Էնիդ Մերի Բլայթոն

Էնիդ Մերի Բլայթոն (անգլ.՝ Enid Mary Blyton, օգոստոսի 11, 1897(1897-08-11)^[…], East Dulwich, Սաութուրք - նոյեմբերի 28, 1968(1968-11-28)^[…], Համփսթեդ, Քամդեն, Մեծ Լոնդոն, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն), բրիտանացի գրող, որ ստեղծագործել է մանկական և պատանեկան գրականության բնագավառում։ Դարձել է 20-րդ դարի՝ դեռահասների համար ստեղծագործած ամենահաջողակ գրողը։

Էնիդ Մերի Բլայթոն անգլ.՝ Enid Blyton
Ծննդյան անուն	անգլ.՝ Enid Mary Blyton
Ծնվել է	օգոստոսի 11, 1897(1897-08-11)[…]
Ծննդավայր	East Dulwich, Սաութուրք
Վախճանվել է	նոյեմբերի 28, 1968(1968-11-28)[…] (71 տարեկան)
Վախճանի վայր	Համփսթեդ, Քամդեն, Մեծ Լոնդոն, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն
Գերեզման	Գոլդերս Գրին
Գրական անուն	Mary Pollock
Մասնագիտություն	գրող, վիպասան, բանաստեղծուհի, դպրոցի ուսուցիչ, մանկագիր, սցենարիստ և ուսուցչուհի
Լեզու	անգլերեն
Քաղաքացիություն	Միացյալ Թագավորություն
Կրթություն	Ipswich High School?
Ժանրեր	մանկական գրականություն
Ուշագրավ աշխատանքներ	The Famous Five?, The Secret Seven? և Noddy?
Ստեղծագործությունների ցանկ	Enid Blyton bibliography?
Ամուսին	Hugh Alexander Pollock? և Kenneth Fraser Darrell Waters?
Զավակներ	Gillian Baverstock? և Imogen Smallwood?
Կայք	enidblytonsociety.co.uk
Enid Blyton Վիքիպահեստում

Վաղ տարիներ

Էնիդ Բլայթոնը ծնվել է 1897 թվականի օգոստոսի 11-ին Լոնդոնում՝ Լորդշիպ Լեյն (Իսթ Դալիջ շրջան) փողոցի 354 տանը։ Եղել է ավագ դուստրը դանակավաճառ Թոմաս Քերի Բլայթոնի (1870-1920) և նրա կնոջ՝ Թերեզա Մերի (ծննդյան ազգանունը՝ Հարիսոն, 1874-1950) ընտանիքում, որտեղ բացի նրանից եղել են ևս երկու կրտսեր որդի՝ Հենլին (ծնվել է 1899 թվականին) և Քերին (ծնվել է 1902 թվականին), ովքեր ծնվել են այն բանից հետո, երբ ընտանիքը տեղափոխվել է մոտակա Բեքենհեմ արվարձան։ 1907-1915 թվականներին Բլայթոնը սովորել է Բեքենհեմի Սուրբ Քրիստոֆի դպրոցում։ Նա հավասարապես լավ արդյունք է ցուցաբերել և՛ ակադեմիական աշխատանքի, և՛ ֆիզիկական ակտիվության մեջ։ Միայն լավ չի սովորել մաթեմատիկա։

Ստեղծագործություն

Էնիդ Բլայթոնը գրել է գրքերի մի քանի շարքեր, որոնք նախատեսված են տարիքային տարբեր խմբերի համար՝ պարբերաբար կրկնվող հերոսներով։ Այդ գրքերը մեծ հաջողություն են ունեցել աշխարհի շատ վայրերում, վաճառվել է ավելի քան 400 միլիոն օրինակ։ Համաձայն մեկ գնահատման՝ Բլայթոնը աշխարհում թարգմանված գրականության հինգերորդ ամենամեծ ժողովրդականություն վայելով հեղինակն է։ Օրինակ, ըստ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Թարգմանությունների ինդեքսի (Index Translationum), մինչև 2007 թվականը հաշվվել է նրա գրքերի թարգմանությունների ավելի քան 3400 հրատարակություններ. այս առումով նա զիջում է Շեքսպիրին, բայց գերազանցում է Լենինին։

Գրողի ամենահայտնի կերպարներից մեկը Նոդին է, որը հայտնվել է միայն կարդալ սովորող փոքրիկների պատմություններում։ Այնուամենայնիվ, առավել հայտնի են նրա վեպերը, որոնցում երեխաները ընկնում են հետաքրքիր արկածների մեջ և բացահայտում ինտրիգային գաղտնիքները գրեթե առանց մեծահասակների օգնությամբ։ Այդ ժանրի գործերից հատկապես մեծ ժողովրդականության է արժանացել «Հրաշալի հնգյակ» (բաղկացած է 21 վեպից, որ գրվել են 1942-1963 թվականներին, գլխավոր հերոսները չորս պատանիներ են և շունը), «Հինգ պատանի խուզարկուները և հավատարիմ շունը» (բաղկացած է 15 վեպից՝ գրված 1943-1961 թվականներին, հինգ երեխա մշտապես շրջանցում են տեղական ոստիկանությանը բարդ իրավիճակները քննելու հարցում) շարքերը, ինչպես նաև «Գաղտնի յոթնյակը» (15 վեպ՝ գրված 1949-1963 թվականներին, յոթ երեխաները լուծում են տարբեր գաղտնիքներ)։

Էնիդ Բլայթոնի գրքերը արկածային մանկական գրականություն նմուշներ են, երբեմն ներառում են ֆենտեզիի տարրեր, երբեմն՝ մոգություն։ Նրա գրքերը եղել և շարունակում են մնալ շատ տարածված Մեծ Բրիտանիայում և աշխարհի շատ այլ երկրներում։ Գրողի ստեղծագործությունները թարգմանվել են ավելի քան 90 լեզուներով, այդ թվում` չինարեն, հոլանդերեն, ֆիններեն, ֆրանսերեն, գերմաներեն, եբրայերեն և այլն։

Քննադատություն

Էնիդ Բլայթոնի գրքերից մեկի մասին Կոռնեյ Չուկովսկին գրել է (հոդված «Триллеры и чиллеры»).

․․․Բոլորին գերազանցեց Էնիդ Բլայթոնը։ Փորձառու խուզարկուի դերում նա դուրս բերեց արտասովոր խելամիտ ութամյա աղջկա, որն իր ինտելեկտով գերազանցեց հայտնի խուզարկուներին ու պարբերաբար հիմար վիճակի մեջ է թողնում պրոֆեսիոնալ ոստիկան Գունին։ Այդ գիրքը հրատարկվել է անգլիական «Dragon» («Վիշապ») հրատարակչությունում, որը տպագրում է խուզարկուական պատմություններ 6-ից մինչ 8 տարեկան և («Կապույտ Վիշապ» և 8-ից 12 տարեկան (Կարմիր Վիշապ») փոքր երեխաների համար։

Առավել հայտնի ստեղծագործություններ

• The Adventure
• The Barney Mystery
• The Circus
• Հրաշալի հնգյակ
• The Magic Faraway Tree
• The Malory Towers
• The Mary Mouse
• Հինգ պատանի խուզարկուները և հավատարիմ շունը
• The Naughtiest Girl
• The Noddy
• The Amelia Jane
• The Secret Seven
• St. Clare’s
• The Wishing-Chair
• The Willow Farm

Գրականություն

• Baverstock, Gillian (1997), Enid Blyton, Evans Brothers, ISBN 978-0-237-51751-9 {{citation}}: Unknown parameter |= ignored (օգնություն)
• Bluemel, Kristin (2009), Intermodernism: Literary Culture in Mid-twentieth-century Britain, Edinburgh University Press, ISBN 978-0-7486-3509-2
• Blyton, Enid (1952), The Story of my Life, Grafton, ISBN 978-0-246-12795-2
• Blyton, Enid (2013a) [1961], Secret Seven: 13: Shock For The Secret Seven, Hachette Children's Books, ISBN 978-1-4449-1867-0
• Blyton, Enid (2013b) [1963], Secret Seven: 15: Fun For The Secret Seven, Hachette Children's Books, ISBN 978-1-84456-949-6
• Bouson, J. Brooks (2012), Jamaica Kincaid: Writing Memory, Writing Back to the Mother, SUNY Press, ISBN 978-0-7914-8292-6
• Brazouski, Antoinette; Klatt, Mary J. (1994), Children's Books on Ancient Greek and Roman Mythology: An Annotated Bibliography, Greenwood Publishing Group, ISBN 978-0-313-28973-6
• Briggs, Julia; Butts, Dennis; Orville Grenby, Matthew (2008), Popular Children's Literature in Britain, Ashgate Publishing, ISBN 978-1-84014-242-6
• Commire, Anne (1981), Something About the Author, vol. 25, Gale Research, ISBN 978-0-8103-0087-3 {{citation}}: Unknown parameter |= ignored (օգնություն)
• Druce, Robert (1992), This Day our Daily Fictions: An Enquiry into the Multi-million Bestseller Status of Enid Blyton and Ian Fleming, Rodopi, ISBN 978-90-5183-401-7
• Edwards, Owen Dudley (2007), British Children's Fiction in the Second World War, Edinburgh University Press, ISBN 978-0-7486-1651-0 {{citation}}: Unknown parameter |= ignored (օգնություն)
• Fisher, Margery (1986), The Bright Face of Danger : An Exploration of the Adventure Story, Hodder Children's Books, ISBN 978-0-34022-993-4 {{citation}}: Unknown parameter |= ignored (օգնություն)
• Greenfield, George (1995), A Smattering of Monsters: A Kind of Memoir, Camden House, ISBN 978-1-57113-071-6
• Grenby, Matthew (2008), Children's Literature, Edinburgh University Press, ISBN 978-0-7486-2274-0
• Inglis, Fred (1982), The Promise of Happiness: Value and Meaning in Children's Fiction, CUP Archive, ISBN 978-0-521-27070-0 {{citation}}: Unknown parameter |= ignored (օգնություն)
• Matthew, Colin (1999), Brief Lives: Twentieth-century Pen Portraits from the Dictionary of National Biography, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-280089-3 {{citation}}: Unknown parameter |= ignored (օգնություն)
• Murray, Shannon (2010), «A Book for Boys and Girls: Or, Country Rhimes for Children: Bunyan and Literature for Children», in Dunan-Page, Anne (ed.), The Cambridge Companion to Bunyan, Cambridge University Press, էջեր 120–134, ISBN 978-0-521-73308-3
• Naismith, Jon; Garden, Graeme (2013), The Unbelievable Truth, Preface
• Palmer, Alex (2013), Literary Miscellany: Everything You Always Wanted to Know About Literature, Skyhorse Publishing Company, ISBN 978-1-62873-221-4
• Rudd, David (2004), «Blytons, Noddies, and Denoddification Centers: The Changing Constructions of a Cultural Icon», in Walt, Thomas Van der; Fairer-Wessels, Felicité; Inggs, Judith (eds.), Change and Renewal in Children's Literature, Greenwood Publishing Group, էջեր 111–118, ISBN 978-0-275-98185-3
• Stoney, Barbara (2011) [2006], Enid Blyton: The Biography (Kindle ed.), History Press, ISBN 978-0-7524-6957-7
• Thompson, A. H. (1975), Censorship in Public Libraries in the United Kingdom during the Twentieth Century (First ed.), Bowker (R.R.) (UK) Ltd, էջեր 137–157, ISBN 978-0-8593-5019-8
• Thompson, Mary Shine; Keenan, Celia (2006), Treasure Islands: Studies in Children's Literature, Four Courts Press, ISBN 978-1-85182-941-5
• Tucker, Nicholas (1990), The Child and the Book: A Psychological and Literary Exploration, CUP Archive, ISBN 978-0-521-39835-0 {{citation}}: Unknown parameter |= ignored (օգնություն)
• Watson, Victor (2000), Reading Series Fiction: From Arthur Ransome to Gene Kemp, Psychology Press, ISBN 978-0-415-22701-8

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էնիդ Մերի Բլայթոն» հոդվածին։