Դումիտրու Իոն Սուչիանու
Դումիտրու Իոն Սուչիանու (ռումիներեն՝ Dumitru Ion Suchianu, սեպտեմբերի 2, 1895, Յասի, Ռումինիա - ապրիլի 17, 1985), ռումինահայ էսսեիստ, թարգմանիչ, կինոտեսաբան և քաղաքական տնտեսագետ։
| Դումիտրու Իոն Սուչիանու | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | սեպտեմբերի 2, 1895 |
| Ծննդավայր | Յասի, Ռումինիա |
| Մահացել է | ապրիլի 17, 1985 (89 տարեկան) |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Ռումինիա |
| Կրթություն | Ալեքսանդրու Իոան Կուզայի անվան համալսարան |
| Մասնագիտություն | դերասան, տնտեսագետ, գրական քննադատ, դատավոր, կինոքննադատ և թարգմանիչ |
| Աշխատավայր | Բուխարեստի համալսարան |
 D. I. Suchianu Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն Խմբագրել
Դումիտրու Իոն Սուչիանուն ծնվել է Յասիում։ Նրա ծնողներն են եղել հայազգի պրոֆեսոր Հանես-Օգիաս Սուչիանուն և Լելիան (ի ծնե՝ Նանու-Մուսել)։
Նա սովորել է Բուխարեստի միջնակարգ դպրոցում և իր հայրենի քաղաքի գիշերօթիկ ավագ դպրոցի ժամանակակից լեզվի բաժնում, որն ավարտել է 1914 թվականին։ Այնուհետև նա ստացել է իրավաբանության, գրականության և փիլիսոփայության աստիճան Յասիի համալսարանում, որին հաջորդել է քաղաքական և տնտեսական գիտությունների դոկտորի աստիճանը Փարիզի համալսարանում։ Այնուհետև նա դարձել է Բուխարեստի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետի դոցենտ սոցիալական ուսմունքների բաժնում։ Եղել է Ռազմական բարձրագույն ուսումնարանի և Գեղարվեստի ակադեմիայի պրոֆեսոր, ինչպես նաև Պետական գիտությունների դպրոցի քաղաքական տնտեսության և ֆինանսների դասախոս։ 1926-1948 թվականներին աշխատել է որպես մագիստրատ։ 1929-1941 թվականներին, լինելով կինոգրաքննության կոմիտեի անդամ, նա անցկացրել է կինոարվեստի դասընթացներ և մի քանի գրքերի միջոցով խթանել կարգապահությունը (Curs de cinematografie, 1930; Cinematograful, acest necunoscut, 1973; Nestemate cinematografice, 1980)։ Մեկ տասնամյակ նա վարել է România Literară-ի ֆիլմերի մասին խորագիրը[1]։
Սուչիանուի գրական գործունեությունը սկսվել է Viața Românească ամսագրում։ Իր եղբոր և ավագ դպրոցի ու համալսարանի դասընկեր Միհայ Ռալեայի հետ համատեղ նա ղեկավարել է ամսագիրը 1937-1940 թվականներին և կրկին 1946 թվականին։ Իր առաջին հրապարակումը նա կատարել է հենց այդ ամսագրի էջերում՝ 1921 թվականին Թոմաս Հարդիի ուսումնասիրությամբ։ Նա հաճախ գրել է տարբեր թեմաների, այդ թվում՝ փիլիսոփայության, գրականության, գեղագիտության, սոցիոլոգիայի, հոգեբանության և կինեմատոգրաֆիայի մասին, Viața Românească-ի, Universul literar și artic-ի, Lumea-ի, Contemporanul-ի և Astra-ի համար։ Նրա առաջին գիրքը 1928 թվականի գրական ուսումնասիրությունների Aspecte literare ժողովածուն էր։ Մյուսը հրատարակվել է 1978 թվականին որպես Foste adevăruri viitoare[1]։
Դումիտրու Իոն Սուչիանուն գրել է քաղաքական տնտեսության երեք հատոր՝ Introducere în economia politică (1930), Manual de sociologie (1931) և Despre avuție։ Նա ֆրանսերեն է թարգմանել ռումինական և մոլդովական բանահյուսական «Միորիցա» բալլադը, ինչպես նաև Թեոդոր Արգեզիի բանաստեղծությունները, ռումիներեն է թարգմանել Միշել Ժորժ-Միշելին, Սիլվիո Միկելիին, Ալբերտո Մորավիային և Ժորժ Սադուլին։ Լինելով խորապես քաղաքապես մարդ, որն ուներ հոգեբանության, քաղաքական տնտեսության, բնական գիտությունների, գրականության և կինոյի վերաբերյալ խոր գիտելիքներ, նա գրել է էսսեների մի քանի գրքեր (Puncte de vedere, 1930; Diverse însemnări și amintiri, 1933; Amica mea Europa, 1939)։ Դրանք աչքի են ընկնում էրուդիցիայով և ոճով, նուրբ դիտողականությամբ և հմուտ անալոգիաներով. նրանք բարձր ինտելեկտուալ ձևով օգտագործում են գաղափարներն ու տեղեկությունները[1]։
Գրականություն Խմբագրել
- Curs de cinematograf, București, Cartea Românească, 1931;
- Amica mea Europa, București, Casa Școalelor, 1939;
- Vedetele filmului de odinioară, București, Meridiane, 1968;
- Dumitru Ion Suchianu și Constantin Popescu, Metamorfoze cinematografice, București, Meridiane, 1975;
- Dumitru Ion Suchianu și Constantin Popescu, Filme de neuitat, București, Meridiane, 1976;
- Alte foste adevăruri viitoare, București, Minerva, 1983.
Ծանոթագրություններ Խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Aurel Sasu (ed.), Dicționarul biografic al literaturii române, vol. II, p. 648. Pitești: Editura Paralela 45, 2004. 973-697-758-7