Բանդար Աբբաս
Բանդար Աբբաս (պարս.՝ بندر عباس՝ «Աբբասի նավահանգիստ»), նավահանգստային քաղաք հարավային Իրանում, որը զբաղեցնում է ռազմավարական դիրք Պարսից ծոցը Արաբական ծովի հետ կապող Հորմուզի նեղուցի ափերին։ Հանդիսանում է Հորմոզգան օսթանի (նահանգի) մայրաքաղաքը։ Ըստ վերջին մարդահամարի տվյալների` բնակչություն կազմում է 526 648 մարդ (2016)[1][2]։
| Քաղաք | ||
|---|---|---|
| Բանդար Աբբաս | ||
| պարս.՝ بندر عباس | ||
 | ||
| Երկիր |  Իրան | |
| Օսթան | Հորմոզգան | |
| Շահրեստան | Բանդար Աբբաս | |
| ԲԾՄ | 9 մետր | |
| Բնակչություն | 526 648 մարդ (2016)[1][2] | |
| Ժամային գոտի | UTC+3:30 | |
| Հեռախոսային կոդ | 0761 | |
| Փոստային դասիչ | 79177 | |
| Պաշտոնական կայք | bandarabbas.ir | |
| ||
Բնակչություն խմբագրել
Բնակչությունը 2016 թվականի մարդահամարի տվյալներով կազմում էր 526 648 մարդ, որոնք կազմում էին 152 682 տնտեսություն[3]։ Քաղաքը բնակչությամբ Հորմոզգան օսթանի ամենախոշոր[4] և Իրանի տասնյոթերորդ ամենախոշոր[5] քաղաքն է։ Բանդար Աբբասի բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում բերված է աղյուսակում ստորև.
| Տարի | 1956 | 1966 | 1991 | 1996 | 2006 | 2011 | 2016 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 66 420[6] | 88 106[7] | 249 504[5] | 273 578[5] | 367 508[8] | 435 751[9] | 526 648[3] |
Բնակիչները հիմնականում պարսիկներ են, որոնք խոսում պարսկերենի բանդարի կոչվող տեղական բարբառով[10]։
Պատմություն և քաղաքականություն խմբագրել
16-րդ դարում, պորտուգալացիները տարածեցին իրենց իշխանությունը տարածաշրջանում։ Նրանք հարստացեցին քաղաքը և անվանեցին այն Գամրի, որը օգտագործվում է որպես մայրցամաքային նավահանգիստ։ 1615 թվականին քաղաքը կոչվել է ի պատիվ Շահ Աբբաս I (1588-1629), որը հաղթել է պորտուգալացիներին ռազմածովային ճակատամարտում նեղուցի մոտ Բրիտանական նավատորմի աջակցությամբ։ Շահը վերածեց քաղաքը խոշոր նավահանգստի։
Բանդար Աբբասը ծառայում էր որպես հիմնական առաքման կետ։ Ներմուծման մեծ մասը ունի երկար պատմություն հնդկական առևտրի հետ։ Բեռնափոխադրումների ծավալը աճել է հատկապես ինտենսիվ Իրան-Իրաքյան պատերազմի (1980-1988)։ Հազարավոր զբոսաշրջիկներ այցելում են քաղաքը և հարևան Ղեշմ և Հորմուզ կղզիները ամեն տարի։
Ռուսաստանի համար Բանդար Աբբասը կարևոր է տնտեսական հարաբերությունների Հնդկաստանի հետ, քանի որ բեռնափոխադրումները Հնդկաստանից, Իրանից և հարևան երկրներց Կենտրոնական Ռուսաստան ավելի արագ և էժան միջոցով է իրականացվում Իրանից Կասպից ծովով։ Ռուսաստանի տրանսպորտային միջանցքի ծրագիրը «հյուսիս-հարավ» հիմնված է Բանդար Աբբաս նավահանգստի վրա։
Կլիմա խմբագրել
Քաղաքի կլիման տաք է և չոր։ Ամռանը ջերմաստիճանը կարող է հասնել 49 °C, իսկ ձմռանը անկումը 5 °C։ Միջին տարեկան տեղումների քանակը կազմում է 250 մմ, օդի միջին խոնավությունը` 66%։
Տրանսպորտ խմբագրել
Քաղաքն ունի միջազգային օդանավակայան։ Ճանապարհային հեռավորությունը Իրանի խոշոր քաղաքների.
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 https://www.citypopulation.de/Iran-MajorCities.html
- ↑ 2,0 2,1 جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری (перс.)
- ↑ 3,0 3,1 «Իրանի Իսլամական Հանրապետության մարդահամար, 1395 (2016)» (պարսկերեն). էջ 22. Արխիվացված է օրիգինալից (Excel) 2022 թ. մայիսի 5-ին. Վերցված է 2022 թ. դեկտեմբերի 19-ին.
- ↑ «IRAN: Hormozgan» (անգլերեն).
- ↑ 5,0 5,1 5,2 «Islamic Republic of Iran» (անգլերեն).
- ↑ «Իրանի Իսլամական Հանրապետության մարդահամար, 1956 թ.» (PDF) (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2024 թ. փետրվարի 24-ին. Վերցված է 2024 թ. մարտի 1-ին.
- ↑ «Իրանի Իսլամական Հանրապետության մարդահամար, 1966 թ.» (PDF) (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2024 թ. փետրվարի 24-ին. Վերցված է 2024 թ. մարտի 1-ին.
- ↑ «Իրանի Իսլամական Հանրապետության մարդահամար, 1385 (2006)» (պարսկերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (Excel) 2011 թ. սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2022 թ. սեպտեմբերի 25-ին.
- ↑ «Իրանի Իսլամական Հանրապետության մարդահամար, 1390 (2011)» (Excel) (պարսկերեն). Վերցված է 2022 թ. դեկտեմբերի 19-ին.
- ↑ «Language distribution: Hormozgan Province». Iran Atlas. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ սեպտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 27-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բանդար Աբբաս» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 390)։ 
|