Գրեյլ Մարկուս

ամերիկացի գրող, երաժշտական լրագրող և մշակութային քննադատ

Գրեյլ Մարկուս (անգլ.՝ Greil Marcus հունիսի 19, 1945(1945-06-19)[1][2], Սան Ֆրանցիսկո, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ Սան Ֆրանցիսկո, ԱՄՆ), ամերիկացի գրող, երաժշտական լրագրող և մշակութային քննադատ։ Հայտնի է իր գիտական և գրական էսսեներով, որոնցում ռոք երաժշտությունը դնում էր մշակույթի և քաղաքականության ավելի լայն հարթությունում։ Հրատարակվել է այնպիսի հրատարակություններում, ինչպիսիք են Rolling Stone, Cream, The Village Voice և Pitchfork։

Գրեյլ Մարկուս
Ծնվել էհունիսի 19, 1945(1945-06-19)[1][2] (78 տարեկան)
ԾննդավայրՍան Ֆրանցիսկո, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
Մասնագիտությունպատմաբան, երաժշտության պատմաբան, գրող, լրագրող և երաժշտական քննադատ
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
ԿրթությունԿալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի
ԱնդամակցությունԱրվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
Պարգևներ
 Greil Marcus Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Մարկուսը ծնվել է Սան Ֆրանցիսկոյում, Գրելա Գերստլեի և Էլեոնորա Գերստլիի ընտանիքում[3]։ Նրա հայրը ռազմածովային սպան, զոհվել է 1944 թվականիի դեկտեմբերին Ֆիլիպինյան թայֆունի ժամանակ, որը վնասել էր USS Hull- ի կորպուսը, որի վրա նա ծառայում էր որպես ավագ օգնական[4]։ Ծովակալ Ուիլյամ Հալզին հրամայեց մուտք գործել ԱՄՆ ռազմածովային ուժերի 3-րդ նավատորմ «տեսնել, թե ինչ են նրանք արել»[5], և չնայած անձնակազմի անդադար խնդրանքներին, Հերսլին հրաժարվեց հրամանին չհնազանդվել պատճառաբանելով, որ ԱՄՆ ռազմածովային ուժերի պատմության մեջ երբևէ խռովություն չի եղել։ Այս միջադեպը ոգեշնչեց Հերման Վաուկին գրել «Քեյնի խռովությունը» վեպը, որի համար նա ստացել է պուլիցերյան մրցանակ։ Էլեոնորա Գերստլին հղիության երրորդ ամսում էր, երբ ամուսնու մահվան մասին լուր ստացավ։ 1948 թվականին նա ամուսնացավ Ջերալդ Մարկուսի հետ, երեխայի խնամակալությունը վերցնելով իր վրա[4]։ Գրեյլ Մարկուսը մի քանի խորթ եղբայրներ և քույրեր ունի[6]։

Բերկլիի Կալիֆորնիայի համալսարանում ամերիկյան հետազոտությունների բնագավառում Մարկուսը ստացել է բակալավրի աստիճան, այնտեղ էլ նա հաճախում էր քաղաքագիտության կուրսերի[7]։ Հետագայում նա հաճախ է նշել իր պրոֆեսորին որպես նրա վրա մեծ ազդեցություն ունեցած դեմքերից մեկը, «Այս դասընթացը ավելի շատ դարձավ այն գործիքը, որն ինձ ուղղեց դեպի այն ուղին, որով ես շարժվում էի հետագա ողջ կյանքը, լավ է դա, թե ոչ, համեմատած մնացած բաների հետ»[8]։

Մարկուսը ռոք քննադատ և Rolling Stone ամսագրի մեկնաբան էր (որտեղ հանդես է եկել նաև երաժշտական գրախոսությունների առաջին խմբագրի դերում), ինչպես նաև այլ հայտնի հրատարակություններ, այդ թվում Cream, The Village Voice, Artforum և Pitchfork։ 1983-1989 թվականներին եղել է գրաքննադատների ազգային շրջանակի տնօրենների խորհրդի անդամ[7] նրա գիրքը «Mystery Train» (առաջին անգամ հրատարակվել է 1975 թվականին, 2015 թվականին լույս է տեսել դրա 6-րդ թարմացված հրատարակությունը)[9]։ 2011 թվականի օգոստոսի 30-ին Time ամսագիրը ներկայացրել է «100 լավագույն գիտահանրամատչելի գրքերը հրատարակվել են 1923 թվականից» (ամսագրի առաջացման տարին) «Mystery Train» ներառվել է մշակույթին նվիրված և ամերիկյան երաժշտության թեմային անդրադարձող միակ հինգ գրքերի ցանկում։ Հրապարակախոսը գրել Է The New York Times-ում[10]։

Իր հաջորդ գրքում, «Lipstick Traces: A Secret History of the 20th Century» (1989), Մարկուսը նաև օգտագործեց իր ստորագրության հնարքը, վերլուծելով մի ամբողջ արևմտյան քաղաքակրթություն։

1991 թվականին Մարկուսը գիրք է հրատարակել «Dead Elvis», Էլվիս Փրեսլիի մասին ստեղծագործությունների ժողովածու, իսկ երկու տարի անց «Ranters and Crowd Pleasers» (վերահրատարակվել է վերնագրի ներքո «In the Fascist Bathroom: Punk in Pop Music»)։

Մարկուսը հեղինակել է «Elephant Dancing» և «Real Life Rock Top Ten» այս ամսագրերին[11]։ Դասավանդում է համալսարանում[7], ինչպես նաև վարում է դասախոսություններ «The Old Weird America: Music as Democratic Speech  From the Commonplace Song to Bob Dylan» նոր դպրոցում[12]։ 2008 թվականի աշնանը նա աշխատել է Մինեսոտայի ազատ արվեստների քոլեջի ամբիոնում, որտեղ դասավանդել և դասախոսություններ է կարդացել ամերիկյան փոփ մշակույթի պատմության վերաբերյալ[13]։

2010 թվականի մարտին լույս է տեսել նրա գիրքը «That Rough God Goes Riding: Listening to Van Morrison»[14], որտեղ հեղինակը կենտրոնանում է «Վան Մորիսոնի հատուկ հանճարը իր հսկայական կարիերայի արտասովոր և ոչ դասակարգելի պահերի միջոցով հասկանալու ձգտումը»[15][16]։ Անվանումը փոխառվել է երաժշտի երգից «Rough God Goes Riding»։

2010 թվականին լույս է տեսել նաև գիրք «Bob Dylan Greil Marcus: Writings 1968—2010», մեկ տարի անց «The Doors: a Lifetime of Listening to Five Mean Years»։

2012 թվականին Los Angeles Review of Books հրապարակվել է Մարկուսի հարցազրույցը նրա կյանքի մասին[17]։ Նույն թվականին լույս տեսավ գրողի հարցազրույցների ժողովածուն խմբագրված։

Անձնական կյանք խմբագրել

1966 թվականից ամուսնացած է Ջենի Մարկուսի հետ, նրանք երեխաներ ունեն[18]։

Մատենագրություն խմբագրել

  • Rock and Roll Will Stand (1969), խմբագիր
  • Double Feature: Movies & Politics (1972), համահեղինակ Մայքլ Գուդվինի հետ
  • Mystery Train: Images of America in Rock 'n' Roll Music (1975, 2015 թվականին լույս է տեսել գրքի 6-րդ հրատարակությունը)
  • Stranded: Rock and Roll for a Desert Island (1979), խմբագիր և հեղինակ
  • Lipstick Traces: A Secret History of the 20th Century (1989) / Շրթներկի հետքեր. 20-րդ դարի գաղտնի պատմություն / նրբ. © 2005-2017 ԱՄԻ "Նովոստի-Արմենիա"։ Մ.: Գիլեա, (2019)
  • Dead Elvis: A Chronicle of a Cultural Obsession (1991)
  • In the Fascist Bathroom: Punk in Pop Music, 1977–1992 (1993, սկզբում տպագրվել է որպես Ranters & Crowd Pleasers)
  • The Dustbin of History (1995)
  • Invisible Republic: Bob Dylan's Basement Tapes (1997; նաև թողարկվել է անվան տակ The Old, Weird America: Bob Dylan's Basement Tapes, 2001)
  • Double Trouble: Bill Clinton and Elvis Presley in a Land of No Alternatives (2001)
  • The Manchurian Candidate: BFI Film Classics, 68 (2002)
  • The Rose & the Briar: Death, Love and Liberty in the American Ballad (2004), խմբագրվել է Շոն Վայլենսի հետ
  • Like a Rolling Stone: Bob Dylan at the Crossroads (2005)
  • The Shape of Things to Come: Prophecy in the American Voice (2006)
  • A New Literary History of America (2009), խմբագրվել է Վերներ Սոլլերսի հետ
  • Best Music Writing 2009, 10th anniversary edition (2009), հրավիրված խմբագիրը Դեֆի կարրի հետ(խմբագիր ամբողջ շարք գրքերի)
  • Songs Left Out Of The Ballad of Sexual Dependency (դասախոս) (2009)
  • When That Rough God Goes Riding: Listening to Van Morrison (2010)
  • Bob Dylan by Greil Marcus: Writings 1968–2010 (2011)
  • The Old, Weird America: The World of Bob Dylan's Basement Tapes (2011)
  • The Doors: A Lifetime of Listening to Five Mean Years (2011)
  • Conversations with Greil Marcus (2012), խմբագրություն
  • The History of Rock 'n' Roll in Ten Songs (2014)
  • Three Songs, Three Singers, Three Nations (2015)
  • Real Life Rock: The Complete Top Ten Columns, 1986–2014 (2015)

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 BD Gest' (ֆր.)
  2. 2,0 2,1 Babelio (ֆր.) — 2007.
  3. Conversations with Greil Marcus / Bonomo, Joe. — University Press of Mississippi, 2012. — С. xvii. — ISBN 978-1-61703-622-4
  4. 4,0 4,1 Conversations with Greil Marcus. — 2012. — С. xi.
  5. «Tied to History» by Greil Marcus, The Threepenny Review, Spring 2008
  6. «Myths and Depths: Greil Marcus Talks to Simon Reynolds (Part 1)». Los Angeles Review of Books. 1945 թ․ հունիսի 19. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  7. 7,0 7,1 7,2 «Una's Lectures – Greil Marcus». Townsend Center for the Humanities, University of California, Berkeley. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  8. Charles Burress, «Michael Rogin, 64, well-known writer, critic, UC professor» (obituary), San Francisco Chronicle, Nov. 30, 2001.
  9. «The 50 greatest music books ever». London: The Observer. 2006 թ․ հունիսի 18. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  10. Garner, Dwight (2015). «Just a Book? No, More Like a Trusty Companion». New York Times. Sept. 4, 2015.
  11. «Contributors: Greil Marcus». The Believer. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 13-ին. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 27-ին.
  12. «Riggio Forum: Samuel R. Delany». The New School University. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  13. «Blackface: Then and Now – A Talk by Greil Marcus». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 20-ին. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (օգնություն); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (օգնություն)
  14. «Greil Marcus/When That Rough God Goes Riding». The Booksmith. Վերցված է 2010 թ․ մարտի 26-ին.
  15. Thompson, Brent (2010 թ․ ապրիլի 28). «Marcus on Morrison». Birmingham Weekly. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունիսի 7-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 29-ին.
  16. «Public Affairs Books: When That Rough God Goes Riding». publicaffairsbooks.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 16-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  17. Reynolds Interviews Greil Marcus» Արխիվացված 2015-10-09 Wayback Machine. Los Angeles Review of Books. April 27, 2012.
  18. Beckett, Andy (1993 թ․ մայիսի 23). «A Surfer on the Zeitgeist: This isn't exactly life on the edge: Greil Marcus is married, nearly 50, and lives in a nice big house in northern California. But he is still making something new out of writing about rock». The Independent. London.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գրեյլ Մարկուս» հոդվածին։