Թոմաս Լինդալ

Շվեդ կենսաբան

Թոմաս Լինդալ Լոնդոնի թագավորական ընկերություն[14] FMedSci[15] (ծնված 1938 թվականի հունվարի 28-ին) քաղցկեղի հետազոտության մեջ մասնագիտացած, շվեդ-բրիտանացի գիտնական[16]։ 2015 թվականին, ԴՆԹ վերականգնման մեխանիկական ուսումնասիրությունների համար, ամերիկացի քիմիկոս Փոլ Մոդրիչի և թուրք քիմիկոս Ազիզ Սանջարի հետ համատեղ, նա արժանացել է քիմիայի Նոբելյան մրցանակի[17][18][19][20]։

Թոմաս Լինդալ
շվեդ.՝ Tomas Robert Lindahl
Ծնվել էհունվարի 28, 1938(1938-01-28)[1][2][3] (86 տարեկան)
Ստոկհոլմ, Շվեդիա
Քաղաքացիություն Շվեդիա
Մասնագիտությունկենսաբան, գենետիկ, քիմիկոս և բժիշկ
Հաստատություն(ներ)Գյոտեբորգի համալսարան, Լինչոպինգի համալսարան և Francis Crick Institute?[4]
Գործունեության ոլորտքիմիա և ԴՆԹ-ի ռեպարացիա
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Նորվեգիայի գիտությունների ակադեմիա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Եվրոպական ակադեմիա[5], ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա և American Association for Cancer Research?[6]
Ալմա մատերԿարոլինյան ինստիտուտ (1990)[7] և Ուփսալայի համալսարան[7]
Գիտական աստիճանպրոֆեսոր
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն
Ազդվել էՈւոլթեր Բոդմեր
Պարգևներ
Կայքliu.se/medarbetare/tomli13
 Tomas Lindahl Վիքիպահեստում

Կրթություն

խմբագրել

Լինդալը ծնվել է Քունգշոլմենում, Ստոկհոլմ, Շվեդիա, Ֆոլկե Ռոբերտ Լինդալի և Էթել Հուլդա Հուլտբերգի ընտանիքում[21]։ Նա թեկնածուական թեզը պաշտպանել է 1967 թվականին[22], իսկ դոկտորի կոչումը՝ 1970 թվականին Ստոկհոլմի Կարոլինսկայի ինստիտուտից[23]։

Կարիերա և հետազոտություն

խմբագրել

Դոկտորի կոչումը ստանալուց հետո Լինդալը հետդոկտորական հետազոտությունները շարունակեց Փրինսթոնի համալսարանում և Ռոքֆելլերի համալսարանում[24]։ 1978–1982 թվականներին նա Գյոթեբորգի համալսարանի բժշկական քիմիայի պրոֆեսոր էր։ Միացյալ Թագավորություն տեղափոխվելուց հետո, 1981 թվականին, նա, որպես հետազոտող, միացավ Կայսերական Քաղցկեղի Հետազոտական ​​Հիմնադրամին (այժմ՝ Քաղցկեղի հետազոտությունների Միացյալ Թագավորություն)[24]։ 1986-ից 2005 թվականներին նա եղել է Միացյալ Թագավորության Քաղցկեղի հետազոտությունների Քլեր Հոլլ լաբորատորիաների առաջին տնօրենը Հերթֆորդշիրում[25]։ Նա այնտեղ իր հետազոտությունները շարունակել է մինչև 2009 թվականը։ Նա ԴՆԹ-ի վերականգնման և քաղցկեղի գենետիկայի վերաբերյալ բազմաթիվ հոդվածների համահեղինակ է[26][27][28][29][30][31][32][33][34]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Rogers K. Encyclopædia Britannica
  2. Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  3. Munzinger Personen (գերմ.)
  4. https://www.crick.ac.uk/about-us/who-we-are/how-we-got-here/notable-alumni/tomas-lindahl
  5. https://www.ae-info.org/ae/User/Lindahl_Tomas
  6. https://www.aacr.org/professionals/membership/aacr-academy/fellows/tomas-lindahl-md-frs/
  7. 7,0 7,1 Hoffman R. LinkedIn — 2003.
  8. https://royalsociety.org/news/2015/10/royal-society-fellow-wins-nobel-prize-in-chemistry-2015/
  9. Award winners : Copley MedalRoyal Society.
  10. http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/2015/
  11. https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  12. Tomas Lindahl, Prix Etranger 2008 / Histoire de l'Inserm
  13. https://www.aaas.org/news/2017-aaas-fellows-recognized-advancing-science
  14. «Lindahl, Tomas Robert: EC/1988/20». London: The Royal Society. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 10-ին.
  15. «Dr Tomas Lindahl FRS FMedSci». London: Academy of Medical Sciences. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
  16. «Emeritus Scientist – Tomas Lindahl». The Crick. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
  17. Կաղապար:Vimeo
  18. Broad, William J. (2015 թ․ հոկտեմբերի 7). «Nobel Prize in Chemistry Awarded to Tomas Lindahl, Paul Modrich and Aziz Sancar for DNA Studies». The New York Times. ISSN 0362-4331. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  19. Staff (2015 թ․ հոկտեմբերի 7). «THE NOBEL PRIZE IN CHEMISTRY 2015 – DNA repair – providing chemical stability for life» (PDF). Nobel Prize. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  20. Cressey, Daniel (2015). «DNA repair sleuths win chemistry Nobel: Tomas Lindahl, Paul Modrich and Aziz Sancar share 2015 prize». Nature. 526 (7573): 307–8. doi:10.1038/nature.2015.18515. ISSN 1476-4687. PMID 26469021.
  21. Sweden, Indexed Birth Records, 1860–1941
  22. Lindahl, Tomas (1967). On the structure and stability of nucleic acids in solution. Stockholm.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  23. Կաղապար:Who's Who
  24. 24,0 24,1 «Cancer Research UK Grants & Research – Tomas Lindahl». Վերցված է 2008 թ․ նոյեմբերի 10-ին.
  25. "4 ways that Tomas Lindahl’s Nobel Prize for Chemistry revolutionised cancer research", by Emma Smith, CRUK Science blog, 7 October 2015
  26. Gerken, T. is; Girard, C. A.; Tung, Y. -C. L.; Webby, C. J.; Saudek, V.; Hewitson, K. S.; Yeo, G. S. H.; McDonough, M. A.; Cunliffe, S.; McNeill, L. A.; Galvanovskis, J.; Rorsman, P.; Robins, P.; Prieur, X.; Coll, A. P.; Ma, M.; Jovanovic, Z.; Farooqi, I. S.; Sedgwick, B.; Barroso, I.; Lindahl, T.; Ponting, C. P.; Ashcroft, F. M.; O'Rahilly, S.; Schofield, C. J. (2008). «The Obesity-Associated FTO Gene Encodes a 2-Oxoglutarate-Dependent Nucleic Acid Demethylase». Science. 318 (5855): 1469–1472. Bibcode:2007Sci...318.1469G. doi:10.1126/science.1151710. PMC 2668859. PMID 17991826.
  27. Կաղապար:Scopus
  28. Lindahl, T. (1993). «Instability and decay of the primary structure of DNA». Nature. 362 (6422): 709–15. Bibcode:1993Natur.362..709L. doi:10.1038/362709a0. PMID 8469282. S2CID 4283694.
  29. Wood, R. D. (2001). «Human DNA Repair Genes». Science. 291 (5507): 1284–9. Bibcode:2001Sci...291.1284W. doi:10.1126/science.1056154. PMID 11181991.
  30. Satoh, M. S.; Lindahl, T. (1992). «Role of poly(ADP-ribose) formation in DNA repair». Nature. 356 (6367): 356–8. Bibcode:1992Natur.356..356S. doi:10.1038/356356a0. PMID 1549180. S2CID 4364270.
  31. Trewick, S. C.; Henshaw, T. F.; Hausinger, R. P.; Lindahl, T; Sedgwick, B (2002). «Oxidative demethylation by Escherichia coli AlkB directly reverts DNA base damage». Nature. 419 (6903): 174–8. Bibcode:2002Natur.419..174T. doi:10.1038/nature00908. PMID 12226667. S2CID 4324333.
  32. Barnes, D. E.; Lindahl, T (2004). «Repair and genetic consequences of endogenous DNA base damage in mammalian cells». Annual Review of Genetics. 38: 445–76. doi:10.1146/annurev.genet.38.072902.092448. PMID 15568983.
  33. Yang, Y. G.; Lindahl, T; Barnes, D. E. (2007). «Trex1 exonuclease degrades ssDNA to prevent chronic checkpoint activation and autoimmune disease». Cell. 131 (5): 873–86. doi:10.1016/j.cell.2007.10.017. PMID 18045533. S2CID 2332259.
  34. Crow, Y. J.; Hayward, B. E.; Parmar, R; Robins, P; Leitch, A; Ali, M; Black, D. N.; Van Bokhoven, H; Brunner, H. G.; Hamel, B. C.; Corry, P. C.; Cowan, F. M.; Frints, S. G.; Klepper, J; Livingston, J. H.; Lynch, S. A.; Massey, R. F.; Meritet, J. F.; Michaud, J. L.; Ponsot, G; Voit, T; Lebon, P; Bonthron, D. T.; Jackson, A. P.; Barnes, D. E.; Lindahl, T (2006). «Mutations in the gene encoding the 3'-5' DNA exonuclease TREX1 cause Aicardi-Goutières syndrome at the AGS1 locus». Nature Genetics. 38 (8): 917–20. doi:10.1038/ng1845. PMID 16845398. S2CID 9069106.