Ավագ Ասատուրյան

Իրաքի Հայոց թեմի առաջնորդ (1980-2022)
(Վերահղված է Ասատուրյան Ավագից)

Ավագ Արքեպիսկոպոս Ասատուրյան (ավազանի անունը՝ Վազգեն, փետրվարի 26, 1942(1942-02-26), Բաղդադ, Իրաքի թագավորություն), Իրաքի Հայոց թեմի առաջնորդ (1980-2022)[1][2][3]։

Ավագ Ասատուրյան
Դիմանկար
Ծնվել էփետրվարի 26, 1942(1942-02-26) (82 տարեկան)
ԾննդավայրԲաղդադ, Իրաքի թագավորություն
Քաղաքացիություն Իրաք
ԿրոնՀայ Առաքելական Եկեղեցի
Մասնագիտությունprimate
 Avak Asadourian Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Ավագ Ասատուրյանը ծնվել է 1942 թվականին Բաղդադում, Իրաք։ Նախնական կրթությունը ստացել է Բաղդադի հայոց Թարգմանչաց և Սվաճյան ազգային վարժարանում։ 1962-1965 թվականներին սովորել է Ալ Հիքմա համալսարանի Ճիզվիտների կողմից ղեկավարվող քաղաքային ճարտարագիտական ֆակուլտետում[4]։ Արժանացել է Գալուստ Գյուլբենկյան հիմնադրամի կրթաթոշակին` ուսումը հինգ տարով ԱՄՆ-ում շարունակելու համար։ 1968-1970 թվականներին սովորել է Իլինոյսի Բենեդիկտինյան համալսարանի փիլիսոփայության ֆակուլտետում՝ ստանալով բակալավրի աստիճան[5]։ 1973 թվականի մարտին Ավագ Ասատուրյանն եղել է այն երկու ուսանողներից մեկը, ովքեր ներկայացրել են Նոր Օռլեանի Թուլեյնի համալսարանը Վաշինգտոնի միջազգային ղեկավարության համագումարում։ 1972-1973 թվականներին փիլիսոփայության դոկտորականի ձեռքբերմանը զուգահեռ Թուլեյնի համալսարանում դասավանդել է փիլիսոփայություն[1]։ 1970-1973 թվականներին դպրանոցում սովորելու տարիներին կրթաթոշակներ է ստացել ՀԲԸՄ-ից, Ամերիկայի հայ ուսանողնողական ընկերությունից և Սաթենիկ Ուզունյան հիմնադրամից։ 1973 թվականի ամռանը, եղել է Նյու Յորքի ՀԲԸՄ «Նուբար» ճամբարում հանգստացող երեխաների հայեցի դաստիարակության պատասխանատուն։ 1974 թվականի ամռանը Նյու Յորքի Սուրբ Ներսես ճեմարանի այլ ուսանողների հետ մասնակցել է մեկամսյա ճանապարհորդական ծրագրին` նվիրված Ներսես Շնորհալու մահվան 800-ամյակին` այցելելով նաև Արևելյան թեմի հայկական եկեղեցիներ։ 1974-1975 թվականներին եղել է Դետրոյթի ՀԲԸՄ «Արարատ» ճամբարի փոխտեսուչ, երեխաների հայեցի դաստիարակության պատասխանատուն։ 1973-1976 թվականներին աշխատել է ՀԲԸՄ-ի Նյու Յորքի մասնաճյուղում որպես Արևելյան շրջանի վարիչ-քարտուղար, միաժամանակ հայերեն է դասավանդել առաջնորդարանում և ՀԲԸՄ-ում[1]։

1976 թվականին հաճախել է Belleview հիվանդանոցի բուժական-հովվական դասընթացներին (Clinical-Pastoral Education): 1976-1977 թվականներին դասախոսել է Էջմիածնի Գևորգյան հոգևոր ճեմարանում[1]։

1996 թվականի հունիսին Սուրբ Վլադիմիր ճեմարանում աստվածաբանության մագիստրոսի աստիճան է ստացել` որպես Ս. Ներսեսի ուսանող։ 1998 թվականի նոյեմբերին, պաշտպանելով դոկտորական թեզ, ստացել է աստվածաբանական գիտությունների թեկնածուի աստիճան և Հռոմի Սուրբ Խաչ հայրապետական համալսարանի Summa Cum Laude գերազանցության վկայականը[1][6]։

 
Ավագ Ասատուրյանի թեկնածուական ատենախոսությունը՝ «Աբու Համիդ ալ-Ղազալիի բարոյական որոնումները որպես ուրվագծված Միզան ալ-Ամալում (գործողության չափանիշ)» վերնագրով, որը հրատարակվել է Բեյրութում, 2017

Նրա թեկնածուական ատենախոսությունը՝ «Աբու Համիդ ալ-Ղազալիի բարոյական որոնումները որպես ուրվագծված Միզան ալ-Ամալում (Գործողության չափանիշ)» վերնագրով պատրաստվել է գրքի ձևաչափով տպագրության և տպագրվել 2017 թվականին Բեյրութում՝ Pomigravure տպագրատան կողմից[6]։

Հոգևոր կոչում, ծառայություն խմբագրել

1974 թվականի փետրվարին Նյու Յորքի Սուրբ Վարդան եկեղեցում, ձեռամբ գերշնորհ Տեր Թորգոմ արքեպիսկոպոս Մանուկյանի, ձեռնադրվել է սարկավագ[7]։

1974-1976 թվականներին եղել է Ուեստչեստերի հայկական երգչախմբի ղեկավարը[1]։

1976 թվականին ստացել է աստվածաբանական գիտությունների մագիստրոսի աստիճան՝ «Ս. Գրիգոր Նարեկացին որպես միստիկ» ավարտաճառի համար։ 1976 թվականի սեպտեմբերին ժամանել է Սուրբ էջմիածին և որպես ազատ ունկնդիր հետևել հոգևոր ճեմարանի հայագիտական և եկեղեցագիտական դասընթացներին՝ միևնույն ժամանակ դասավանդելով անգլերեն[7]։

1977 թվականի մայիսի 29-ին, Մայր տաճարի լուսարարապետ Տեր Հուսիկ արքեպիսկոպոս Սանթուրյանի ձեռամբ, ստացել է կուսակրոն քահանայի աստիճան։ Նույն թվականին նշանակվել ԱՄՆ-ի Էլպերոն քաղաքի Սուրբ Աստվածածին (այժմ Ս. Ստեփանոս) եկեղեցու հոգևոր հովիվ։ 1978 թվականի փետրվարին, Ամենայն Հայոց Վազգեն Ա Կաթողիկոսի Բաղդադ այցելության ժամանակ ստացել է վարդապետության աստիճան` Գերաշնորհ Տեր Պսակ արքեպիսկոպոս Թումանյանի ձեռամբ։ 1979 թվականի մարտին Ամենայն Հայոց Վազգեն Ա Կաթողիկոսի կողմից նշանակել է Իրաքի Հայոց թեմի առաջնորդական տեղապահ[1]։ 1980 թվականի հոկտեմբերի 4֊ին, Մայր Աթոռում ծայրագույն վարդապետության գավազան ստանալու համար, Տեր Ավագ վարդապետը ներկայացրել է «Փրկագործության պատմության ընթացքը» ավարտաճառը։ 1980 թվականին հայրապետական կոնդակով նշանակվել է Իրաքի հայոց թեմի առաջնորդ։ 1980 թվականի հոկտեմբերին, պաշտպանելով «Փրկագործության պատմության ընթացքը» թեմայով թեզը, Օշականի Սուրբ Մեսրոպ եկեղեցում ստացել է ծայրագույն վարդապետության աստիճան` ձեռամբ Գերաշնորհ Տ. Սիոն արքեպիսկոպոս Մանուկյանի։ 1982 թվականի փետրվարին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում օծվել է եպիսկոպոս` ձեռամբ Վազգեն Ա Կաթողիկոսի[1][8]։

 
Իրաքի հայոց թեմական ժողով, 12 մայիսի 2012, Բաղդադ

1984-1988 թվականներին Իրաքում հաստատված տարբեր հավատքների առաջնորդների հետ այցելել է Հռոմ` հանդիպելով Պապին։ Հանդիպումներ է ունեցել Վատիկանի տարբեր կոմիտեների անդամների հետ, ԵՀԽ-ի քարտուղարի միջազգային Կարմիր Խաչի հանձնախմբի, Քենթըբրի և տարբեր երկրների կաթոլիկ եկեղեցիների հանձնախմբերի հետ։ Այցելությունների նպատակն է եղել նպաստել Իրաքի և Իրանի միջև խաղաղության հաստատմանը։

1985 թվականին հիմնել է կիրակնօրյա դպրոցներ թեմական եկեղեցիներում և այլ ծխերում։ 1986 թվականին Կիպրոսում մասնակցել է Եկեղեցիների Համաշխարհային Խորհրդի Միջեկեղեցական օգնության և ծառայության համաժողովի խորհրդակցություններին, որտեղ ընտրվել է ղեկավարման և ծրագրման հանձնախմբի անդամ։ Նրա ջանքերի շնորհիվ, ժողովի որոշման ձևակերպման մեջ ներառվեց նաև 1915 թվականի Հայոց Ցեղասպանության հարցը։

1991 թվականին 5-րդ անգամ այցելել է Հռոմի Հովհաննես Պողոս 2-րդ Պապին։ Պարսից ծոցում ստեղծված տագնապալի իրավիճակի պատճառով Տեր Ավագ արքեպիսկոպոս Ասատուրյանը, որպես պատվիրակության անդամ, հանդիպումներ է ունեցել Հովհաննես Պողոս II-ի, ԵՀԽ-ի անդամների, Կաթոլիկ Եկեղեցու եպիսկոպոսական խորհրդի և Եվրոպական երկրների բարձրաստիճան պաշտոնյաների հետ, Նյու-Յորքում հանդիպում է ունեցել ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարի հետ[9]։ 1992-1995 թվականներին այցելել է Շվեդիայի, Դանիայի, Շոտլանդիայի, Շվեյցարիայի և Անգլիայի եկեղեցիներ` նշված եկեղեցիների առաջնորդների կամ եկեղեցիների խորհուրդների նախաձեռնությամբ։

1993 թվականի դեկտեմբերին Ասատուրյանին շնորհվել է արքեպիսկոպոսական աստիճան՝ Վազգեն Ա Ամենայն Հայոց կաթողիկոսի կողմից։

Իրաքի Հայոց թեմի առաջնորդ խմբագրել

1997 թվականին Ավագ Արքեպիսկոպոս Ասատուրյանի ջանքերով առաջնորդարանում բացվել է «Ծայրագույն վարդապետ Մեսրոպ թանգարան»-ը, որտեղ ներկայացված են ձեռագրեր, կոնդակներ, սրբազան իրեր, սրբանկարներ, զգեստներ։ Առաջնորդության տարիներին Տեր Ավագ արքեպիսկոպոս Ասատուրյանը, համագործակցելով Իրաքի Հայոց թեմի կենտրոնական ազգային վարչության հետ (Թեմական խորհուրդ), կյանքի է կոչել հետևյալ ծրագրերը.

  • Սուրբ Նահատակաց Եկեղեցու կառուցում (1986-1990)[1],
  • Բաղդադի 4 հայկական եկեղեցիների ընդլայնում նոր կառույցներով[1],
  • Բաղդադի Ս. Աստվածածին եկեղեցու համար ավելի մեծ համալիրի կառուցում (1990-2000)[1],
  • Իրաքի հյուսիսում հայաբնակ Ավզրուկ գյուղում նոր եկեղեցու կառուցում (1999-2000)[1],
  • Մոսուլի նորակառույց եկեղեցու հիմնարկեք (2001)[1],
  • 8 հասույթաբեր շենքերի կառուցում (1980-1998)[1],
  • Տասը կալվածքներ, որոնք կտակվել են եկեղեցուն, դարձել են ազգապատկան շենքեր (1980-2000)[1],
  • Մշակութային կենտրոնների կառուցում, որոնք ընդգրկում են դասարաններ, թանգարան, գրադարան և մեծ սրահ (1999-2001)[1],
  • Խաչքար-հուշարձանի կառուցում` նվիրված Հայոց Եղեռնի նահատակներին (2000)[1]։

Հրատարակել է «Ավագ Շաբաթի» արարողությունների վերաբերյալ գիրք։ Հեղիանկ է Գրիգոր Նարեկացու, Ներսես Շնորհալու և Գրիգոր Տաթևացու կենսագրությունների վերաբերյալ 3 անգլերեն հոդվածների, որոնք հրատարակվել են 16 հատորանոց կրոնական հանրագիտարանում (Նյու-Յորք, Մաքմիլան տպարան, 1986)[1]։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 Տ. Ավագ արքեպիսկոպոս Ասատուրյան
  2. «Իրաքի հայ համայնքը – Իրաքում Հայաստանի դեսպանություն». iraq.mfa.am.
  3. «The Iraqi community faces challenges». noravank.am. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 5-ին.
  4. «Avak Archbishop's biography» (PDF).
  5. «The Armenian Church – Mother See of Holy Etchmiadzin». armenianchurch.org. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 4-ին.
  6. 6,0 6,1 Avak, Asadourian (2017). The Moral Quest of Abu Hamid al-Ghazali as delineated in Mizan al-'Amal (The Criterion of Action). Beirut: Pomigravure Printing House. ISBN 978-9953-0-3917-6.
  7. 7,0 7,1 Տ․ Ավագ եպիսկոպոս Ասատուրյան
  8. «Avag Archbishop's Biography» (PDF).
  9. «20 minutes with Baghdad's Armenian Archbishop Avak Asadourian – The Presbyterian Outlook». Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 4-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել