Արտեմ Դացիշին (ուկրաիներեն՝ Артем Вікторович Дацишин, հունվարի 26, 1979(1979-01-26), Խերսոն, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ - մարտի 17, 2022(2022-03-17)[1], Կիև, Ուկրաինա), ուկրաինացի բալետի պարող և Ուկրաինայի ազգային օպերայի մենակատար։ Նա գլխավոր դերեր է կատարել բազմաթիվ բալետներում, այդ թվում՝ Չայկովսկու «Կարապի լիճը» և Պրոկոֆևի «Ռոմեո և Ջուլիետը»։ Նա մրցանակների է արժանացել միջազգային մրցույթներում և հյուրախաղերով հանդես եկել Եվրոպայում, Հյուսիսային Ամերիկայում և Ճապոնիայում։ Նա զոհվել է ռուսական հրետանու կրակից 2022 թվականին Ուկրաինա ռուսական ներխուժման ժամանակ։

Արտեմ Դացիշին
ուկրաիներեն՝ Артем Вікторович Дацишин
Ծնվել էհունվարի 26, 1979(1979-01-26)
ԾննդավայրԽերսոն, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել էմարտի 17, 2022(2022-03-17)[1] (43 տարեկան)
Մահվան վայրԿիև, Ուկրաինա
ԳերեզմանԲայկովո գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն Ուկրաինա
ԿրթությունNational Ballet of Ukraine?
Մասնագիտությունբալետի պարող
ԱշխատավայրՈւկրաինայի ազգային օպերա

Կյանք և գործունեություն խմբագրել

Դացիշինը ծնվել է Խերսոնում։ Ավարտել է Կիևի պարարվեստի դպրոցը, որը կապված էր Կիևի Բալետի հետ[2][3]։ Սովորել է Վ.Պարսեգովի հետ[4]։ Դեռևս ուսանող լինելով՝ նա մասնակցեց 1996 թվականին Սերժ Լիֆարի բալետի միջազգային մրցույթին և արժանացավ երրորդ մրցանակի[2][4]։ 1998 թվականին Ռուդոլֆ Նուրեևի անվան բալետի միջազգային մրցույթում նա երկրորդ մրցանակն է ստացել, որտեղ առաջին մրցանակ չի շնորհվել[5]։

1997 թվականին Դացիշինը դարձավ Ուկրաինայի ազգային օպերայի մենակատար[3][4][6]։ Նա հայտնվեց Մարիուս Պետիպայի և Լև Իվանովի «Կարապի լիճը» և «Շչելկունչիկ», Ժան Կորալի և Ժյուլ Պերոյի «Ժիզել», Պետիպայի «Լա Բայադեր» և Պրոկոֆևի «Ռոմեո և Ջուլիետ» և այլ բալետային ներկայացումների գլխավոր դերերում[2][3][7]։

Դացիշինը հանդես է եկել որպես Անաստասիա Վոլոչկովայի գործընկեր 2001 թվականի սեպտեմբերին Լոնդոնի Sadler's Wells Theatre-ում[7]։ Նա շրջագայել է Իսպանիայում և Մալյորկայում 2004 թվականին՝ կատարելով «Կարապի լիճը» և «Քնած գեղեցկուհին»[8]։

2014 թվականի հոկտեմբերին նա մասնակցել է Ուկրաինայի ազգային օպերայի բարեգործական միջոցառմանը փախստական երեխաների համար՝ ներկայացնելով «Չիպոլինո» բալետը՝ Կարեն Խաչատրյանի երաժշտությամբ և 1995 թվականին Գենրիխ Մայորովի խորեոգրաֆիայում՝ հերոսի պատմության մասին, որը խիզախորեն սկսում է պայքարել անարդարության դեմ և տանում է իր ընկերներին ու համախոհներին դեպի չարի նկատմամբ բարու հաղթանակը։ Բազմաթիվ նոր պարողների հետ նա եղել է «զվարճալի ամբարտավան» արքայազն Լիմոնի դերում[9]։

Դացիշինը հյուրախաղերով հանդես է եկել բազմաթիվ երկրներում՝ Գերմանիա, Ավստրիա, Շվեյցարիա, Իտալիա, Իսպանիա, Ֆրանսիա, Պորտուգալիա, Ճապոնիա, Լիբանան, Կանադա, ԱՄՆ[2]։ Նրա ներկայացումները բնութագրվել են որպես արտահայտիչ ելույթներ՝ «ռոմանտիկ վեհությամբ» և «հոգեբանական խորությամբ»[2][4]։

Մահ խմբագրել

Ըստ ռուս-ամերիկացի պարուսույց Ալեքսեյ Ռատմանսկու՝ Դացիշինը վիրավորվել է 2022 թվականի փետրվարի 26-ին ռուսական հրետակոծությունից։ BBC News-ը հաղորդել է Դացիշինի մահվան մասին 2022 թվականի մարտի 19-ին։ Նա մահացել էր դրանից երկու օր առաջ ստացած վնասվածքներից 43 տարեկանում[10][11]։

Անատոլի Սոլովյանենկոն, որը զբաղեցնում է Ուկրաինայի Ազգային օպերայի գլխավոր բեմադրիչի պաշտոնը, գրառում է կատարել Facebook-ում՝ Դացիշինին անվանելով «մեծ արտիստ» և «հրաշալի մարդ»։ Ռատմանսկին նրան անվանել է «իր գործընկերների կողմից սիրված սիրելի պարող»՝ ավելացնելով միայն «անտանելի ցավ» արտահայտությունը[10][11]։

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-60794419
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 «The ballet dancer of the National Opera of Ukraine Artem Datsyshyn died». westobserver.com (անգլերեն). 2022 թ․ մարտի 17. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 19-ին.
  3. 3,0 3,1 3,2 «Ballet soloist of the National Opera of Ukraine Artem Datsyshyn died as the result of shelling». lb.ua. 2022 թ․ մարտի 17. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 18-ին.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 I. M. Dzyuba, ed. (2020). «S. Datsyshyn Artem V.». Encyclopaedia of Modern Ukraine : in 30 vol (ուկրաիներեն). National Academy of Sciences of Ukraine, Scientific and Technical School. – К. Institute of Encyclopedic Research of the National Academy of Sciences of Ukraine, 2001–2020.
  5. «3rd Rudolf Nureyev International Ballet Competition». Rudolf Nureyev International Ballet Competition. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ մայիսի 29-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 19-ին.
  6. «About the theatre» (անգլերեն). National Opera of Ukraine. 2022. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 19-ին.
  7. «Morto sotto le bombe il primo ballerino dell'Opera nazionale dell'Ucraina, Artem Datsishin aveva 43 anni». ilmessaggero (իտալերեն). 2022 թ․ մարտի 17. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 19-ին.
  8. «Anastasia Volochkova – Programme I». ilmessaggero. 2022. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 22-ին.
  9. Tarasenko, Larysa (2022 թ․ մարտի 18). «Cipollino as a source of joy / The National Opera of Ukraine held a charity performance for children refugees from the ATO area and occupied Crimea». day.kyiv.ua. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 20-ին.
  10. 10,0 10,1 Frost, Caroline (2022 թ․ մարտի 19). «Ukrainian ballet star dies following Russian shelling in Kyiv: tributes praise "great artist"». Deadline Hollywood. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 19-ին.
  11. 11,0 11,1 «Ukrainian ballet star Artem Datsyshyn dies after Russian shelling». BBC News. 2022 թ․ մարտի 18. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 18-ին.