Զանգակներ
Զանգակներ (ֆր.՝ carillon), որոշակի բարձրության հնչյուններ արտաբերող հարվածային երաժշտական գործիք՝ իդիոֆոնների ընտանիքից։
| Զանգակներ | |
|---|---|
 | |
| Որակավորում | sets of bells?[1], pitched percussion instrument?[1], ստեղնաշարային գործիքներ և կառույց |
| Հորնբոսթել-Զաքսի հանմակարգ | 111.242.222[2] |
| Ձայնանմուշ | |
Ձևով նման է քսիլոֆոնին, տարբերվում է մետաղե ստեղներով, որոնք տուփի մեջ երկշար դասավորված տարբեր մեծության թիթեղիկներ են (դաշնամուրի ստեղների սկզբունքով)՝ թույլ ամրացված փայտե ձողիկների կամ մետաղե լարերի վրա։ Հնչեցվում են մետաղե (երբեմ՝ փայտե, կաուչուկե) մուրճիկներով։ Կան նաև ստեղնաշարային զանգակներ, որոնք հնչում են ավելի թույլ, սակայն տեխնիկապես առավել շարժուն են, դրանցով կարելի է հնչեցնել ակորդներ։ Ունեն զնգուն, մաքուր հնչողություն։ Նոտագրվում է ջութակի բանալիով։ Դիապազոնը 2–5 (c2 – c5) և ավելի օկտավա է՝ պայմանավորված թիթեղիկների քանակով։ Ըստ գրության՝ 1ին օկտավայի դոից մինչև 3-րդ օկտավայի դոն հնչում է գրածից 1 օկտավա վեր (երբեմ լսվում է 2 օկտավա վեր)։
Պարտիտուրներում նվագաբաժինը գրվում է զանգակներից հետո։ Զանգակները սիմֆոնիկ նվագախմբում առաջին անգամ օգտագործել է Վոլֆգանգ Ամադեուս Մոցարտը «Կախարդական սրինգ» օպերայում։ Ընդգրկված են հիմականում սիմֆոնիկ մեծ նվագախմբերում (տեղադրվում են հատուկ հենակների վրա)։ Առավել տարածվել է 19-րդ դարից (Լեո Դելիբի «Լակմե» օպերայում՝ «Զանգակներով արիան», Պյոտր Չայկովսկու «Իտալական կապրիչչո», Պոլ Դյուկայի «Գուշակի աշակերտը» սիմֆոնիկ սկերցո, Սերգեյ Պրոկոֆևի դաշնամուրի և նվագախմբի 1-ին (Des dur) կոնցերտ, Պաուլ Հինդեմիթի կլառնետի և նվագախմբի կոնցերտ)։ Զանգակները օգտագործում են նաև ռոք և ֆոլք երաժշտության մեջ, որոշ ազգային տոնակատարությունների ժամանակ (կախիչներով ամրացնում են երաժշտին, որպեսզի քայլելով կարողանա նվագել)։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատված վերցված է «Հայ երաժշտության հանրագիտարանից», որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Զանգակներ» հոդվածին։ |