Ավրորա Շերնվալ
Բարոնուհի Եվա Ավրորա Շառլոտա Շերնվալ (շվեդերեն՝ Eva Aurora Charlotta Stjernvall, 1836 թվականից կրել է Դեմիդովա ազգանունը, 1846 թվականից՝ Կարամզինա, օգոստոսի 1, 1808, Ulvila, Սատակունա, Ֆինլանդիա[1] - մայիսի 13, 1902[2], Հելսինկի, Ռուսական կայսրություն), Ֆինլանդիայի շվեդական Շերնվալ տոհմից աշխարհիկ տիկին, ռուսական ցարական արքունիքի պալատական ազնվական օրիորդ և պալատական տիկին, խոշոր բարեգործ։ Է. Շերնվալի և մեկ այլ հայտնի աշխարհիկ գեղեցկուհու՝ Էմիլի Շերնվալի քույրն է։ Ավրորա Կարամզինայի անունով են կոչված Հելսինկիի երկու փողոցներ[3]՝ Auroragatan/Aurorankatu (Ավրորայի փողոց) և Karamzinsgatan/Karamzininkatu (Կարամզինայի փողոց)։
| Ավրորա Շերնվալ | |
|---|---|
.jpg) | |
| Ծնվել է | օգոստոսի 1, 1808 |
| Ծննդավայր | Ulvila, Սատակունա, Ֆինլանդիա[1] |
| Մահացել է | մայիսի 13, 1902[2] (93 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Հելսինկի, Ռուսական կայսրություն |
| Գերեզման | Հիետանիեմի գերեզմանատուն |
| Քաղաքացիություն |  Շվեդիա և Ֆինլանդիա |
| Մայրենի լեզու | շվեդերեն |
| Մասնագիտություն | ֆրեյլինա |
| Ամուսին | Պավել Դեմիդով և Անդրեյ Կարամզին |
| Ծնողներ | հայր՝ Կառլ Շերնվալ, մայր՝ Eva Gustava von Willebrand? |
| Պարգևներ և մրցանակներ |  և  |
| Երեխաներ | Պավել Դեմիդով |
 Aurora Karamzin Վիքիպահեստում | |
ԿենսագրությունԽմբագրել
Ծնվել է 1808—1809 թվականների ռուս-շվեդական պատերազմի թեժ շրջանում։ Նրա հայրը բարոն Կառլ Յուհան Շերնվալը (1764—1815), Վիբորգսի նահանգապետն էր, մայրը՝ Եվա Գուստավա ֆոն Վիլլեբրանդը (1784—1844), պատկանել է Շվեդիայից Ֆինլանդիա եկած ազնվական տոհմի։ Ավրորան ընտանիքի երկրորդ երեխան էր, ավագը եղել է Էմիլը (1806—1890), և ևս երկու փոքր քույրեր՝ Էմիլին (1810—1846) և Ալեքսանդրան (1812—1850)։ Այրիանալով 1816 թվականին Ավրորայի մայրը կրկին ամուսնացել է վիբորգցի երևելի սենատոր և իրավաբան Կառլ Յոհան ֆոն Վալլենի հետ։ Յ. Գրոտի խոսքերով՝ նա տիկին էր, որ «նմանները քիչ կան, ոչ այնքան հաճելի արտաքինով, որքան հիանալի վարվեցողությամբ և մանկական սիրալիրությամբ բոլորի հանդեպ»։
Ավրորա Շառլոտան և նրա քույրերն ստացել են լավ կրթություն և առանձնացել են իրենց յուրահատուկ գեղեցկությամբ։ Դժվար էր որոշել, թե քույրերից որն է ամենալավը։ Էմիլիան, որին Լերմոնտովը համեմատել է սպիտակ շուշանի հետ, ավելի հմայիչ էր թուխ սևահեր Ավրորայից, բայց վերջինիս գեղեցկությունն ավելի ներդաշնակ էր և կանոնավոր[4]։
Ավրորա Շերնվալին 1824 կամ 1825 թվականին իր բանաստեղծությունն է նվիրել Եվգենի Բարատինսկին, որն այդ ժամանակ ծառայություն էր անցնում Ֆինլանդիայում։ Բարատինսկին նաև ֆրանսերեն է թարգմանել բանաստեղծությունը։
Ավրորայի կյանքը հաճախ մթագնել է իր մտերիմների կորստով, ինչի համար նրան անվանում էին «ճակատագրական Ավրորա»։ 1828 թվականին քրոջ ամուսնությունի հետո Ավրորա Կառլովնան շարունակում էր ապրել Ֆինլանդիայում և արդեն պատրաստվում էր ամուսնանալ համերկրացիներից մեկի հետ, սակայն փեսացուն անսպասելիորեն մահացել է։ Դրանից հետո նա մեկնել է Մոսկվա՝ քրոջ մոտ և մի քանի տարի ապրել է նրա ընտանիքում։ Նրա երկրորդ փեսացուն՝ «կապտաչևա դևը» և նրա երիտասարդ օրերի սերը՝ Ալեքսանդր Ալեքսեևիչ Մուխանովը (1802-1834), ևս մահացել է մինչև նշանակված հարսանիքը։
1835 թվականին հանդես է եկել որպես պալատական ազնվական օրիորդ։ Եղել է պետերբուրգյան առաջին գեղեցկուհիներից մեկը, հանդիպել է Պուշկինի, Վյազեմսկու, Ա. Տուրգենևի հետ։ Նրա պատվին կոմս Մ. Վիելգորսկին Վյազեմսկու բառերով գրել է մազուրկա ռոմանս։
Ի վերջո 1836 թվականին Ավրորա Շերնվալը ամուսնացել է հայտնի մեծահարուստ և մեկենաս Պավել Նիկոլաևիչ Դեմիդովի (1798—1840) հետ։ Ավրորան երկու անգամ մերժել էր նրան, սակայն կայսրուհու հորդորներին տեղի տալով՝ համաձայնվել է։ 1840 թվականի մարտի 25-ին Դեմիդովը վախճանվել է՝ թողնելով նրան որդուն՝ Պավելին (1839—1885)՝ Սան Դոնատոյի ապագա իշխանին։ Դեմիդովի մահվան առիթով Վ. Մուխանովը՝ Ավրորայի նախկին փեսացուի եղբայրը, իր օրագրում հետևյալ գրառումն է արել[5].
|
Ես կարծում եմ, որ նրա կինը, չնայած այն ամենին, որ պատմվում էր նրա ամուսնու խենթությունների մասին, պետք է ընկճված լինի այս իրադարձությունից... Այս կինը կատարելություն է, նա կարծես թե ունի ամեն ինչ երջանկության համար՝ խելացի է, բարի, մաքուր սրտով, գեղեցիկ, հարուստ։ Աստված տա, որ նա այդ բոլոր առավելություններով իրեն արժանի մարդ գտնի և որը նրան երջանիկ կդարձնի. նա լիովին արժանի է դրան, և ես հույս ունեմ, որ նրա տառապանքներից հետո ճակատագիրը չի հապաղի նրան պարգևատրել։ | 
|
Գեղարվեստական գրականությունԽմբագրել
- Ֆեդորով Ե. Ա. (1897—1961), «Քարե գոտի» եռագրություն, 3-րդ գիրք «Քարե լեռների տերը»
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Kansallisbiografia (фин.) / M. Klinge — Suomalaisen Kirjallisuuden Seura, Suomen Historiallinen Seura. — ISSN 1799-4349
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Lundy D. R. The Peerage
- ↑ = 100 suomalaista pienoiselämäkertaa venäjäksi / Ред. Тимо Вихавайнен (Timo Vihavainen); пер. с финск. И. М. Соломеща. — Хельсинки: Общество финской литературы (Suomalaisen Kirjallisuuden Seura), 2004. — 814 с. — ISBN 951-746-522-X. — Электронная версия (Ստուգված է 26 հունվարի 2009)
- ↑ В. А. Соллогуб. Воспоминания, 1993.— С. 444.
- ↑ Дневник В. А. Муханова // Русский Архив, 1897. Кн. 1.— С.273.