Գեզինա Տերբորխ
Գեզինա Տերբորխ (նիդերլ. Gesina ter Borch, 1631[1][2][3][…] կամ ոչ ուշ քան դեկտեմբերի 13, 1633, Զվոլե, Նիդերլանդներ[4] - ապրիլի 16, 1690[4][5][6], Զվոլե, Նիդերլանդներ[4][7]), նիդերլանդական գեղանկարչության ոսկե դարաշրջանի նկարչուհի, ում ստեղծագործությունները հիմնականում կազմված են ջրաներկով վերարտադրված ալբոմային ժանրային տեսարաններից։
Գեզինա Տերբորխ հոլ.՝ Gesina ter Borch | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1631[1][2][3][…] կամ ոչ ուշ քան դեկտեմբերի 13, 1633 |
| Ծննդավայր | Զվոլե, Նիդերլանդներ[4] |
| Վախճանվել է | ապրիլի 16, 1690[4][5][6] |
| Մահվան վայր | Զվոլե, Նիդերլանդներ[4] |
| Քաղաքացիություն |  Միացյալ պրովինցիաների հանրապետություն |
| Մասնագիտություն | նկարչուհի և արվեստագետ |
| Թեմաներ | գեղանկարչություն |
| Հայր | Gerard ter Borch the Elder? |
 Gesina ter Borch Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Գեզինա Տերբորխը ծնվել է 1631 թվականին, Դեյվենտերում, առաջին երեխան է հարկահավաք Ժերար Տերբորխ Ավագի երրորդ ամուսնությունից, ով երիտասարդ տարիքից հրապուրված է եղել գեղանկարչությամբ[8]։ Հենց հայրն է դստերը սովորեցրել նկարել։ Նրա խորթ եղբայրը՝ Գերարդ Տերբորխ Կրտսերը, եղել է հայտնի նկարիչ և Գեզինային պատկերել է իր շատ նկարներում։ Նկարչուհին ողջ կյանքն ապրել է Զվոլեում և չի ամուսնացել։ 1660 թվականին Տերբորխը ընկերացել է վաճառական և սիրողական բանաստեղծ Հենրիկ Ժորդիսի հետ և ամենայն հավանականությամբ, սիրահարված է եղել նրան։ Սակայն 1662 թվականից հետո նրանց բարեկամության ոչ մի ապացույց չի գտնվել[9]։ 1690 թվականին նկարչուհին մահացել է, և նրա աշխատանքները երկար ժամանակ անհայտ են մնացել լայն հասարակությանը։
Ստեղծագործական ժառանգություն խմբագրել
Չնայած նկարելու իր տաղանդին, Գեզինան պրոֆեսիոնալ նկարիչ չի դարձել։ Նրա աշխատանքները հայտնի էին միայն հարազատների և ընկերների նեղ շրջանակին։ Բացի նկարչությունից, նա գրել է նաև բանաստեղծություններ, նվագել երաժշտական գործիքներ և հաջողությունների է հասել գեղագրության բնագավառում[8]։
Գեզինան հայտնի է միայն մեկ կտավով, իր կրտսեր եղբոր՝ Մոզես Տերբորխի հետմահու դիմանկարը, որը նա նկարել է մոտ 1668 թվականին ավագ եղբոր՝ Գերարդ Տերբորխի հետ միասին։ Մոզեսը, ով նաև նկարելու մեծ տաղանդ է դրսևորել, մահացել է 1667 թվականին Երկրորդ անգլո-հոլանդական պատերազմի ժամանակ։ Ըստ ամերիկացի արվեստաբան Էլիսոն Քեթերինգի՝ կտավը ստեղծվել է հետևյալ կերպ․ գլուխը, ձեռքերը, ավազե ժամացույցը և որսորդական շունը պատկերել է Գերհարդը, իսկ Գեզինան նկարել է մնացած բոլոր տարրերը և ստեղծել խորհրդանիշերով հագեցած դիմանկարի կոմպոզիցիա[8]։ 2021 թվականի մարտին «Մոզես Տերբորխի հուշադիմանկարը» կտավը տեղադրվել է Ամստերդամի պետական թանգարանի պատվո պատկերասրահում, և Տերբորխը դարձել է առաջին կանանցից մեկը, ում աշխատանքները ներառվել են այդ հավաքածուում[10]։
Բացի ամենահայտնի կտավից, Գեզինա Տերբորխի աշխատանքները կազմում են ջրաներկի ևս երեք ալբոմ, ինչպես նաև 59 անհատական գծանկարներ[9]։ Նկարչի աշխատանքների մեծ մասը մանրանկարներ են՝ լի մանրուքներով։ 14-15 տարեկանում Գեզինան ստեղծել է իր առաջին՝ Materi-boeck ալբոմը, որը լի է գեղագրական գրառումներով, թանաքով ու ջրաներկով։ 1652-1660 թվականներին ստեղծվել է երկրորդ ալբոմը, որը սովորաբար կոչվում է երգերի ժողովածու կամ բանաստեղծական ալբոմ (Poëzie-album): Այն բաղկացած է 116 թերթից և հանրաճանաչ երգերի պատկերազարդ հավաքածու է անձնական օգտագործման համար։ 1660 թվականին Գեզինան աշխատել է իր երրորդ և վերջին ալբոմի վրա, որը կոչվում է Kunstboek կամ ուրվագծերի ալբոմ։ Առաջին քսան էջը Գեզինան լցրել է իր նկարներով, այնուհետև սկսել է տեղադրել թերթերից հատվածներ, իր հարազատների և ընկերների նկարներ և թղթից աշխատանքներ, իր եղբոր՝ Մոզեսի կողմից կատարված Ռեմբրանդի փորագրանկարների պատճենները, ինչպես նաև եղբոր՝ Գերհարդի նկարների պատճենները։ Ալբոմում տեղ գտած վերջին աշխատանքը թվագրվում է 1687 թվականին[9]։
Գեզինան իր աշխատանքները կտակել է քրոջը՝ Կատարինային, և նրա սերունդները խնամքով պահպանել են դրանք երկու դար։ Այնուհետև նկարչի աշխատանքները հայտնվել են Ամստերդամի պետական թանգարանում, որտեղ էլ գտնվում են։
Պատկերասրահ խմբագրել
-
«Ինքնադիմանկար» -
«Կենցաղային վեճ» -
Գ«եղջկուհին լանդշաֆտի ֆոնին» -
«Լվացք անող կանայք տրորում ենք լվացքը»
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Միջազգային տիպօրինակ անունների նույնացուցիչ — 2012.
- ↑ 2,0 2,1 Gesina ter Borch — 2008.
- ↑ 3,0 3,1 Gesina ter Borch
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 RKDartists (նիդերլ.)
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Gesina ter Borch — 2009.
- ↑ Yvonne Bleyerveld. «Borch, Gesina ter (1631-1690)». Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland (հոլանդերեն).
- ↑ 8,0 8,1 8,2 «Семья Герарда Терборха (Ковалева Марина 2) / Проза.ру». proza.ru. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 25-ին.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 djr (2019 թ․ սեպտեմբերի 17). «Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland». resources.huygens.knaw.nl (Dutch). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 25-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ Nora McGreevy. «For the First Time in Its 200-Year History, the Rijksmuseum Features Women Artists in 'Gallery of Honour'». Smithsonian Magazine (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 25-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գեզինա Տերբորխ» հոդվածին։ |