Գեորգի Կոստանտինովիչ Ժուկով (ռուս.՝ Георгий Константинович Жуков, նոյեմբերի 19 (դեկտեմբերի 1), 1896[1][2], Ստրելկովկա, Maloyaroslavetsky Uyezd, Կալուժսկայա գուբերնիա, Ռուսական կայսրություն[4][1][5] - հունիսի 18, 1974(1974-06-18)[1][2][3][…], Մոսկվա, ԽՍՀՄ[4][2]), խորհրդային զորավար, Խորհրդային Միության մարշալ (1943 թ.-ից), Խորհրդային Միության քառակի հերոս, Մոնղոլական Ժողովրդական Հանրապետության հերոս (1969 թ.)։

Գեորգի Ժուկով
ռուս.՝ Георгий Жуков
նոյեմբերի 19 (դեկտեմբերի 1), 1896[1][2] - հունիսի 18, 1974(1974-06-18)[1][2][3][…] (77 տարեկան)
ԾննդավայրՌուսաստան Ստրելկովա, Կալուգայի մարզ, Ռուսական կայսրություն
Մահվան վայրԽորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն Մոսկվա, ՌԽՍՖՀ, ԽՍՀՄ
ԳերեզմանԿրեմլի պատի պանթեոն
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
ԶորատեսակՀեծելազոր և ցամաքային զորքեր
Ծառայության տարիներ1915–1957
Կոչում
Զորամաս1st Ukrainian Front?
Հրամանատարն էրԽՍՀՄ Զինված ուժեր
Մարտեր/
պատերազմներ
Երկրորդ Համաշխարհային Պատերազմ
ԿրթությունՄ. Վ. Ֆրունզեի անվան ռազմական ակադեմիա
Պարգևներ

Սովետական Միության Հերոս4
Լենինի շքանշան (6)
Կարմիր Դրոշի

շքանշան (3)
Սուվորովի առաջին կարգի շքանաշան (2)
Ստորագրություն

Մասնակցել է Առաջին համաշխարհային պատերազմին։ Կարմիր բանակում ծառայել է 1918 թվականից։ Ռուսաստանի քաղաքացիական պատերազմում եղել է էսկադրոնի հրամանատար։ Ավարտել է հեծելազորի բարձրագույն հրամկազմի կատարելագործման դասընթացները (1930 թ.), ապա վարել հրամանատարական բարձր պաշտոններ։ 1939 թ.-ին Խալխին-Գոլի մարտերում ղեկավարել է ճապոնացիների ջախջախումը։ 1940 թ.-ից՝ Կիևի հատուկ ռազմական օկրուգի հրամանատար։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի Գերմանա-խորհրդային ռազմաճակատի («Հայրենական մեծ պատերազմ», 1941-1945) ժամանակ գլխավորել է մի շարք առաջնագծերի (Պահեստային, Լենինգրադյան, Արևմտյան) գործողությունները։ 1942 թվականին նշանակվել է ԽՍՀՄ պաշտպանության ժողկոմի և Գերագույն գլխավոր հրամանատարի տեղակալ։ Իրականացրել է ռազմաճակատների կոորդինացումը՝ Ստալինգրադի ճակատամարտում (1942 թ.), Լենինգրադի շրջափակումը ճեղքելիս (1943 թ.), Կուրսկի ճակատամարտում (1943 թ.)։ Աջափնյա Ուկրաինան ազատագրելիս (1944 թ.) ղեկավարել է Առաջին ուկրաինական ռազմաճակատը։ Միավորել է Առաջին և երկրորդ բելառուսական ռազմաճակատների գործողությունները Բելառուսի ազատագրման ժամանակ։ 1944-1945 թթ.-ին ղեկավարել է Առաջին բելառուսական ռազմաճակատի զորքերը, որոնք Առաջին ուկրաինական և Երկրորդ բելառուսական ռազմաճակատների զորքերի հետ իրականացրին Վիսլա-Օդերի օպերացիան, ապա ջախջախեցին հակառակորդի բեռլինյան խմբավորումը և գրավեցին Բեռլինը։ Գերագույն գլխավոր հրամանատարության հանձնարարությամբ, 1945 թվականի մայիսի 8-ին, Ժուկովն ընդունել է Նացիստական Գերմանիայի կապիտուլյացիան։ Պատերազմից հետո եղել է Գերմանիայի խորհրդային զորախմբերի զորահրամանատար և խորհրդային կառավարչության գլխավոր պետ, 1946-1953 թթ.-ին՝ Օդեսայի և Ուրալի ռազմական օկրուգների հրամանատար, 1953 թ.-ից՝ ԽՍՀՄ պաշտպանության նախարարի 1-ին տեղակալ, իսկ 1955-1957 թթ.-ին՝ նախարար։ 1958 թ.-ից՝ պաշտոնաթող։ Եղել է I-IV գումարումների Գերագույն խորհրդի պատգամավոր[6]։

Երկեր խմբագրել

  • Հիշողություններ և խորհրդածություններ, գիրք 1-2, Երևան, 1978:
  • Հիշողություններ և խորհրդածություններ, գիրք 1-2, 2-րդ հրտ., Երևան, 1987։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Կրուգոսվետ (ռուս.) — 2000.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Encyclopædia Britannica
  3. 3,0 3,1 3,2 filmportal.de — 2005.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Gueorgui Konstantinovitch Joukov // Encyclopédie Larousse en ligne (ֆր.)
  5. 5,0 5,1 Жуков Георгий Константинович // Жуков Георгий Константинович (ռուս.) / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  6. ՀՍՀ, հատոր 4, էջ 301-302։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 301