Էգ-Մորտ
Էգ-Մորտ (ֆրանսերեն՝ Aigues-Mortes[ ég'mort ]), պատմական քաղաք Ֆրանսիայի հարավում՝ Օքսիտանիա երկրամասի Գար դեպարտամենտում, Մոնպելյե քաղաքից մոտավորապես 30 կիլոմետր դեպի արևելք։
| Բնակավայր | |||
|---|---|---|---|
| Էգ-Մորտ | |||
| ֆր.՝ Aigues-Mortes[1] ֆր.՝ Fort-Peletier[2] | |||
| |||
 | |||
| Երկիր |  Ֆրանսիա | ||
| Առաջին հիշատակում | մ. թ. ա. 102 | ||
| Մակերես | 57,78 կմ² | ||
| ԲԾՄ | 3 մետր | ||
| Բնակչություն | ▲8685 մարդ (հունվարի 1, 2021)[3] | ||
| Ժամային գոտի | UTC+1 և UTC+2 | ||
| Փոստային դասիչ | 30220[4] | ||
| Պաշտոնական կայք | ville-aigues-mortes.fr(ֆր.) | ||
| |||
.svg)
Աշխարհագրություն խմբագրել
Հարևան համայնքներն են՝ Սեն-Լորան-դ'Էգուզը և Լը Գրո դյու Ռուան։ Քաղաքից հարավ և արևելք տարածվում է Ռոն գետի դելտան՝ Կամարգի ընդարձակ ճահճուտներով ու լճակներով։ Զբաղեցնելով մոտավորապես 930 քառակուսի կիլոմետր մակերես՝ այն համարվում է Արևմտյան Եվրոպայի ամենամեծ դելտան և կարևոր արգելոց, որտեղ բազմանում են ավելի քան 400 թռչնատեսակներ։
Կլիմա խմբագրել
Էգ-Մորտին բնորոշ է միջերկրածովյան կլիման՝ շոգ ամառներով (Köppen climate classification-ի դասակարգմամբ՝ Csa): Տարեկան միջին ջերմաստիճանը16.0 C է, տեղումների տարեկան միջին քանակը՝ 552,6 միլիմետր։ Ամենախոնավ ամիսը հոկտեմբերն է, ամենաշոգը՝ հուլիսը, ամենասառը՝ հունվարը։
| Էգ-Մորտ (1991−2020 normals, extremes 1959−present)ի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Ռեկորդային բարձր °C (°F) | 20.6 (69.1) |
23.2 (73.8) |
26.7 (80.1) |
32.0 (89.6) |
33.7 (92.7) |
40.9 (105.6) |
38.0 (100.4) |
38.3 (100.9) |
35.4 (95.7) |
31.5 (88.7) |
24.5 (76.1) |
21.0 (69.8) |
40.9 (105.6) |
| Միջին բարձր °C (°F) | 11.4 (52.5) |
12.7 (54.9) |
16.2 (61.2) |
18.6 (65.5) |
22.6 (72.7) |
26.8 (80.2) |
29.4 (84.9) |
29.2 (84.6) |
25.2 (77.4) |
20.6 (69.1) |
15.4 (59.7) |
12.0 (53.6) |
20.0 (68) |
| Միջին օրական °C (°F) | 7.9 (46.2) |
8.7 (47.7) |
12.0 (53.6) |
14.5 (58.1) |
18.4 (65.1) |
22.3 (72.1) |
24.8 (76.6) |
24.6 (76.3) |
20.8 (69.4) |
16.9 (62.4) |
11.9 (53.4) |
8.6 (47.5) |
16.0 (60.8) |
| Միջին ցածր °C (°F) | 4.3 (39.7) |
4.6 (40.3) |
7.7 (45.9) |
10.4 (50.7) |
14.1 (57.4) |
17.9 (64.2) |
20.2 (68.4) |
20.0 (68) |
16.3 (61.3) |
13.2 (55.8) |
8.5 (47.3) |
5.1 (41.2) |
11.9 (53.4) |
| Ռեկորդային ցածր °C (°F) | −10.0 (14) |
−13.0 (8.6) |
−5.0 (23) |
−1.0 (30.2) |
4.5 (40.1) |
6.0 (42.8) |
12.0 (53.6) |
11.0 (51.8) |
5.0 (41) |
1.0 (33.8) |
−4.0 (24.8) |
−9.0 (15.8) |
−13 (8.6) |
| Տեղումներ մմ (դյույմ) | 53.6 (2.11) |
35.9 (1.413) |
35.0 (1.378) |
52.4 (2.063) |
37.0 (1.457) |
23.7 (0.933) |
14.5 (0.571) |
30.4 (1.197) |
72.8 (2.866) |
76.8 (3.024) |
71.9 (2.831) |
48.6 (1.913) |
552.6 (21.756) |
| Միջ. տեղումների օրեր (≥ 1.0 mm) | 5.6 | 4.1 | 4.3 | 5.5 | 4.9 | 3.5 | 2.3 | 2.8 | 4.5 | 5.7 | 6.7 | 5.4 | 55.4 |
| աղբյուր: Météo-France[5] | |||||||||||||
Պատմություն խմբագրել
Քաղաքի հիմնադրումը սովորաբար վերագրվում է Մարիուս Կայուսին ( մ.թ.ա. մոտ 102 թ. ), սակայն «Էգ Մորտ» («Մեռած ջրեր») կոչվող վայրի առաջին հիշատակումը վերաբերում է 10-րդ դարին։ Քաղաքը հիմնադրվել է 13-րդ դարի կեսերին Ֆրանսիայի թագավոր Լուի IX-ի կողմից, ով ցանկանում էր ունենալ իր սեփական նավահանգիստը Միջերկրական ծովում և հարմար բազա Միջերկրական ծովում ռազմական գործողությունների համար։ Մյուս նավահանգիստները հիմնականում վերահսկվում էին Պրովանսի հակաֆրանսիական կոմսերի կողմից։
Երկու խաչակրաց արշավախմբեր են ուղարկվել Էգ-Մորտից։ 1248 թվականին 1500 թագավորական նավ է խմբվել նավահանգստում Եգիպտոս արշավից առաջ։ 1270 թվականի խաչակրաց հերթական արշավանքը ճակատագրական եղավ թագավորի համար։ Քաղաքի ամրությունների կառուցումն ավարտին հասցրին Լյուդովիկի իրավահաջորդները։
Հուշարձաններ խմբագրել
Քաղաքի կենտրոնը շրջապատված է 1634 մ պարագծով հսկա ուղղանկյուն միջնադարյան պարիսպներով, որոնցից հեռահար տեսարան է բացվում դեպի Կամարգի ճահիճները, Ռոնի ջրանցքը և ծովի ափն ու աղուտները։
Քաղաքի վրա գերիշխում է 1240 թվականին կառուցված Տուր դը Կոնստան աշտարակը, որը ժամանակին ծառայել է որպես պետական բանտ, նախ՝ տամպլիերների և շատ տարիներ անց՝ հուգենոտների համար, իսկ ներկայումս այնտեղ գործում է աստղադիտարանը։ Տեսարժան ուշագրավ հուշարձաններից է նաև գոթիկա ոճով կառուցված Աստվածամոր տաճարը, որը վերականգնվել է 19-րդ դարում։
Բնակչության դինամիկան խմբագրել
Բնակչության թվաքանակի փոփոխությունները.
Պատկերասրահ խմբագրել
-
Քաղաքի տեսքը թռչնաթռիչքի բարձրությունից -
Միջնադարյան պարիսպները -
Դարպասը -
Աստվածամոր եկեղեցու ներսը -
-
Կոնստանց աշտարակը -
-
Փողոց հին քաղաքամասում -
Քաղաքի հատակագիծը
.jpg)
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Code officiel géographique
- ↑ http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=235
- ↑ Populations légales 2021 — The National Institute of Statistics and Economic Studies, 2023.
- ↑ Base officielle des codes postaux — La Poste, 2018.
- ↑ «Fiche Climatologique Statistiques 1991-2020 et records» (PDF). Météo-France. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 25-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- * Encyklopedické heslo Aigues v Ottově slovníku naučném ve Wikizdrojích
- Oficiální stránky obce
- (չեխ.) Fotografie města
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էգ-Մորտ» հոդվածին։ |