Աշոտ Կուրացյալ

Հայոց իշխան

Աշոտ Բագրատունի, Կուրացյալ (ծննդյան թվականն անհայտ-761), Հայոց իշխան 732-748 թվականներին, որին նշանակել էր Արմինիայի ոստիկան Մրվանը։ Նա վարել է Օմայան խալիֆայության հետ մերձեցման քաղաքականություն։

Աշոտ Կուրացյալ
Սպերի և Տայքի իշխան
(726-750)
Հայոց իշխան
(732-748)
8-րդ դարի առաջին կես
Արմինիա կուսակալություն
Նախորդող Սմբատ Զ Բագրատունի
Հաջորդող Սահակ Գ Բագրատունի
 
Մասնագիտություն՝ գերիշխան
Ծննդյան օր անհայտ[1]
Վախճանի օր 761[2][3][1]
Դինաստիա Բագրատունիներ
Հայր Վասակ Բագրատունի[2][3]
Զավակներ Վասակ Բագրատունի[4] և Սմբատ Է Բագրատունի[4]

Անձամբ բանակցելով Հիշամ խալիֆայի հետ՝ Աշոտ Բագրատունին կարողացել է վերականգնել Հայոց այրուձիու ռոճիկը (տարեկան 100 հազար դիրհեմ)։ Ոստիկանի հետ մասնակցել է խազարների դեմ հաղթական արշավանքին։

Մրվան խալիֆայի օրոք (744-750) ապստամբության ժամանակ Աշոտ Բագրատունին, ի պաշտպանություն խալիֆայության, Հայոց այրուձին տարել է Միջագետք։ Հայերի ապստամբության (748-750) առաջնորդ Գրիգոր Մամիկոնյանն Աշոտ Բագրատունուն առաջարկել է միանալ ապստամբներին, սակայն մերժում է ստացել, որի համար էլ կուրացնել է տվել նրան։

Հայոց իշխանը մահացել է Դարույնքում։ Նրա որդի Սմբատ սպարապետից սկսած հայ Բագրատունիները ժառանգաբար իշխել են Հայաստանում։

Եղել է Վարազ-Տիրոց Բագրատունու թոռը՝ Վասակ Բագրատունու որդին։ Ունեցել է երկու որդի՝ Սմբատ և Վասակ։ Նրանցից Սմբատը շարունակել է հոր ճյուղը, ժառանգել հայրական կալվածքների մեծ մասը։ Վասակը բաժին է ստացել Տայքը, ապա ամուսնացել վրաց իշխան Գուարամ Գ-ի դստեր հետ և հիմնադրել Բագրատիոնիների տոհմածառը։ Այդպիսով՝ Տայքը դարձել է ինքնուրույն միավոր՝ հայ-վրացական Բագրատունիների գլխավորությամբ։

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Սմբատ Ե
ասպետ
646
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Վարազ-Տիրոց Գ
( 670)
 
 
 
 
 
 
 
Աշոտ Բ

(684-689)
հայոց իշխան
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Սմբատ Զ

(693-726)
հայոց իշխան
 
Աշոտ
 
Վասակ
 
Բագրատ
 
Սմբատ
նախարար
( 705)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Աշոտ Գ

( 732-748)
հայոց իշխան
 
Սահակ Գ
(753-770)
հայոց իշխան
 

Տես նաև

խմբագրել

Ծանոթագրություններ

խմբագրել

Գրականություն

խմբագրել
  • Տեր-Ղևոնդյան Ա․, Հայոց իշխանությունը արաբական տիրապետության ժամանակաշրջանում, «ՊԲՏ», 1964, № 2
  • Cyrille Toumanoff, Les dynasties de la Caucasie chrétienne de l'Antiquité jusqu'au xixe siècle։ Tables généalogiques et chronologiques, Rome,‎ 1990, p. 122.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 487  
Նախորդող
Սմբատ Զ Բագրատունի
Սպերի և Տայքի իշխան
Աշոտ Գ Բագրատունի

726-750
Հաջորդող
Սահակ Գ Բագրատունի
Նախորդող
Արտավազդ Կամսարական
Հայոց իշխան
Աշոտ Գ Բագրատունի

732-748
Հաջորդող
Մուշեղ Զ Մամիկոնյան