Ավարերեն
Ավարերեն, ավարների լեզուն։ Պատկանում է նախ-դաղստանյան լեզվաընտանիքի ավարա-անդյան խմբին։
 | |
|---|---|
| Տեսակ | լեզու և կենդանի լեզու |
| Ենթադաս | ավար-անդիական լեզուներ |
| Երկրներ |  Ռուսաստան[1],  Ադրբեջան[2] և  Վրաստան[3] |
| Խոսողների քանակ | 766 500 մարդ (2010)[4] և 715 000 մարդ (2010)[4] |
| ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի լեզվի կարգավիճակ | խոցելի[5] |
| Գրերի համակարգ | կյուրեղագիր և Avar alphabet? |
| IETF | av |
| ԳՕՍՏ 7.75–97 | ава 014 |
| ISO 639-1 | av |
| ISO 639-2 | ava |
| ISO 639-3 | ava |
 Avar language Վիքիպահեստում | |
Խոսողների քանակը կազմում է մոտ 790.000 մարդ։ ՌԴ-ում ավարարենով խոսողների թիվը հասնում է 715.300 մարդու (անդյան ժողովուրդներն ավարերենը օգտագործում են որպես առօրյա խոսակցական լեզու)։
Բարբառները խմբագրել
Լեզուն հարուստ է բարբառներով, որոնք իրարից բավականին շատ են առանձնացված, և շատ դեպքերում տարբեր բարբառներով խոսողները միմյանց դժվարությամբ են հասկանում։ Բարբառները կարելի է բաժանել խմբերի՝
- հյուսիսային, որի վրա է հիմնված գրական ավարերենը,
- հարավարևմտյան (բաթլուխյան և գիդյան բարբառները),
- հարավարևելյան (անդալալյան, անցուխյան, քարախյան, կուսուրյան և զաքաթալյան բարբառները)։
Ավարերեն այբուբենը վերջնական տեսքով հաստատվեց 1938 թվականին ռուսական գրաֆիկայի`կիրիլիցայի հիման վրա։
Փաստեր խմբագրել
Հետաքրքրական փաստերից են ավարերենի վերաբերյալ իմամ Շամիլի խոսքերը. « Արաբերենից բացի ես գիտեմ երեք լեզու՝ ավարերենը, կումիկերենն ու չեչեներենը։ Ավարերենի հետ ես գնում եմ մարտի, կումիկերենով` կանանց հետ բացատրվում, իսկ չեչեներենով կատակ եմ անում »։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 608)։ 
|
|
Սա անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։ Այս նշումը հարկավոր է փոխարինել համապատասխան թեմատիկ նշումով։ |