Էմիլիո Կարլո Ջուզեպե Մարիա Սալգարի (իտալ.՝ Emilio Carlo Giuseppe Maria Salgàri, օգոստոսի 21, 1862(1862-08-21)[1][2], Վերոնա, Լոմբարդո-Վենետիկ[2] - ապրիլի 25, 1911(1911-04-25)[3][2], Թուրին, Իտալիա[2]), իտալացի գրող, պատմական և արկածային վեպերի հեղինակ։ Նրա ստեղծագործությունների թվում կան նաև ծովահենական վեպեր։

Էմիլիո Սալգարի
իտալ.՝ Emilio Carlo Giuseppe Maria Salgàri
Ծննդյան անունիտալ.՝ Emilio Carlo Giuseppe Maria Salgari
Ծնվել էօգոստոսի 21, 1862(1862-08-21)[1][2]
ԾննդավայրՎերոնա, Լոմբարդո-Վենետիկ[2]
Վախճանվել էապրիլի 25, 1911(1911-04-25)[3][2] (48 տարեկան)
Վախճանի վայրԹուրին, Իտալիա[2]
ԳերեզմանMonumental Cemetery of Verona
Գրական անունGuido Altieri[2], Guido Landucci[2], Enrico Bertolini, A. Permini, S. Romero, Ammiragliador[2] և Emilius[2]
Մասնագիտությունլրագրող, սցենարիստ, գիտաֆանտաստիկ գրող, մանկագիր, վիպասան, արձակագիր և գրող
Լեզուիտալերեն
Քաղաքացիություն Լոմբարդո-Վենետիկ և  Իտալիայի թագավորություն
ԿրթությունQ107986776?[2]
Ժանրեր"Արկածային" "Պատմական"
Ուշագրավ աշխատանքներ"Սև ծովահենը"
 Emilio Salgari Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

Էմիլիո Սալգարին ծնվել է Վերոնայում, որտեղ և ավարտել է բժշկական քոլեջը։ Նա պատրաստվում էր դառնալ նավապետ, բայց մրցույթից դուրս մնաց։ Քոլեջում սովորելու ժամանակ նա գրել է իր առաջին պատմվածքը՝ «Պապուասները» (1883)։ Նա խմբագրությանը հայտնեց, որ ինքն ունի մի քանի պատմվածքներ, գրված Ժյուլ Վեռնի, Գուստավ Էմարի և Ֆենիմոր Կուպերի ոճով։ 1887 թ.-ից հետո նա որոշեց իրեն ամբողջովին նվիրել գրականությանը։ Նա գրել է ավելի քան 200 վեպեր և պատմվածքներ։

Նա մեծ ճանաչում է ձեռք բերել Իտալիայում, Իսպանիայում և Պորտուգալիայում։ Նրան անվանում են նաև «իտալական Ժյուլ Վեռն»։ Չնայած մեծ ճանաչմանը և մեծ տպաքանակով գրքերին, Սալգարին ֆինանսական մեծ դժվարություններ ուներ։ Պարտքերի ճնշման ազդեցության տակ և ընտանեկան որոշ դժվարությունների պատճառով, նա վերջ տվեց իր կյանքին 1911 թ.-ի ապրիլի 25-ին ճապոնական սամուրայների ոճով՝ բացելով իր որովայնը և կտրելով իր կոկորդը։

Ստեղծագործությունները

խմբագրել

Վիպաշարքեր

խմբագրել

Սանդոկան

խմբագրել
  1. Սև Ջունգլիների գաղտնիքը (I Misteri della Jungla Nera, 1895)
  2. Մոմպրաչեմի վագրերը (Լամբուանի մարգարիտը) (Le Tigri di Mompracem, 1900)
  3. Մալազիայի ծովահենները (Pirati della Malesia, 1896)
  4. Երկու վագր (Le due Tigri, 1904)
  5. Ծովերի տիրակալը (Il Re del Mare, 1906)
  6. Կայսրության նվաճումը (Alla conquista di un impero, 1907)
  7. Սանդոկանի վերադարձը (Բորնեոյի թավուտներում) (Sandokan alla riscossa, 1907)
  8. Վերադարձ Մոմպրաչեն (La riconquista del Mompracem, 1908)
  9. Պրահմինը Ասամից (Il Bramino dell’Assam, 1911)
  10. Կայսրության փլուզումը (La caduta di un impero, 1911) (հրատարակվել է հետմահու)
  11. Յանեսի վրեժը (La rivincita di Yanez, 1913) (հրատարակվել է հետմահու)

Սև Ծովահենը (Il Corsaro Nero)

խմբագրել
  1. Սև Ծովահենը (Il Corsaro Nero), 1889)
  2. Կարիբների թագուհին (La regina dei Caraibi, 1901)
  3. Իոլանդա՝ Սև Ծովահենի դուստրը (Jolanda, la figlia del Corsaro Nero, 1905)
  4. Կարմիր Ծովահենի որդին (Il figlio del Corsaro Rosso, 1908)
  5. Վերջին ֆլիբուստերները (Gli ultimi filibustieri, 1908)

Բերմուդի ծովահենները (I Corsari delle Bermude)

խմբագրել
  1. Բերմուդյան կղզիների գողերը (I corsari delle Bermude, 1909)
  2. «Շանթարձակի» նավարկությունը (La crociera della Tuonante, 1910)
  3. Քարե Գլխի արտասովոր ճանապարհորդությունը (Straordinarie avventure di Testa di Pietra, 1915)

Արկածներ հեռավոր Արևմուտքում (Ciclo delle avventure nel Far West)

խմբագրել
  1. Հեռավոր Արևմուտքի սահմաններում (Sulle frontiere del Far-West, 1908)
  2. Գանգամաշկերի որսորդուհին (La scotennatrice, 1909)
  3. Մահացու թշնամիներ (Le selve ardenti, 1910)

Երկխոսություններ

խմբագրել

Երկու նավաստիներ (I due marinai)

խմբագրել
  1. Պարագվայի նախագահի գանձը (Il Tesoro del Presidente del Paraguay, 1894)
  2. Խորհրդավոր մայրցամաքը (Il Continente Misterioso, 1894)

Մարգարտե ծաղիկը (Il Fiore delle Perle)

խմբագրել
  • Մասսայական սպանություններ Ֆիլիպիններում (Le stragi delle Filippine, 1897)
  • Մարգարտածաղիկը (Il Fiore delle Perle, 1901)

Երեխաները օդում (I figli dell’aria)

խմբագրել
  • Օդի զավակները (I Figli dell’Aria, 1904)
  • Օդի թագավորը (Il Re dell’Aria, 1907)

Թեմպեստի նավապետը

խմբագրել
  • Մրրիկի նավապետը, 1905
  • Դամասկոսի առյուծը, 1910

Առանձին վեպեր

խմբագրել
  • Մահդիի ֆավորիտը (La favorita del Mahdi, 1887)
  • Երկու հազար լյո Ամերիկայի տակ (Duemila Leghe sotto l'America, 1888)
  • Բուդդայի թուրը (La scimitarra di Budda, 1892)
  • Կետ որսացողները (I pescatori di balene, 1894)
  • Թապ Մաստրոյի ծովային պատմությունները (Le novelle marinaresche di Mastro Catrame, 1894)
  • Լեռան թագավորը (Il re della montagna, 1895)
  • Նավաբեկյալները (I naufraghi del Poplador, 1895)
  • Հեծանիվով դեպի հարավային բևեռ (Un dramma nell'Oceano Pacifico, 1895)
  • Սառույցի երկրում (Nel paese dei ghiacci, 1896)
  • Ստրկության ողբերգություններ (I drammi della schiavitù, 1896)
  • Պրերիայի թագավորը (Il re della Prateria, 1896)
  • Օդապարիկով Ատլանտյան օվկիանոսի վրայով (Attraverso l'Atlantico in pallone, 1896)
  • Օրեգոնի նավաբեկյալները (I naufragatori dell'Oregon, 1896)
  • Իտալական Ռոբինզոն (I Robinson italiani, 1896)
  • Տրեպանգի ձկնորսները (I pescatori di Trepang, 1896)
  • Ջումնայի նավապետը (Il capitano della Djumna, 1897)
  • Ջոնգ-Ժանգի վարդը (La rosa del Dong-Giang, 1897)
  • Ոսկու քաղաքը (La città dell'oro, 1898)
  • Կոտ դ'Իվուար (La Costa d'Avorio, 1898)
  • Դեպի հյուսիսային բևեռ (Al Polo Nord, 1898)
  • Նավապետ Յուկատանը (La capitana del Yucatan, 1899)
  • Ադամանդի քարանձավներ (Le caverne dei diamanti, 1899)
  • Նավաստու արկածներն Աֆրիկայում (Le avventure di un marinaio in Africa, 1899)
  • Արջերի որսորդի որդին (Il figlio del cacciatore d'orsi, 1899)
  • Սիբիրյան սարսափներ (Gli orrori della Siberia, 1900)
  • Ալյասկայի հանքափորները (I minatori dell'Alaska, 1900)
  • Ինդիանա Ջոնս. Ծովում (Gli scorridori del mare, 1900)
  • Արկածներ կարմրամորթների մոտ (Avventure fra le pellirosse, 1900)
  • Բևեռային աստղ կամ նրա արկածախնդիր ճանապարհորդությունը (La Stella Polare e il suo viaggio avventuroso; կամ։ Verso l'Artide con la Stella Polare, 1901)
  • Մասսայական սպանություն Չինաստանում (Le stragi della China; կամ Il sotterraneo della morte, 1901)
  • Ոսկե սարը (La montagna d'oro; կամ Il treno volante, 1901)
  • Մելորիի նավաստիները (I naviganti della Meloria, 1902)
  • Լույսի լեռը (La montagna di luce, 1902)
  • Սպիտակ ընձուղտ (La giraffa bianca, 1902)
  • Ռեյդերներին Սահարայից (I predoni del Sahara, 1903)
  • Ալժիրի հովազները (Le pantere di Algeri, 1903)
  • Ծովային մարգարիտ (Sul mare delle perle, 1903)
  • Կրակի մարդը (L'uomo di fuoco, 1904)
  • Միայնակ օվկիանոսը (I solitari dell'Oceano, 1904)
  • Բորոտ թագավորի քաղաքը (La città del re lebbroso, 1904)
  • Կարմիր գետի մարգարիտը (La gemma del fiume rosso, 1904)
  • Արթուր նավահանգստի հերոսուհին (L'eroina di Port Arthur կամ La Naufragatrice, 1904)
  • Հարավային ծովերի խոշոր դեղձեր (Le grandi pesche nei mari australi)
  • Ոսկե դաշտի տիրակալը (La sovrana del campo d'oro, 1905)
  • Արյունալի մարգարիտ (La Perla Sanguinosa, 1905)
  • Փարավոնի դուստրերը (Le figlie dei Faraoni, 1905)
  • Արաուկանիայի աստղը (La Stella dell'Araucania, 1906)
  • Հազարամյակի գանձերը (Le meraviglie del Duemila, 1907)
  • Կապույտ սարի գանձերը (Il tesoro della montagna azzurra, 1907)
  • Տափաստանի արծիվը (Le aquile della steppa)
  • Ատլաս (Sull'Atlante, 1907)
  • Կարթագենը կրակի մեջ է (Cartagine in fiamme, 1908)
  • Խնդիրը դեպի բևեռ (Una sfida al Polo, 1909)
  • Իտալական բոհեմա (La Bohème italiana, 1909)
  • Կարմիրների պատմությունը (Storie rosse, 1910)
  • Ստորջրյա ժայռեր թալանողները (I briganti del Riff, 1911)
  • Մեծ անապատը որոնելիս (I predoni del gran deserto, 1911)

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 Internet Movie Database — 1990.
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 Gallo C., Bonomi G. Dizionario Biografico degli Italiani (իտալ.) — 2017. — Vol. 89.
  3. 3,0 3,1 3,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էմիլիո Սալգարի» հոդվածին։