Վիքիպեդիա

Արժութային ճգնաժամ Ռուսաստանում (2014-2015)

ՊատճառներԽմբագրել

Ռուսաստանի կենտրոնական բանկ-ի, հայտարարությամբ Նավթի գներ-ի իջեցումը և Արևմտյան երկրների տնտեսական պատժամիջոցները կապված 2014 թվականի ուկրաինական իրադարձությունների հետ հանգեցրեցին ռուբլու թուլացմանը, որը դարձավ արժեզրկման մեծացման պատճառ

Նավթի գներԽմբագրել

 
Ռուսաստանից ապրանքների արտահանման կառուցվածքը 2012 թվականի օգոստոսին։70%֊Էներգակիրներ

Սկսած 2000-ական թվականներից Ռուսաստանի տնտեսության մեջ նկատելի էր այսպես կոչված «Գրոնինգենի էֆեկտ» —բացասական երևույթը, երկրի տնտեսական զարգացման և ազգային արժույթ-ի ամրապնդման տեսանկյունից (պայմանավորված արտահանվող նավթի գնաճ֊ով) հանգեցնելով ապրանքաշրջանառության առաջնահերթ զարգացման ի վնաս արտադրության, Ռուսաստանում զարգացնելով «Հոլանդական հիվանդություն»[1][2]։. Նավթի գների ակտիվ աճը այս ժամանակաընթացքում ( 25-30֊ից ֊100 դոլար բարել) հանգեցրեց ռուսական տնտեսության կախվածության ուժեղացմանը այդ գործոնից և ներդրումների բարձրացմանը էներգոարտադրության տնտեսական ոլորտում ( ռուսական բյուջեի 40֊50%֊ը ձևավորվում է ի հաշիվ նավթագազային եկամուտների)[3][4]. Այսպես, դաշնային բյուջեի եկամուտների կախվածությունը արտաքին տնտեսական իրավիճակից ավելացել է[4]

Պետական բյուջեԽմբագրել

ՌԴ 2014 թվականին նավթի մեկ բարելը հավասարակշռված էր $93 (կամ 3600 ռուբլի)[5][6]. Փաստացի, բյուջեի հավասարակշռման համար անհրաժեշտ է $100 մեկ բարելի դիմաց[7].Հունվար֊օգոստոս ամիսներին գինը գերազանցեց $100, և հետո սկսեց նվազել, հասնելով $56,5 դեկտեմբերի վերջին[8]. Գների անկումը պայմանավորված էր պահանջարկի նկատմամբ չափից ավելի մեծ առաջարկով[9][10][11],որը պատճառ դարձավ նավթի պահանջարկի տեմպերի աճի դանդաղեցման[12][13], Նավթի և գազի արտադրության ծավալների աճի արդյունքում ԱՄՆ ներքին շուկայում կշտամբող հեղափոխությամբ, ՕՊԵԿ֊ի երկրների արտադրության ծավալների կրճատումից հրաժարվելով[14][15]. Անկումը հանգեցրել է էներգակիրների արտահանումից ստացվող եկամուտների կրճատմանը, որոնք կազմում են Ռուսաստանի արտահանման ծավալների մոտ 70 %[16]. Նավթի գների անկման պատճառով ռուբլու փոխարժեքը նույնպես անկում ապրեց, բյուջեն շարունակում էր ստանալ 3600 ռուբլի մեկ բարելի դիմաց[6]. Ի լրումն Ռուսաստանի, նավթի գների անկման արդյունքում բացասական հետևանքները տնտեսության մեջ այս կամ այն չափով զգացին նաև այլ նավթարտահանող երկրներ, այդ թվում Վենեսուելա, Նիգերիա, Ղազախստան, Նորվեգիա[17][18].

ԾանոթագրություններԽմբագրել

  1. ↑ Ֆիլիպ Ստերկին, (2013-07-17)։ ։ Ведомости http://www.vedomosti.ru/finance/news/14256781/chem-bolna-rossiya։ Վերցված է 2014-12-19 
  2. ↑ Frances Coppola (1 декабря 2014)։ «Oil, Sanctions And Russian Politics» (անգլերեն)։ Forbes։ Վերցված է 2014-12-19 
  3. ↑ Յակով Միրկին (2014-12-20)։ «Նավթի գների անատոմիան։ դա միայն 1/3֊ով է կախված պահանջարկից և առաջարկից»։ Forbes։ Վերցված է 2011-10-12 
  4. ↑ 4,0 4,1 «Իրավիճակը սրված է։ Ռուսական բյուջեի կախվածությունը նավթից աճում է»։ РБК։ 2014-12-20։ Վերցված է 2014-06-23 
  5. ↑ «Վլադիմիր Պուտինը ստորագրել է օրենք 2014-2016 թվականների դաշնային բյուջեի մասին»։ РИА Новости։ 2013-12-02։ Վերցված է 2014-12-19 
  6. ↑ 6,0 6,1 «Улюкаев։ Բյուջեն չի տուժի նավթի մեկ բարելի դիմաց մոտ $70 դեպքում»։ Ведомости։ 2014-11-28։ Վերցված է 2014-12-19 
  7. ↑ Larry Elliott (15 декабря 2014)։ «Fears for Russian rouble as plunging oil price dents markets» (անգլերեն)։ The Guardian։ Վերցված է 2014-12-19 
  8. ↑ Վլադիսլավ Գորդեեվ (31 դեկտեմբերի 2014)։ «Բրենթ մակնշման նավթի գինը նվազեց հասնելով 2009 թվականի մայիսի մակարդակին»։ РБК։ Վերցված է 25.12.14 
  9. ↑ «Oil Market Report: 12 Դեկտեմբերի 2014 (Global overview)» (անգլերեն)։ Միջազգային էներգետիկ գործակալություն։ 12 դեկտեմբերի 2014։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-12-29-ին։ Վերցված է 2014-12-26 
  10. ↑ «IEA - Oil Market Report Public (стр. 5)» (անգլերեն)։ Միջազգային էներգետիկ գործակալություն։ 14 նոյեմբերի 2014։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-12-23-ին։ Վերցված է 2014-12-26 
  11. ↑ «OPEC: Monthly Oil Market Report (стр. 7)» (անգլերեն)։ ՕՊԵԿ։ 10 դեկտեմբերի 2014։ Վերցված է 2014-12-26 (չաշխատող հղում)
  12. ↑ «Why the oil price is falling» (անգլերեն)։ The Economist։ 8 դեկտեմբերի 2014։ Վերցված է 2014-12-22 
  13. ↑ Brad Plumer (18 դեկտեմբերի 2014)։ «Why oil prices keep falling — and throwing the world into turmoil» (անգլերեն)։ Կաղապար:Iw5։ Վերցված է 2014-12-22։ «That combination of weaker-than-expected demand and steadily rising supply» 
  14. ↑ «Նավթի գների անկումը։ պատճառները և հնարավոր հետևանքները»։ Вести.ру։ 2014-11-25։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-12-19-ին։ Վերցված է 2014-12-19 
  15. ↑ Եվգենի Կալյուկով (2014-10-27)։ «Goldman Sachs пообещал нефть по $85 до марта 2015 года»։ РБК։ Վերցված է 2014-12-19 
  16. ↑ Բորիս Կուշնիրուկ (2014-03-26)։ «Ռուսաստան և Արևմտյան երկրներ –ով ումից է իրականում կախված»։ Forbes։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-12-18-ին։ Վերցված է 2014-12-19 
  17. ↑ John Schoen (16 դեկտեմբերի 2014)։ «Ticking time bombs: Where oil's fall is dangerous» (անգլերեն)։ CNBC։ Վերցված է 2014-12-19 
  18. ↑ Նադեժդա Երմոլաեվա (22 դեկտեմբերի 2014)։ «Նորվեգիան տուժել է նավթի ցածր գներից»։ Ռուսական թերթ։ Վերցված է 2014-12-22 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Արժութային_ճգնաժամ_Ռուսաստանում_(2014-2015)&oldid=8366432» էջից