Դավիդ Բրոնշտեյն
Դավիդ Իոնովիչ Բրոնշտեյն (փետրվարի 19, 1924[1][2], Բելայա Ցերկով, Կիևի նահանգ, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ - դեկտեմբերի 5, 2006[3][1][2], Մինսկ, Բելառուս)՝ սովետական և ռուսական[5] շախմատիստ, գրոսմայստեր (1950 թ.)։ Աշխարհի առաջնության թեկնածու (1951 թ.)։ ԽՍՀՄ երկակի չեմպիոն 1948 թ. (կիսել է առաջին տեղը Ա. Կոտովի հետ) և 1949 թ. (կիսել է առաջին տեղը Վ. Սմիսլովի հետ)։ Մոսկվայի վեցակի չեմպիոն (1946, 1953, 1957, 1961, 1968 թթ. Տ. Պետրոսյանի հետ, 1982 թ. Ն. Ռաշկովսկու հետ)։ Տարածաշրջանային մրցաշարերի հաղթող Սալտշյոբադենում (1948 թ.) և Գյոտեբորգում (1955 թ.):
Դավիդ Իոնովիչ Բրոնշտեյն | |
---|---|
Дави́д Ио́нович Бронште́йн | |
Պետություն(ներ) | ԽՍՀՄ Բելառուս |
Ծննդյան ամսաթիվ | փետրվարի 19, 1924[1][2] |
Ծննդավայր | Բելայա Ցերկով |
Մահվան ամսաթիվ | դեկտեմբերի 5, 2006[3][1][2] (82 տարեկան) |
Մահվան վայր | Մինսկ |
Կոչում | Գրոսմայստեր (1950) |
365chess | David_Bronstein |
Chesstempo համար | 237826 |
ICCF համար | 237826 |
Մասնակցել է | Շախմատային օլիմպիադա 1952[4], Շախմատային օլիմպիադա 1954[4], Շախմատային օլիմպիադա 1956[4] և Շախմատային օլիմպիադա 1958[4] |
Պարգևներ և մրցանակներ | |
David Bronstein Վիքիպահեստում |
Կենսագրություն
խմբագրելԾնվել է Բելի Ցերկովում, ալրագործական արդունաբորության աշխատակցի՝ Իոխոնա Բերկովիչ Բրոնշտեյնի (1895-1952 թթ.) և դեղավաճառ՝ Էստեր Մալկի Դուվիդովնայի (1895–1967 թթ.) ընտանիքում։ Հայրը ծնունդով Ռոտմիստրովկայից էր, եղել է Բունդի ( համընդհանուր հրեական բանվորական դաշինք Լիտվայում, Լեհաստանում և Ռուսաստանում) անդամ, մասնակցել Առաջին համաշխարհային պատերազմին։ 1926 թ. ընտանիքը տեղափոխվում է բնակվելու Բերդյանսկ, իսկ 1930 թ. Կիև[6][7]։
Կիևի պիոներ պալատին կից շախմատի դպրոցի սան[8], Ալեքսանդր Կոնստանտինոպոլսկու աշակերտ[9]։
1935 թ. հորը հեռացնում են կուսակցությունից և պաշտոնազրկում։ 1937 թ. Բրոնշտեյնի հայրը ձերբակալվում է որպես «ժողովրդի թշնամի» և դատապարտվում ուղղիչ աշխատանքային ճամբարի՝ 7 տարի ժամանակով։ Բրոնշտեյնը երազում էր դառնալ մաթեմատիկոս, սակայն ճանապարհը դեպի համալսարան փակ էր նրա համար։ Ֆաշիստների հարձակումներից փախչելով նա հայտնվում է Կիևում, հետագայում հաճախ էր սիրում ասել, որ իրեն հետապնդում է թափառականի բախտը։
Շախմատը, որ ինքը ընդունում էր որպես արվեստ, դարձան իր կյանքի գլխավոր զբաղմունքը։ 1951 թ. Մոսկվայում կայացած աշխարհի առաջնության մատչի մասնակից։ Դա առաջին մատչն էր, որտեղ Մ. Բոտվինիկը պաշտպանում էր իրեն տիտղոսը։ Մատչը վերջացավ ոչ-ոքի (12:12) և չեմպիոնը մնաց գահին։ Փորձագետների գնահատմամբ Բրոնշտեյնը համարվում է բոլոր ժամանակների ինքնատիպ և մեծագույն շախմատիստներից մեկը։ Վ. Կորչնոյի կարծիքով հենց Բրոնշտեյն էր իր ժամանակակիցներից ամենախորը հասկանում շախմատը։
Բրոնշտեյնը զգալի ներդրում է ունեցել սկզբնախաղային թեորիայի զարգացման գործում (արքայական գամբիտ, բաց սկզբնախաղեր, հին հնդկական պաշտպանություն, ֆրանսիական պաշտպանություն, կարո-կանի պաշտպանություն, հոլանդական պաշտպանություն և այլն)։ Բրոնշտեյնի ստեղծագործությունը մեծ ազդեցություն է ունեցել բոլոր շախմատիստների վրա, որոնք շախմատին մոտենում են, որպես իմպրովիզացիա, որպես ստեղծագործական ընթացք անկանխատեսելի արդյունքով։ Ավելի բարձր մարզական արդյունքների (հատկապես աշխարհի առաջնության մրցապայքարում) Բրոնշտեյնին խանգարում էր հասնել «չեմպիոնական զայրույթի» բացակայությունը, ինչպես նաև հակառակորդի գերագնահատումը (երբեմն Բրոնշտեյնը հակառակորդի, իրենից կարգով ցածրերի, փոխարեն գնտում էր այնպիսի հնարավորություններ, որ հակառակորդի մտքով չէր էլ անցնում) ։ Բրոնշտեյնը նաև նպաստում էր շախմատում ժամանակի վերահսկմվան բարեփոխմանը։ Նրա թեթև ձեռքով սկսվեցին արագ շախմատի մրցումներ։ Բրոնշտեյնը հնարել է մրցախաղի տեսակ, որի ժամանակ գոսմայստերները իրար հետ խաղում են միաժամանակ մի քանի պարտիա (և նման մրցախաղում հաղթել է գրոսմայստեր Ե. Վասյուկովին)։ Շախմատային մրցախաղի այդ տեսակը ստացել է Բրոնշտեյնի շախմատ անվանումը (այժմ այն ավելի շատ անվանում են «բասկյան համակարգ»)։ Բրոնշտեյնը զարգացրել և հարստացրել էր պարտիաների ժամանակաչափումը, որը առաջին անգամ առաջարկվել էր Բլյումենֆելդի կողմից։
Վարժ տիրապետում էր եվրոպական մի քանի լեզուների։
Բրոնշտեյնը գրել է շախմատի մասին ամենահանրաճանաչ գրքերը։ Նա ճանաչված, «Գրոսմայստերների միջազգային մրցաշար», գրքի հեղինակն է։ Նրա գրչին են պատկանում նաև այլ գրքեր առանց, որոնց դժվար է պատկերացնել որակյալ շախմատիստի կրթվածությունը՝ «200 բաց պարտիաներ», «Շախմատի ինքնուսույց»։ Վերջերս հրատարակված «Դավիթը Գողիաթի դեմ» (համահեղինակ Ս. Վորոնկով) գիրքը մի հոյակապ ստեղծագործություն է հանճարեղ մարդու (Բրոնշտեյնի դեմքում) և համակարգչային ծրագրերի պայքարի մասին։ Բրոնշտեյնի ստեղծագործության մասին Բ. Վանշտեյնը գրել է մի հիասքանչ գիրք «Իմպրովիզացիա շախմատային արվեստում»։
Ամբողջովին կլանված լինելով շախմատային արվեստով, կենցաղում Բրոնշտեյնը, ըստ իրեն ժամանակակիցներ, անգործնական մարդ էր։ Շախմատային կոլեգաները ասում էին, որ Բրոնշտեյնը գնում է նվերներ հետևյալ սկզբունքով՝ իրը պետք է լինի թանկ, առօրյայում անօգտագործելի և տեղափոխման համար անհարմարավետ։ Նրա երկու սենյականոց սենյակում միշտ տիրում էի անկանոնություն։ Վերջին կնոջ՝ Տատյանա Իսաակովնայի, հուշերով երկու սենյակն էլ լցված էին գրքերով, հին թերթերով, լրագրերի կտրածոներով, ինչ որ փաստաթղթերի կույտերով։ Երբ Դավիդ Իոնովիչը մենակ էր մնում, ոչ մի բան իրեն չէր պատրաստում և խմում էր միայն թեյ։ Սակայն հայտնի է «բրոնշտեյնյան» ճաշի բաղադրատոմս, որ նկարագրված է իրեն գրքում։ Ինչ որ տանը եղել է՝ բանանները, լոլիկները, պղպեղը նա լցնում էր կաթսայի մեջ և եփում։ Եվ ի զարմանս իրեն երբեմն ճաշը ստացվում էր համեղ։
Անձնական կյանքի
խմբագրելԴ. Բրոնշտեյնը երեք անգամ ամուսնացել է։
1948 թ. նա ամուսնանում է շախմատիստուհի Օլգա Իգնատևնայի հետ (բաժանվել են 1949 թ., օրինականացրել են բաժանումը 1957 թ.)։ Որդին Լև Դավիդովիչ Բրոնշտեյնը (ծնվ. 12 դեկտեմբեր, 1947 թ.)
1961 թ. Դավիդ Իոնովիչը ամուսնանում է պատմագետ Մարինա Միխայլովնայի հետ (1932-1980 թթ.)։
1984 թ. նա ամուսնանում է իր շախմատային ընկերոջ՝ Իսաակ Բոլեսլավսկու աղջկա՝ Տատյանայի հետ, որը նրանից 22 տարի փոքր էր և նրա հետ նա ծանոթացել է 1964 թ., իսկ առաջին անգամ տեսել է, երբ Տատյանան 3 տարեկան էր։ Ամուսնությունը շարունակվեց 23 տարի։ Տատյանան ավարտել է Մինսկի կոնսերվատորիան։ Մասնագիտությամբ արվեստագետ, Բելառուսիայի Մ. Տանկի անվան մանկավարժական պետական համալսարանի դոցենտ։ 1990 թ. քանի որ Բրոնշտեյնը Ռուսաստանում ստանում էր մուրացիկի թոշակ, որոշում է տեղափոխվել Մինսկ կնոջ մոտ։
Հիմնական մարզական արդյունքները
խմբագրելՏարի | Մրցաշար | Արդյունք | Տեղ |
---|---|---|---|
1940 | Ուկրաինակի չեմպիոնատ | 2 | |
1944 | 13-րդ ԽՍՀՄ չեմպիոնատ]] | 6½ 16-ից | 15 |
1945 | 14-րդ ԽՍՀՄ չեմպիոնատ | 10 17-ից | 3 |
Ռադիոմատչ ԽՍՀՄ — ԱՄՆ]] (10-րդ խաղատախտակ) | 2 2-ից | ||
1946 | Մոսկվայի չեմպիոնատ | 11½ 15-ից | 1 |
Ռադիոմատչ ԽՍՀՄ— Մեծ Բրիտանիա]] (7-րդ խաղատախտակ) | 1 2-ից | ||
Մատչ տուրնիր Մոսկվա — Պրահա | 10½ 12-ից | ||
1947 | Մոսկվայի չեմպիոնատ | 9 14-ից | 1-3 |
15-րդ ԽՍՀՄ չեմպիոնատ | 11 19-ից | 6 | |
1948 | Միջզոնալ մրցաշար | 13½ 19-ից | 1 |
1948 | |16-րդ ԽՍՀՄ չեմպիոնատ | 12 18-ից | 1-2 |
1949 | 17-րդ ԽՍՀՄ չեմպիոնատ | 13 19-ից | 1-2 |
1950 | Թեկնածուների մրցաշար | 12 18-ից | 1-2 |
Մատչ Ի. Բոլեսլավսկու դեմ | 7½ : 6½ | ||
1951 | Աշխարհի չեմպիոնի կոչման համար մատչ Մ. Բոտվիննիկի դեմ | 12 : 12 | |
19-րդ ԽՍՀՄ չեմպիոնատ | 9½ 17-ից | 6-8 | |
1952 | 20-րդ ԽՍՀՄ չեմպիոնատ | 10½ 19-ից | 7-9 |
1953 | Թեկնածուների մրցաշար | 16 28-ից | 2-4 |
Մոսկվայի չեմպիոնատ | 12½ 15-ից | 1 | |
1953-54 | Հասթինգս | 6½ 9-ից | 1-2 |
1954 | Բելգրադ | 13½ 19-ից | 1 |
1955 | Միջզոնալ մրցաշար | 15 20-ից | 1 |
1956 | Թեկնածուների մրցաշար | 9½ 18-ից | 3-7 |
1957 | 24-րդ ԽՍՀՄ չեմպիոնատ | 13½ 21-ից | 2-3 |
Մոսկվայի չեմպիոնատ | 10½ из 12 | 1 | |
Գոտա | 1 | ||
1958 | 25-րդ ԽՍՀՄ չեմպիոնատ | 11½ 18-ից | 3 |
Միջզոնալ մրցաշար | 11½ 20-ից | 7-11 | |
1959 | [[|26-րդ ԽՍՀՄ չեմպիոնատ | 9 19-ից | 12-13 |
Մոսկվա | 7 11-ից | 1-3 | |
Մոսկվայի չեմպիոնատ | 10 15-ից | 3 | |
1960 | |27-րդ ԽՍՀՄ չեմպիոնատ | 9 19-ից | 12-13 |
1960 | Մար-դել-Պլատա | 11½ 15-ից | 3 |
1961 | 28-րդ ԽՍՀՄ չեմպիոնատ | 9 19-ից | 12-13 |
Մառոցիի հուշամրցաշար (Բուդապեշտ) | 9½ 15-ից | 2-3 | |
Մոսկվայի չեմպիոնատ | 11½ 17-ից | 1-2 | |
Լ. Շամկովիչի հետ մատչ Մոսկվայի առաջնությունում | 3½ : 2½ | ||
29-րդ ԽՍՀՄ չեմպիոնատ | 12½ 20-ից | 3 | |
1962 | Մոսկվա | 9 15-ից | 3-6 |
1963 | Բեյվերվեյկ | 11½ 17-ից | 2 |
Միշկոլց | 2 | ||
31-րդ ԽՍՀՄ չեմպիոնատ | 11½ 19-ից | 4-6 | |
1964 | Միջզոնալ մրցաշար | 16 23-ից | 6 |
1964-65 | 32-րդ ԽՍՀՄ չեմպիոնատ]] | 13 19-ից | 2 |
1965 | 33-րդ ԽՍՀՄ չեմպիոնատ]] | 9½ 19-ից | 9 |
1966 | Աստալոշի հուշամրցաշար (Սոմբատխեյ) | 11½ 15-ից | 1-2 |
1966-67 | 34-րդ ԽՍՀՄ չեմպիոնատ | 10½ 20-ից | 8-9 |
1968 | Մոսկվայի չեմպիոնատ | 10½ 15-ից | 1-2 |
Ամստերդամ | 2 | ||
Լասկերի հուշամրցաշար (Բեռլին) | 1-2 | ||
1971 | Սարաևո | 9 15-ից | 1-3 |
39-րդ ԽՍՀՄ չեմպիոնատ | 11½ 21-ից | 7-8 | |
Ալյոխինի հուշամրցաշար (Մոսկվա) | 9 17-ից | 8-10 | |
1972 | 40-րդ ԽՍՀՄ չեմպիոնատ | 9½ 21-ից | 13-16 |
1973 | |Միջզոնալ մրցաշար (Պետրոպոլիս) | 10½ 17-ից | 6 |
1974 | Սան Խոսե | 1 | |
1975 | 43-րդ ԽՍՀՄ չեմպիոնատ | 7½ 15-ից | 9-10 |
1975-76 | Հասթինգս | 10 15-ից | 1-3 |
1976 | Սանդոմեժ | 1 | |
1977 | Բուդապեշտ | 11 16-ից | 1 |
1978 | Յուրմալա | 10 15-ից | 1 |
1982 | Մոսկվայի չեմպիոնատ | 11½ 17-ից | 1-2 |
Պանչևո | 2-4 |
Վարկանիշի փոփոխության գծապատկեր
խմբագրելՏարի | Հնվ | Փտր | Մրտ | Ապր | Մայ | Հուն | Հուլ | Օգս | Սեպ | Հոկ | Նոյ | Դեկտ | Տարվա լավագույն |
Տարվա վատագույն |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1971 | 2590 | 2590 | 2590 | |||||||||||
1972 | 2585 | 2585 | 2585 | |||||||||||
1973 | 2570 | 2570 | 2570 | |||||||||||
1974 | 2595 | 2595 | 2595 | |||||||||||
1975 | 2590 | 2590 | 2590 | |||||||||||
1976 | 2540 | 2540 | 2540 | |||||||||||
1977 | 2560 | 2560 | 2560 | |||||||||||
1978 | 2570 | 2570 | 2570 | 2570 | ||||||||||
1979 | 2555 | 2555 | 2555 | 2555 | ||||||||||
1980 | 2535 | 2535 | 2535 | 2535 | ||||||||||
1981 | 2490 | 2505 | 2505 | 2490 | ||||||||||
1982 | 2495 | 2505 | 2505 | 2495 | ||||||||||
1983 | 2490 | 2440 | 2490 | 2440 | ||||||||||
1984 | 2435 | 2435 | 2435 | 2435 | ||||||||||
1985 | 2435 | 2435 | 2435 | 2435 | ||||||||||
1986 | 2435 | 2435 | 2435 | 2435 | ||||||||||
1987 | 2435 | 2435 | 2435 | |||||||||||
1988 | 2455 | 2455 | 2455 | |||||||||||
1989 | 2435 | 2430 | 2435 | 2430 | ||||||||||
1990 | 2445 | 2460 | 2460 | 2445 | ||||||||||
1991 | 2460 | 2460 | 2460 | 2460 | ||||||||||
1992 | 2465 | 2415 | 2465 | 2415 | ||||||||||
1993 | 2405 | 2395 | 2405 | 2395 | ||||||||||
1994 | 2400 | 2440 | 2440 | 2400 | ||||||||||
1995 | 2435 | 2445 | 2445 | 2435 | ||||||||||
1996 | 2455 | 2440 | 2455 | 2440 | ||||||||||
1997 | 2435 | 2420 | 2435 | 2420 | ||||||||||
1998 | 2430 | 2430 | 2430 | 2430 | ||||||||||
1999 | 2430 | 2430 | 2430 | 2430 | ||||||||||
2000 | 2432 | 2432 | 2432 | 2432 | 2432 | |||||||||
2001 | 2432 | 2432 | 2432 | 2432 | 2432 | 2432 | ||||||||
2002 | 2432 | 2432 | 2432 | 2432 | 2432 | 2432 | ||||||||
2003 | 2432 | 2432 | 2432 | 2432 | 2432 | 2432 | ||||||||
2004 | 2432 | 2432 | 2432 | 2432 | 2432 | 2432 | ||||||||
2005 | 2432 | 2432 | 2432 | 2432 | 2432 | 2432 | ||||||||
2006 | 2432 | 2432 | 2432 | 2432 | 2432 | 2432 | ||||||||
2007 | 2432 | 2432 | 2432 | 2432 | 2432 | 2432 | ||||||||
2008 | 2432 | 2432 | 2432 |
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Munzinger Personen (գերմ.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 David Bronstein, 82, Chess Champion, Dies // The New York Times / J. Kahn — Manhattan: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2006. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 OlimpBase
- ↑ Դ. Բրոնշտեյն, Ս. Վորոնկով։ Դավիթը Գողիաթի դեմ։ Рипол Классик. 2003. С. 12. ISBN 9785790516481.
- ↑ «Յոթերորդ Դավիդ. Հակասովետական, սովետական մարդ». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 15-ին.
- ↑ «70 անմոռաց տարիներ». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 15-ին.
- ↑ http://www.euruchess.org/cgi-bin/index.cgi?action=viewnews&id=1353 Euruchess.org
- ↑ Գրիգորի Ագռանովսկի։ Սովորական հանճար Արխիվացված 2013-02-22 Wayback Machine «Частный корреспондент», 19 փետրվարի 2013 թ.
- ↑ Էլոյի վարկանիշը ՖԻԴԵ ցանկերից։ Աղբյուրներ՝ fide.com, benoni.de, olimpbase.org
- ↑ Տեխնիկական խնդիրների պատճառով աղյուսակը ժամանակավորապես չի աշխատում։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դավիդ Բրոնշտեյն» հոդվածին։ |