Բեատուս Լունգերնացի
Բեատուս Լունգերնացի (1-ին դար, Իռլանդիա - 112[1], St. Beatus Caves, Beatenberg, Շվեյցարիա), հայտնի նաև որպես Շվեյցարիայի առաքյալ կամ Բեատուս Բեատենբերգցի կամ Բեատուս Թանցի, վաղ քրիստոնեության ժամանակաշրջանի առասպելական վանական ու ճգնավոր, որին երկրպագում են որպես սրբի։ Թեև նրա մասին լեգենդում ասվում է, որ նա մահացել է 2-րդ դարում, հավանական է, որ նրա պատմությունը խառնվել է նույն անունով այլ սրբերի՝ հատկապես Բեատուս Վանդոմացու և աբբա Բեատուսի հետ, որը 810 թվականին հրովարտակ է ստացել Շարլեմանից, որով հաստատվում էր, որ Հոնաու աբբայությունը կառավարելու էին իռլանդացի վանականները[2]։
| Բեատուս Լունգերնացի | |
|---|---|
 | |
| Ծնունդ | 1-ին դար |
| Ծննդավայր | Իռլանդիա |
| Վախճան | 112[1] |
| Վախճան վայր | St. Beatus Caves, Beatenberg, Շվեյցարիա |
| Սրբացված կարգ | կաթոլիկ սուրբ |
| Հիշատակության օր | մայիսի 9 |
| Աշխատանք | վանական, ճգնավորություն և Dragonslayer |
Կյանք խմբագրել
Մինչ լեգենդը պնդում է, որ նա շոտլանդական թագավորի[2] որդի է, այլ լեգենդներ նրա ծննդավայր համարում են Իռլանդիան։ Բեատուսը սուրբ Բառնաբասի կողմից Անգլիայում մկրտված կրոնափոխ էր։ Նա ենթադրաբար Հռոմում քահանա է ձեռնադրվել Սուրբ Պետրոս առաքյալի[3] կողմից, որից հետո Աքատես անունով մի ուղեկցի հետ նրան ուղարկել են Հելվեթիի ցեղում քարոզելու համար։ Նրանք երկուսով ճամբար են հիմնել Արգաուում՝ Յուրա լեռների մոտակայքում, որտեղ տեղացիներից շատերին դարձի են բերել[4]։
Այնուհետև Բեատուսը ճանապարհվել է դեպի Թուն լճից վերև գտնվող լեռները և ճգնարան ստեղծել Բեատենբերգ գյուղի մերձակայքի այն տարածքում, որն այժմ հայտնի է որպես Սուրբ Բեատուսի քարանձավներ։ Ավանդույթի համաձայն այս քարանձավում է նա կռվել վիշապի դեմ։ Սուրբ Բեատուսի գերեզմանը գտնվում է վանքի և քարանձավի մուտքի միջև։ Մահացել է մ.թ. 112 թվականին ծեր հասակում[3]։
Վանք խմբագրել
Սուրբ Բեատուսի քարանձավների մոտակայքում ավգուստինյան վանք է կառուցվել։ Այսօր զբոսաշրջիկների համար բացվել և լուսավորվել է քարանձավային համակարգի մոտավորապես մեկ կիլոմետր հատվածը։ Վանքի տարածքում այժմ կա նաև ռեստորան և հուշանվերների խանութ՝ զբոսաշրջիկների հարմարավետության համար։
Սրբադասում խմբագրել
Բեատուսը համարվում է Շվեյցարիայի առաջին առաքյալը։ Բեատուսի պաշտամունքը տարածված էր միջնադարում և հաղթահարել է նույնիսկ ռեֆորմացիայի շրջանի թշնամությունը, երբ ուխտավորներին Ցվինգլիի բողոքականները[4] նիզակներով քշում էին նրա քարայրից։ Այս իրարանցումից հետո Բեատուսի մասունքները տեղափոխվել են Օբվալդենի Լունգերն քաղաքում գտնվող մատուռը[3]։ Լեռը, որտեղ նա բնակվել է մինչև իր մահը, ներկայումս նույնպես ուխտագնացության վայր է և կրում է նրա անունը՝ Բեատենբերգ[4]։
Պատմականություն խմբագրել
Սուրբ Բեատուսի կյանքի ամենավաղ արձանագրված դեպքերը թվագրվում են ոչ շուտ, քան 10-րդ և 11-րդ դարերով, և դրանք պատմականորեն վավերացված չեն։ Այսպիսով, ոմանք կասկածանքով են վերաբերվում Սուրբ Բեատուսին «Շվեյցարիայի առաքյալ» համարելու փաստին։ Սուրբ Գալլը, հավանաբար, ավելի արդարացիորեն է արժանի այդ պատվին[4]։
Պատկերասրահ խմբագրել
-
Սուրբ Բեատուսի գերեզմանը Բեատուսի քարանձավների մուտքի մոտ, Բեատենբերգ, Շվեյցարիա։ -
Թուն լիճն ու շրջակա լեռները, որտեղ, համաձայն լեգենդի, Բեատուսը հիմնել էր իր ճգնարանն ու կռվել վիշապի դեմ։ -
Վանքի տեսարանը ներքևից -
Սուրբ Բեատուսի քարանձավները, 1785
_053.JPG)
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 opac.vatlib.it
- ↑ 2,0 2,1 Rabenstein, Katherine (August 1999). «Beatus of Beatenberg (RM)». Saints O' the Day for July 16. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ փետրվարի 6-ին. Վերցված է 2007 թ․ մայիսի 7-ին.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Jones, Terry. «Beatus of Lungern». Patron Saints Index. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ ապրիլի 30-ին. Վերցված է 2007 թ․ մայիսի 7-ին.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Lopez-Ginisty, Claude. «Saint Beatus». Orthodoxy’s Western Heritage - Mission in the Alps. Orthodox America. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հունիսի 14-ին. Վերցված է 2007 թ․ մայիսի 7-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բեատուս Լունգերնացի» հոդվածին։ |