Գյունտեր Գրաս

Գյունտեր Վիլհելմ Գրասս (գերմ.՝ Günter Wilhelm Grass, հոկտեմբերի 16, 1927(1927-10-16)^[…], Ազատ քաղաք Դանցիգ և Գդանսկ, Ազատ քաղաք Դանցիգ - ապրիլի 13, 2015(2015-04-13)^[…], Լյուբեկ, Գերմանիա), գերմանացի գրող, քանդակագործ, նկարիչ։ 1999 թվականի Գրականության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր։

Գյունտեր Գրաս գերմ.՝ Günter Grass
Ծննդյան անուն	գերմ.՝ Günter Wilhelm Grass
Ծնվել է	հոկտեմբերի 16, 1927(1927-10-16)[…]
Ծննդավայր	Ազատ քաղաք Դանցիգ կամ Գդանսկ, Ազատ քաղաք Դանցիգ
Վախճանվել է	ապրիլի 13, 2015(2015-04-13)[…] (87 տարեկան)
Վախճանի վայր	Լյուբեկ, Գերմանիա
Գերեզման	Village church Behlendorf
Մասնագիտություն	երգերի հեղինակ, սցենարիստ, բանաստեղծ, քանդակագործ, վիպասան, դրամատուրգ, ակնարկագիր, ինքնակենսագիր, նկարիչ, գծանկարիչ, altar server, նկարազարդող, գրող, նկարիչ-փորագրող, լուսանկարիչ, արվեստագետ և լիբրետիստ
Քաղաքացիություն	Ազատ քաղաք Դանցիգ և  Գերմանիա
Կրթություն	Դյուսելդորֆի գեղարվեստի ակադեմիա (1952), Բեռլինի գեղարվեստի համալսարան (1956) և Pestalozzischule?
Ուշագրավ աշխատանքներ	Թիթեղյա թմբուկը, Կատուներ-մկներ, Շան տարիներ, Crabwalk?, What Must Be Said?, The Rat?, Last dances? և The Call of the Toad?
Անդամակցություն	Գերմանիայի ՊԵՆ-կենտրոն, Բեռլինի գեղարվեստի ակադեմիա, Թագավորական գրական ընկերություն, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և Խումբ 47
Կուսակցություն	Գերմանիայի սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցություն
Պարգևներ	Գեորգ Բյուխների մրցանակ Հերման Քեստեն մրցանակ Աստուրիայի արքայազնի պարգև Հանս Ֆալադայի մրցանակ Սամուիլ Բոգումիլ Լինդեի մրցանակ Fontane-Preis? Ernst-Toller-Preis? Բավարիայի գեղարվեստի ակադեմիայի գրական մրցանակ Բերլինի Ազատ համալսարանի պատվավոր դոկտոր Հարվարդի համալսարանի պատվավոր դոկտոր Գդանսկի համալսարանի պատվավոր դոկտոր Կարլ ֆոն Օսսիետցկի շքանշան Thomas Mann Prize? Ադամ Միցկևիչի անվան համալսարանի պատվավոր դոկտոր honorary doctor of the University of Lübeck? Գդանսկի պատվավոր քաղաքացի Գերմանացի գրաքննադատների մրցանակ Թեոդոր Հոյսի մեդալ Թագավորական գրական միության անդամ տարվա ծխող H.C. Andersen Award? Գրինցանե Կավուրի մրցանակ Medaille für Kunst und Wissenschaft (Hamburg)? Q105870591? Eckart Witzigmann Prize? և Պատվավոր դոկտոր
Ամուսին	Anna Schwarz?, Ute Grass? և Anna Grass?
Զավակներ	Հելենե Գրաս
Կայք	grass-stiftung.de
Günter Grass Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

Գրասը ծնվել է Դանզիգ քաղաքում (այժմ Գդանսկ, Լեհաստան) 1927 թվականի հոկտեմբերի 16-ին։ 1945 թ. մայիսին գերմանական Էսէս-ում ծառայությունից հետո, Ամերիկյան զորքերի կողմից վերցվում է գերի և ազատ է արձակվում 1946 թվականին։ Կատարելագործվելով որպես քարտաշ և քանդակագործ, նա սկսում է գրել 1950 թվականին։ Իր արձակ ստեղծագործություններում նա հաճախ է անդրադառնում իր մանկությանը Դանզիգում։

Ստեղծագործություն

Գրասը առավել հայտնի է իր առաջին «Թիթեղյա թմբուկը» վեպով։ Նացիստների շարքում իր ծառայությունների մասին Գրասը պատմել է շատ ավելի ուշ՝ «Հիշողության լամպ» գրքում, որը հրատարակվել է 2006-ին։ Իսկ նրա առաջին ստեղծագործությունը՝ «Թիթեղյա թմբուկը», վեպը լույս է տեսել 1959-ին։ Հենց «Թիթեղյա թմբուկը»-ն էլ շատ գրականագետներ համարում են մոգական ռեալիզմի մեկնակետը։ Այս վեպին հաջորդել են Գրասի «Կատուներ-մկներ» (1991) և «Շան տարիներ» (1963) վեպերը, իսկ այս վեպերը միասին կազմել են հայտնի Դանցիգյան եռագրությունը, որի համար էլ Գրասը 1999-ին գրականության բնագավառում ստացել է Նոբելյան մրցանակ։ Նրա վերջին վեպը հեքիաթագիրներ Գրիմ եղբայրների մասին, լույս է տեսել 2010-ին։ Կյանքի վերջին շրջանում նա գրեց մի քաղաքական բանաստեղծություն, որով կոչ էր անում զարգացած երկրներին վերահսկել Իսրայելի ատոմային ծրագիրը։ Այս սուր քննադատությունից հետո «4 ծովերի երկիր»-ը համաշխարհային հռչակ վայելող գրողին ճանաչել է «պերսոնա նոն գրատա»՝ անցանկալի անձ։

Գյունթեր Գրասը զբաղվել է նաև փորագրությամբ ու քանդակագործությամբ։ Մահացել է 2015 թվականի ապրիլի 13-ին, Լյուբեկ քաղաքի հիվանդանոցում, 87 տարեկանում։

Մատենագիտություն

• Դանցիգյան եռագրություն
  • 1959 - «Թիթեղյա թմբուկ» (Die Blechtrommel)
  • 1961 - «Կատու և մուկ» (Katz und Maus)
  • 1963 - «Շան տարիներ» (Hundejahre)
• 1969 - «» (Örtlich betäubt)
• 1972 - «» (Aus dem Tagebuch einer Schnecke)
• 1977 - «» (Der Butt)
• 1979 - «» (Das Treffen in Telgte)
• 1980 - «» (Kopfgeburten)
• 1986 - «» (Die Rättin)
• 1992 - «» (Unkenrufe)
• 1999 - «» (Mein Jahrhundert)
• 2002 - «» (Im Krebsgang)
• 2006 - «» (Beim Häuten der Zwiebel)
• 2008 - «» (Die Box)
• 2009 - «» (Unterwegs von Deutschland nach Deutschland. Tagebuch 1990)
• 2010 - «» (Grimms Wörter)

Գ. Գրասը հայերեն

• Թիթեղյա թմբուկը (վեպ), Երևան, Անտարես, 2015, թարգմանությունը գերմաներենից՝ Կարլեն Մատինյանի։

Արտաքին հղումներ

• Նեոլիբերալիզմի հիմքում անպատասխանատվությունն է
• Գյունտեր Գրասը գրապահարանում Արխիվացված 2020-07-03 Wayback Machine

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գյունտեր Գրաս» հոդվածին։