Իգոր Անատոլևիչ Իրտիշով (ռուս.՝ И́горь Анато́льевич Иртышо́в, օգոստոսի 18, 1971(1971-08-18), Կրասնոդարի երկրամաս, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - փետրվար 2021, Mordovian Zone, Սոսնովկա, Զուբովո-Պոլյանսկի շրջան, Մորդովիա, Ռուսաստան և Զուբովո-Պոլյանսկի շրջան, Մորդովիա, Ռուսաստան), ռուս սերիական բռնաբարող, պեդոֆիլ և մարդասպան: 1993-1994 թվականներին Սանկտ Պետերբուրգում կատարել է 6 բռնաբարություն (որոնց մի մասն ավարտվել է առողջությանը ծանր վնաս պատճառելով և մահվան ելքով), բռնաբարության մեկ փորձ և մեկ սպանություն:

Իգոր Իրտիշով
Պատկեր
Ծննդյան ամսաթիվօգոստոսի 18, 1971(1971-08-18)
ԾննդավայրԿրասնոդարի երկրամաս, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ
 Ռուսաստան
Մահվան ամսաթիվփետրվար 2021 (49 տարեկան)
Մահվան վայրMordovian Zone, Սոսնովկա, Զուբովո-Պոլյանսկի շրջան, Մորդովիա, Ռուսաստան կամ Զուբովո-Պոլյանսկի շրջան, Մորդովիա, Ռուսաստան
Մահվան պատճառՍրտային անբավարարություն
Սպանություն

Կենսագրություն

խմբագրել

Երիտասարդություն

խմբագրել

Իգոր Իրտիշովը ծնվել է 1971 թվականի օգոստոսի 16-ին[1] Կրասնոդարի մարզում [2]։ Մեծացել է դիսֆունկցիոնալ ընտանիքում, հայրն ու մայրը եղել են հարբեցողներ: 10 տարեկանում ավտովթարի է ենթարկվել և ստացել գլխուղեղի ծանր տրավմատիկ վնասվածք։ Նրա մոտ ախտորոշվել է «միջին թուլության աստիճանի մտավոր հետամնացություն», որից հետո մայրը նրան ուղարկել է հատուկ գիշերօթիկ դպրոց, որտեղ Իրտիշովին բռնաբարել են[3][4]։

Գիշերօթիկ դպրոցից հետո սովորել է արհեստագործական ուսումնարանում:1993 թվականին ա տեղափոխվել է Սանկտ Պետերբուրգ, որտեղ աշխատանքի է ընդունվել Pegasus սրճարանում որպես աման լվացող, բայց նրա եկամտի հիմնական աղբյուրը եղել է համասեռամոլությամբ մարմնավաճառություն անելը։ Հաճախորդների շրջանում հայտնի է եղել սադիստական հակումներով: Աչքի է ընկնել նաև հիստերիայով, էգոցենտրիզմով և վախկոտությամբ։ Ինքը՝ Իգորը, իրեն համասեռամոլ չի համարել, նա նաև սեռական հարաբերություններ է ունեցել կանանց հետ[5][6][7][8]։

Հանցագործությունների շարք

խմբագրել

Իրտիշովը իր հանցագործությունների շարքը սկսել է 1993 թվականի դեկտեմբերին: Շրջելով Սոսնովսկու այգու տարածքում՝ նկատել է երկու եղբայրների՝ 11 և 12 տարեկան։ Հանցագործը, նրանց դանակով սպառնալով, երեխաներին տարել է ամայի, հանգիստ վայր և հերթով բռնաբարել նրանց՝ նախապես գրպանի կոլբայից խմելու անհայտ հեղուկ տալով։ Ըստ տուժածների՝ «հեղուկն ուներ տարօրինակ համ և տհաճ հոտ»։ Երկու տուժածներն էլ լուրջ վնասվածքներ են ստացել[9]։

Իրտիշովը հերթական հանցագործությունը կատարել է Սանկտ Պետերբուրգի Կոլպինսկի շրջանում: Բռնի գործողությունների կատարման ժամանակ Իրտիշովը չափազանց ուժեղ սեղմել է տուժողի կոկորդը, ինչի հետևանքով նա մահացել է շնչահեղձությունից։ Ինքը՝ Իգորը, ավելի ուշ պատմել է, որ սպանվածին սպանել է՝ ուժերը չհաշվելով՝ ալկոհոլային հարբածության պատճառով։ Արդեն մանկահասակ երեխաների նկատմամբ բռնության երկրորդ դրվագից հետո ակտիվ որոնողական աշխատանքներ են տարվել սերիական բռնաբարողին բռնելու ուղղությամբ։ Շատ հանցագործներ, ովքեր քրեական պատասխանատվության են ենթարկվել նման հանցագործությունների համար, ենթարկվել են պատասխանատվության[10]։

Իրտիշովի հաջորդ հարձակումը երեխայի վրա տեղի է ունեցել 1994 թվականի մայիսին: Հանցագործը 10-ամյա տղային տարել է Ռիժսկի պողոտայի տներից մեկի վերնահարկ և դաժանորեն բռնության ենթարկել նրան։ Բռնության ակտից հետո Իգորը ձեռքերով պատռել է տղայի շեքը՝ նրան թողնելով մշտական հաշմանդամ։ Հատկանշական է, որ բոլոր հարձակումներն իրականացվել են ցերեկային ժամերին՝ մոտավորապես 12-ից 18 ժամվա ընթացքում, սակայն բռնաբարողին հաջողվել է աննկատ փախչել։ Մեկ ամիս անց բռնաբարել է ևս երկու տղաների՝ 11 և 12 տարեկան, Նևայի ափին[11]։

1994 թվականի սեպտեմբերին Իրտիշովը հարձակվել է 15-ամյա մի երիտասարդ բայց նա կարողացել է հակահարված տալ հանցագործին և փախչել: Նույն օրը Իրտիշովը, զայրացած իր անհաջողությունից, կատարել է իր վերջին՝ ութերորդ հանցագործությունը։ Բռնաբարելով 9-ամյա տղային՝ Իրտիշովը պոկել է նրա աղիքները 9 մետր, որից հետո հեռացել է հանցագործության վայրից։ Տղան հրաշքով ողջ է մնացել և կարողացել է մանրամասն նկարագրել հանցագործին։ Դրանից հետո նրան բուժման ուղարկեցին ԱՄՆ, հեռուստատեսությամբ կոչեր եղան ֆինանսական օգնության համար անհրաժեշտ վիրահատությունը կատարելու համար, հավաքվեց աղիքի փոխպատվաստման համար անհրաժեշտ գումարը, կատարվեցին վիրահատությունները, սակայն 2000 թվականին տղան մահացավ։ Այս հանցագործությունը, ինչպես Իրտիշովի բազմաթիվ այլ հանցագործություններ, կատարվել է մուտքի մոտ, որտեղ ապրում էր նրա զոհը[12][13]։

Ձերբակալություն, հետաքննություն և դատավարություն

խմբագրել

Բռնաբարողի էսքիզը հրապարակվել է փողոցներում և թերթերում, տարածվել է նաև նրա բանավոր նկարագրությունը։ Իրտիշովը վախեցել է քանի որ էսքիզները շատ նման են եղել նրան, ինչը ստիպել է նրան մեկնել Մուրմանսկ: Մեկ ամիս անց, որոշելով, որ ամեն ինչ հանդարտվել է, Իգորը վերադառնում է Սանկտ Պետերբուրգ, որտեղ 1994 թվականի նոյեմբերի 28-ին ձերբակալվում է իրավապահ մարմինների կողմից, որոնք մինչ այդ նրա վերաբերյալ ունեին մեծ ապացույցներ[14][15]։

Իրտիշովին «հանձնել է» նրա սիրեկաններից մեկը։ Վերջին բռնաբարությունից հետո Իգորը տուն է բերել տղայի պայուսակը և պարծեցավ դրանով իր սենյակակցին: Նա կասկածել է, որ ինչ-որ բան այն չէ, և դիմել է ոստիկանություն: «Օպերատիվ զարգացումների» հիման վրա հանցագործը ձերբակալվել է։ Հետագայում բազմաթիվ տուժողներ ճանաչել են նրան[16]։

Երկար ժամանակ Իգոր Իրտիշովն իրականում ոչ մի խոստովանություն չի տվել[17]։ Սակայն հետագայում սկսել է խոսել հանցագործությունների մասին և մասնակցել քննչական փորձարարություններին։ Հարցաքննությունների ժամանակ նա իրեն ոչ ադեկվատ է պահել՝ ամեն կերպ ձևացնելով, թե մտավոր հաշմանդամ է[18][19]։

Հանցագործի հոգեբուժական փորձաքննությունը բավականին երկար է տևել: Արդյունքում փորձագետները հայտնաբերել են մի շարք հոգեկան շեղումներ, սակայն ընդհանուր առմամբ Իրտիշովը մեղսունակ է ճանաչվել։ Գործը փոխանցվել է Սանկտ Պետերբուրգի քաղաքային դատարան[20]։ Շատ դատաբժշկական փորձագետներ հակված էին այն կարծիքին, որ շուտով Իրտիշովը կսկսեր նպատակային սպանել իր զոհերին, և, բռնաբարություններից բացի, դիակների շղթա կլիներ[21]։

Իրտիշովը նշել է, որ իրեն դուր է եկել այն կլինիկան, որտեղ իրեն հետազոտել են, և ասել է, որ կցանկանար, որ իրեն անմեղսունակ ճանաչեն և պարտադիր բուժում նշանակեն։ Նա ասել է.՝ «Ես խենթ եմ, որ դա անում եմ… Ես հաստատ խենթ եմ: Ես չեմ ուզում բանտ նստել, ինձ հիվանդանոց տարեք, ընդմիշտ»: Այնուամենայնիվ, նրան անմեղսունակ չեն հայտարարել:

Իրտիշովի դատավարությունն անցկացվել է դռնփակ՝ լինչից խուսափելու համար։ Ընդհանուր առմամբ, նա մեղադրվել է ՌՍՖՍՀ Քրեական օրենսգրքի 15 հոդվածներով։ Դատարանը Իգոր Իրտիշովին մեղավոր է ճանաչել մի շարք մեղադրանքներով, այդ թվում՝ սպանություն, բռնաբարություն և ծանր մարմնական վնասվածք հասցնելու համար, և դատապարտվել է մահապատժի[22]։ 1999 թվականին, Ռուսաստանի՝ Եվրոպայի խորհրդին անդամակցելու կապակցությամբ, նա ինչպես և այն ժամանակվա մյուս բոլոր «մեղադրյալները», Ռուսաստանի Դաշնության Նախագահի հրամանագրով դատապարվել են ցմահ բանտարկությամբ[23]:

Ազատազրկում և մահ

խմբագրել

Պատիժը կրել է Մորդովիայի Սոսնովկա գյուղի ԻԿ-1 «Մորդովյան գոտի» հատուկ ռեժիմի գաղութում[24]։ Մահացել է 2021 թվականի փետրվարին սրտի անբավարարությունից[25]։

Ժողովրդական մշակույթում

խմբագրել
  • «Օրենքից դուրս» (ֆիլմ) (1997 թվական)
  • «Ցմահ ազատազրկում. Դատապարտված է ապրելու» (ֆիլմ) (2000 թվական)
  • «Ցմահ բանտարկված. Դատապարտյալի խոստովանություն» (ֆիլմ, Վախթանգ Միքելաձե) (2010 թվական)
  • «Անխիղճ և շատ վտանգավոր» (ֆիլմ «Օրենքն օրենք է» վավերագրական շարքից) (2016 թվական)
  • Իրտիշովի վերջին հանցագործության մասին պատմությունը ցուցադրվել է «600 վայրկյան» հեռուստաշոուի դրվագներից մեկում։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. «Пожизненный срок. Приговорённые жить». Первый канал (Россия). Արխիվացված է օրիգինալից 2014-04-29-ին. Վերցված է 2015-07-17-ին.
  2. Модестов Н. С. Восьмая жертва // Маньяки… Слепая смерть: Хроника серийных убийств.
  3. Бейлькин, Михаил Меерович Медицинские и социальные проблемы однополого влечения. — Челябинск: Урал ЛТД, 2005. — С. 142—147. — 260 с.
  4. Андрей Пекарев. «Каннибал ел бёдра жертв». // «Наша версия» на Неве. Արխիվացված է օրիգինալից 2015-07-22-ին. Վերցված է 2015-07-18-ին.
  5. Бейлькин, Михаил Меерович Медицинские и социальные проблемы однополого влечения. — Челябинск: Урал ЛТД, 2005. — С. 142—147. — 260 с.
  6. Андрей Пекарев. «Каннибал ел бёдра жертв». // «Наша версия» на Неве. Արխիվացված է օրիգինալից 2015-07-22-ին. Վերցված է 2015-07-18-ին.
  7. «Вне закона 1997». Վերցված է 2015-07-17-ին.
  8. Георгий Арефьев, Виктор Бовыкин, Владимир Дудченко, Олег Засорин Очерки криминального Петербурга. — СПб.: Библиополис, 1997. — С. 276. — 398 с. — ISBN 5-7435-0191-2
  9. Модестов Н. С. Восьмая жертва // Маньяки… Слепая смерть: Хроника серийных убийств.
  10. Модестов Н. С. Восьмая жертва // Маньяки… Слепая смерть: Хроника серийных убийств.
  11. Модестов Н. С. Восьмая жертва // Маньяки… Слепая смерть: Хроника серийных убийств.
  12. Модестов Н. С. Восьмая жертва // Маньяки… Слепая смерть: Хроника серийных убийств.
  13. Уголовный розыск. Петроград — Ленинград — Петербург / Пименова, Валерия Николаевна. — М.; СПб.: АСТ (издательство)|АСТ, 2008. — 446 с. — ISBN 978-5-17-055523-9 ; 978-5-9725-1360-4
  14. «Вне закона 1997». Վերցված է 2015-07-17-ին.
  15. Модестов Н. С. Восьмая жертва // Маньяки… Слепая смерть: Хроника серийных убийств.
  16. «В Санкт-Петербурге задержан молодой мужчина, изнасиловавший 3-летнюю девочку». // NEWSru.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2015-07-21-ին. Վերցված է 2015-07-17-ին.
  17. «Вне закона 1997». Վերցված է 2015-07-17-ին.
  18. Модестов Н. С. Восьмая жертва // Маньяки… Слепая смерть: Хроника серийных убийств.
  19. {{{վերնագիր}}}.
  20. Модестов Н. С. Восьмая жертва // Маньяки… Слепая смерть: Хроника серийных убийств.
  21. «Вне закона 1997». Վերցված է 2015-07-17-ին.
  22. «Вне закона (фильм, 1997, 00:37:08)». Перец (телеканал. 1997. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-06-19-ին. Վերցված է 2016-06-22-ին.
  23. Модестов Н. С. Восьмая жертва // Маньяки… Слепая смерть: Хроника серийных убийств.
  24. «Приговорённые пожизненно». Արխիվացված է օրիգինալից 2022-05-31-ին. Վերցված է 2015-07-17-ին.
  25. [Меркачёва, Ева Михайловна. «Просьбы «смертников»: правозащитники узнали чаяния пожизненно осуждённых». // Московский комсомолец, № 28687, 15 декабря 2021. Արխիվացված է օրիգինալից 2021-12-17-ին. Վերցված է 2021-12-16-ին.

Գրականություն

խմբագրել
  • Модестов, Николай Сергеевич Маньяки… Слепая смерть: Хроника серийных убийств. — М.: Надежда-I, 1997. — 284 с. — (Уголовные тайны). — ISBN 5-86150-041-X

Արտաքին հղումներ

խմբագրել