացնելու և հռոմեականացնելու նպատակով։ 529-ին Փոքր Հայքը (բաժանված էր Առաջին և Երկրորդ Հայքերի), Սատրապական Հայաստանը (Հաշտյանք, Ծոփք, Անձիտ, Անգեղտուն, Բալահովիտ գավառները) և Ներքին Հայքը միավորել է զինվորական մեկ շրջանի մեջ՝ մագիստրոսի գլխավորությամբ։ 536-ի մարտի 18-ի հրովարտակով ստեղծել է վարչական չորս միավորներ՝ Ներքին կամ Ներքնագույն, Երկրորդ, Երրորդ և Չորրորդ Հայքեր։ Հայ նախարարական դասը կազմալուծելու համար 536-ին փոխել է ժառանգության կարգը՝ ժառանգելու իրավունք արտոնելով նաև ընտանիքի իգական սեռի անդամներին։ Վերակառուցել է հայկական հին քաղաքները՝ Կարինը, Մալաթիան, Սեբաստիան, Անարզաբան և հիմնել նորերը՝ կայսրության արևելքում առևտուրն ու արհեստագործությունը զարգացնելու, բյուզանդական տիրապետությունն ամրապնդելու նպատակով։ Հայտնի է նաև իր շինարարական գործունեությամբ, որի թագն ու պսակն է հանդիսանում Կոստանդնուպոլսում Սուրբ Սոֆիայի տաճարի կառուցումը։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 autori vari Enciclopedia Dantesca (իտալ.) / U. Bosco — Istituto dell'Enciclopedia Italiana, 1970.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 Любкер Ф. Iustinianus (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 707—708.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Justinian I. // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911. — Vol. 15. — P. 596—602.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1468-0025.2008.00486.x/full

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հուստինիանոս Ա» հոդվածին։

Այս հոդվածի նախնական տարբերակը կամ նրա մասը վերցված է Հայկական համառոտ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 6, էջ 683)։

[_41785d1c26cab1c8-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 autori vari Enciclopedia Dantesca (իտալ.) / U. Bosco — Istituto dell'Enciclopedia Italiana, 1970.

[_87cf3623d7938e86-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 Любкер Ф. Iustinianus (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 707—708.

[_e58f8656c7c7e072-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Justinian I. // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911. — Vol. 15. — P. 596—602.

[_0c9b77f6520e8cc3-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1468-0025.2008.00486.x/full

[1]

[2]

[3]

[4]

Հուստինիանոս Ա

Ծնվել է՝	մայիսի 11, 482^[1]^[2]
Ծննդավայր	Taurision (Serbia), Dardania, Բյուզանդական կայսրություն^[2]
Մահացել է՝	նոյեմբերի 14, 565^[1]^[2]^[3] (83 տարեկան)
Վախճանի վայր	Կոստանդնուպոլիս, Բյուզանդական կայսրություն^[4]
Երկիր	Բյուզանդական կայսրություն
Տոհմ	Հուստինիանոսների հարստություն
Հայր	անհայտ և Հուստինոս Ա
Մայր	Vigilantia?
Երեխաներ	Թեոդորոս Ցիրոս
Հավատք	Արևելյան քրիստոնեություն, քաղկեդոնականություն և քրիստոնեություն