Վիքիպեդիա

Էդմունդ Լանդաու

Էդմունդ Գեորգ Գերման (Եզեկիլ) Լանդաու (գերմ.՝ Edmund Georg Hermann (Yehezkel) Landau), փետրվարի 14, 1877(1877-02-14)[4][12], Բեռլին, Գերմանական կայսրություն[11] - փետրվարի 19, 1938(1938-02-19)[11][4][12], Բեռլին, Նացիստական Գերմանիա[11]), գերմանացի մաթեմատիկոս, ով մեծ ներդրում է ունեցել թվերի տեսության մեջ (ավելի քան 250 աշխատություն և 7 գիրք)։

Էդմունդ Լանդաու
գերմ.՝ Edmund Georg Hermann (Yehezkel) Landau
Ծնվել է1877 փետրվարի 14
Գերմանիա Գերմանիա
Մահացել էփետրվարի 19, 1938(1938-02-19) (տարիքը 61)
Գերմանիա Գերմանիա
ԳերեզմանՎայսենզե հրեական գերեզմանատուն[1]
Բնակության վայր(եր)Բեռլին
ՔաղաքացիությունԳերմանական կայսրություն, Վեյմերական հանրապետություն, Երրորդ ռեյխ
Ազգությունգերմանացի
Դավանանքհուդայականություն[2]
Մասնագիտությունմաթեմատիկոս
Հաստատություն(ներ)Գյոթեի համալսարան
Գործունեության ոլորտթվերի տեսություն[3], մաթեմատիկա[3] և համապարփակ վերլուծություն[3]
ԱնդամակցությունԼեոպոլդինա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա և Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերԲեռլինի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինեբրայերեն, ֆրանսերեն և գերմաներեն[4][5]
Գիտական ղեկավարԼազեր ֆուկս, Ֆերդինանդ Ֆրոբենիուս
Եղել է գիտական ղեկավարԳրետա Հերման, Վիլհելմ Դոյրաթ, Վերներ Վեբեր, Հանս Հայլբրոն[6], Ադոլֆ Համերսթեյն[7], Վերներ Վոլֆգանգ Ռոգոզինսկի[8], Կառլ Լյուդվիգ Զիգել[9][10], Ալեքսանդր Օստրովսկի[10], Փոլ Բերնեյս[10], Հարալդ Բոր[10], Դեթլեֆ Կաուեր[10], Լյուբոմիր Չակալով[10], Gustav Doetsch?[10], Կառլոս Գրանջոտ[10], Հենրիխ Գրելլ[10], Դանեմ Ջեքսոն[10], Վոյտեխ Յարնիկ[10], Էրիխ Կամկե[10], Օբրի Ջ. Կեմփներ[10], Բրայան Քաթներ[10], Յակով Լևիցկի[10], Վերներ Շմայդլեր[10], Arnold Walfisz?[10], Ֆրիդրիխ Վիլհելմ Վիներ[10], Հենրի Բլումբերգ[10], Բրայան Քաթներ[10], Հայնրիխ Շտենցել[10], Վերներ Զիգբերտ Բաեր[10], Լյուդվիգ Նեդեր[10], Էգոն Լինդվարթ[10], Jeremias Grossmann?[10], Պոլ Զենգենհորստ[10], Wilhelm Dörate?[10], Ֆրիդրիխ Միթելստեն Շեյդ[10], Յոհաննես Գ. Ա. Արնդթ[10], Բրունո Լյուք[10], Hans Thunsdorff?[10] և Lubomir Chakalov?[10]
Հայտնի աշակերտներՊաուլ Բեռնայս, Խարալդ Բոռ, Կարլ Լյուդվիգ Զիգել, Վոյտեխ Յառնիկ
ՀայրLeopold Landau?
 Edmund Landau Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է բեռլինյան հրեա-բժիշկ պրոֆեսոր՝ Լեոպալդ Լանդաուի (1848-1920) ընտանիքում[13], մայրը՝ Իոհաննա Յակոբը, սերում էր հայտնի բանկիրների տնից Յակոբ, շուրջ 16 տարի սովորել է բեռլինյան Ֆրանսիական գիմնազիայում(Collège Français), որը հաջողությամբ ավարտել է նախատեսվածից 2 տարի շուտ։ 1899 թ․ Ֆրոբենիուսի ղեկավարությամբ գրել և պաշտպանել է «Թվերի տեսություն» թեմայով թեզը, որից հետո դարձել է Բեռլինի համալսարանի դոցենտի կոչում։ Այդ տարիներին լույս է ընծայել մաթեմատիկական գլուխկոտրուկների 2 ժողովածու՝ կապված շախմատի հետ։ 1901 թ․ պաշտպանել է դոկտորական թեզը՝(habilitation thesis), Դիրիխլեի շարքերի մասին Անալիտիկ թվերի տեսություն մեջ։1905 թ․ ամուսնացել է նոբելյան մրցանակակիր Պաուլ Էրլիխի դստեր՝ Մարիաննա Էրլիխի հետ։

Գերման Մինկովսկիի մահից հետո 1909 թ․ ղեկավարել է նրա ամբիոնը ու դառնում է Գյոթեի համալսարանի մաթեմատիկայի պրոֆեսոր։ Այստեղ նա աշխատել է մինչև 1934 թ․, երբ ազգայնամոլները սկսեցին համալսարանը մաքրել «հրեա տարրերից»։ 1920֊ական թվականների վերջում գնացել է Պաղեստին և ընտրվել է Էյրուսալիմի Եվրոպական համալսարանի պրոֆեսոր, մասնակցել է Ինստիտուտ մաթեմատիկայի հիմնադրմանը, որտեղ կարդացել է եբրայերեն լեզվով առաջին դասախոսությունը[14]։. 1934 թվականին ազգայնամոլների ճնշման տակ Լանդաուն ստիպված անցել է հանգստի։ Կյանքը շարունակել է Բեռլինում։ 1935 դասավանդել է Քեմբրիջի, 1937-1938 թ. Բրյուսելի համալսարաններում։ Վախճանվել է 1938 թվականին սրտի կաթվածից։

Գիտական գործունեությունը խմբագրել

Լանդաուի հիմնական հայտնագործությունները վերաբերում են Անալիտիկ թվերի տեսությանը և Կոմպլեքս անալիզին։ Նրա աշխատությունների մեծ մասը վերաբերում է մաթեմատիկային։ Նա ուսումնասիրել է պարզ թվերի բաշխվածությունը և 1909 թ․ լույս է ընծայել երկհատորանի մենագրությունայս տեսության համակարգված շարադրանքով։ Լանդաուն ելույթ է ունեցել Քեմբրիջի հինգերորդ Մաթեմատիկոսների միջազգային կոնգրեսին (որտեղ ընտրվել է նախագահ)։ Նա թվարկել է չորս կարևոր չլուծված Լանդաուի պրոբլեմը, որոնցից ոչ մեկը ոչ մեկը լուծված չէ։ Լանդաուն մեծ ներդրում է ունեցել Ռիմանի ζ֊ֆունկցիա։ 1930 թ․ հրատարակեց «Անալիզի հիմունքներ» գիրքը (Grundlagen der Analysis), որը մինչ օրս համարվում է առարկայի դասական շարադրանքը։ Ամբողջ ֆունկցիայի հատուկ կետերի մասին թեորեմը անվանել են Լանդաուի անունով։Դիրիխլեի շարքերի տեսության մեջ Լանդաուն ապացուցեց, որ կետը   համարվում է հատուկ  , если   ֆունկցիայի համար, եթե  ֊ն  ֊ի զուգամիտության աբսցիսն է համարվում։

Լանդաուի ամենահայտնի աշակերտներից են․

Նվաճումները և պարգևները խմբագրել

1924 թ․ Լանդաուն ընտրվել է Լոնդոնի մաթեմատիկական ընկերության պատվավոր անդամ։ Շատ եվրոպական երկրների Ակադեմիաների արտասահմանյան անդամ է, այդ թվում Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի արտասահմանյան թղթակից֊անդամ(1924) և արտասահմանյան պատվավոր անդամ է АН СССР (1932)։

Էդմունդ Լանդաուն և ֆերմայականները խմբագրել

Լանդաուին շատ են անհանգստացրել «Ֆերմայականները»,որոնք փորձում էին ապացուցել Ֆերմայի Մեծ թեորեմը և ցանկանում էին ստանալ նախատեսված մեծ մրցանակը։ Որպեսզի հիմնական աշխատանքից չշեղվի, Լանդաուն պատվիրեց մի քանի հարյուր բլանկներ հետևյալ տեքստով. «Հարգելիս...:Շնորհակալ եմ Ֆերմայի Մեծ թեորեմի ձեռագիր ապացույցի համար,առաջի սխալը գտնվում է էջ ... -ում ... տողում ...» Նա իր ասպիրանտներին հանձնարարել է գտնել սխալը և լրացնել բաց թողնվածը

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ Find A Grave — 1996.
  2. ↑ Segal S. L. https://books.google.fr/books?id=GC7aBAAAQBAJ&pg=PAPR454 — Princeton University Press, 2014. — ISBN 978-1-4008-6538-3
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  5. ↑ CONOR.Sl
  6. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  7. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  8. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  9. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  10. ↑ 10,00 10,01 10,02 10,03 10,04 10,05 10,06 10,07 10,08 10,09 10,10 10,11 10,12 10,13 10,14 10,15 10,16 10,17 10,18 10,19 10,20 10,21 10,22 10,23 10,24 10,25 10,26 10,27 10,28 10,29 10,30 10,31 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 Ландау Эдмунд Георг Герман // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  13. ↑ Евгений Беркович. «Символы Ландау Արխիվացված 2009-01-25 Wayback Machine» (журнальный вариант).
  14. ↑ Дербишир, Джон. Простая одержимость. Бернхард Риман и величайшая нерешенная проблема в математике. — Астрель, 2010. — С. 282-285. — 464 с. — ISBN 978-5-271-25422-2

Նայեք նաև խմբագրել

Հրատարակումներ խմբագրել

Գրքեր ռուսերեն լեզվով խմբագրել

  • Ландау Э. Основы анализа. — М.: ИЛ, 1947.
  • Ландау Э. Введение в дифференциальное и интегральное исчисление. — 2-е изд. — М.: КомКнига, 2005. — ISBN 5-484-00092-0

Գրքեր անգլերեն լեզվով խմբագրել

Գրականություն խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Էդմունդ_Լանդաու&oldid=9728989» էջից