Լեռնային ուղեկցորդ, մարդ, ով լավ ծանոթ է լեռնային տարածքին, մեծամասաբմ ունի լեռնագնացության մեծ փորձ, ֆիզիկապես ուժեղ է և դիմացկուն

Ժակ Բալմա (1762-1834), Սավոյացի լեռնային ուղեկցորդ և աշխարհի առաջին լեռնագնացներից մեկը
Էլիս Մենֆիլդ (1878-1960), ավստրալիացի լեռնային ուղեկցորդ, բնագետ և լուսանկարիչ, նա առաջին կինն էր ոչ միայն այս մասնագիտություններում, այլ նաև առաջինն էր ժամանակակից արևմտյան աշխարհում, ով տաբատը դարձրեց իր ամենօրյա հագուստը։ Նարում իր կարած հանդերձանքով է։

Որպես մասնագիտություն այն առաջացել է 19-րդ դարի սկզբին Եվրոպայում, երբ Ալպեր բարձրանալը ընդունվեց որպես սպորտաձև։ Այժմ լեռնային ուղեկցորդի վկայական (սերտիֆիկատ) ստանալու համար (տարբեր երկրներում) անհրաժեշտ է անցնել բազմամյա վերապատրաստման դասընթաց, լեռնագնացների Միջազգային Ֆեդերացիայի կողմից հավանության արժանացած և 1,5-ից մինչև 7 տարի տևողությամբ[1]։ Ինչպես նաև ոչ պաշտոնապես «լեռնային ուղեկցորդ» կարող է համարվել տեղի բնակիչը, ով որոշակի վճարի դիմաց այցելուներին լեռնային տարածքով ուղեկցում է դեպի իրենց անհրաժեշտ կետը, իրենց անհրաժեշտ ճանապարհով, ինչի համար անհրաժեշտ էր լավ ծանոթ լինել տեղանքին։

Ինչպես շատ այլ մասնագիտությունների ներկայացուցիչների, լեռնային ուղեկցորդներին ևս միավորում են ազգային և միջազգային ասոցիացիաներն ու ֆեդերացիաները։ Հնագույն և մեծագույն լեռնային ուղեկցորդների կազմակերպություն է համարվում Շամոնի ուղեկցորդների Ընկերությունը, այն հիմնադրվել է 1821 թվականինին, Շամոնիում (ֆրանսիա)[2]։ Լեռնային ուղեկցորդների խոշար կազմաերպություն է համարվում International Federation of Mountain Guide Associations, որի ղեկավար կայանը գտնվում է Գշտադում (Շվեյցարիա)[3]։ 1979 թվականից աշխատում է «Լեռնային ուղեկցորդների Ամերիկյան ասոցեացիան»[4]։

Ռուսական կայսերությունում կարճ ժամանակահատված՝ 1904-ից 1917 թվականները, գոյություն է ունեցել Ռուսասնի լեռնային միութուն, այն անցկացնում էր ուղեկցորդների ատեստավորում, տալիս էր հատուկ կրծքանշան և տրամադրում էր «Ուղեկցորի գրքույկ»։ Խորհրդային տարիներին այս պրակտիկան վերացվեց, այն փոխարինվեց զանգվածային լեռնագնացության ընդհանուր համակարգով։ 21-րդ դարում հետխորհրդային տարածքներում լեռնային ուղեկցորդի մասնագիտությունը նորից դարձավ պահանջված։ Ռուսաստանում[5], Ղրղզստանում[6] և Վրաստանում[6] բացվեցին լեռնային ուղեկցորդների ասոցիացիաներ, որոնք ատեստացիա են անցկացնում ըստ միջազգային լեռնայի ուղեկցորդների ֆեդերացիայի ստանդարտների։

Գոյություն ունեն մի քանի լեռնային գագաթներ, որոնք անվանվել են ի պատիվ հայտնի լեռնային ուղեկցորդների։ 1975 թվականին ֆրանսիայում նկարահանվել է «Ուղեկցորդի մահը»[7] ֆիլմը, նվիրված լեռնային ուղեկցորդների կյանքին։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Guide de Haute-Montagne (ֆր.) на сайте ensa.jeunesse-sports.fr
  2. Официальный сайт Compagnie des guides de Chamonix (անգլ.)(ֆր.)
  3. Официальный сайт International Federation of Mountain Guide Associations Արխիվացված 2017-12-23 Wayback Machine (անգլ.)(գերմ.)(ֆր.)
  4. Официальный сайт «Американской ассоциации горных проводников» (անգլ.)
  5. «Ассоциация горных гидов России». www.rmga.ru. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 9-ին.
  6. 6,0 6,1 «Ассоциация горных гидов Кыргызстана» (ռուսերեն). mguide.in.kg. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 9-ին.
  7. «Смерть проводника» (La mort d'un guide, 1975) (ռուսերեն), Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 25-ին

Գրականություն

խմբագրել

Արտաքին հղումներ

խմբագրել