Մուշեղ Զ Մամիկոնյան

Հայոց իշխան
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Մամիկոնյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Մուշեղ Մամիկոնյան (անհայտ[1] - ապրիլի 19, 775[2][3], Բագրևանդ, Այրարատ, Մեծ Հայք[4]), Հայոց իշխան 748-753 թվականներին։ 748-750 թվականների ապստամբության ղեկավար Գրիգոր Բ Մամիկոնյանի եղբայրը։ Հայոց իշխան է դարձել Աշոտ Բագրատունու կուրացումից հետո, հայ նախարարների ընտրությամբ։ Սակայն Մուշեղ Մամիկոնյանի իշխանությունն, ըստ երևույթին, Աբբասյան խալիֆայությունը չի հաստատել։

Մուշեղ Զ Մամիկոնյան
Ծնվել էանհայտ[1]
Մահացել էապրիլի 19, 775[2][3]
Մահվան վայրԲագրևանդ, Այրարատ, Մեծ Հայք[4]
Մասնագիտությունգերիշխան
Ծնողներհայր՝ Հրահատ Մամիկոնյան[2][5]
Զբաղեցրած պաշտոններՀայոց իշխան

Ղեկավարել է նաև 774-775 թվականների ապստամբությունը, արաբական տիրապետությունից դժգոհ մի խումբ նախարարների հետ ապստամբել է, սպանելով արաբ հարկահաններին, ապաստանել է Արտագերս ամրոցում։ Այստեղից պատժիչ արշավանքներ է ձեռնարկել Բագրևանդում, Կարնո շրջակայքում և հաղթել իր վրա հարձակվող արաբական ջոկատներին։ Այդ հաղթանակներից գոտեպնդված՝ շատ նախարարներ, նաև սպարապետ Սմբատ Է Բագրատունին, միացել են Մուշեղ Մամիկոնյանին և 5-հազարանոց զորքով պաշարել Կարինը։ Սակայն Հայաստան է ներխուժել արաբական 30-հազարանոց զորք, ապստամբները ստիպված թողել են պաշարումը և թշնամուն դիմագրավել Արձնի գյուղի մոտ, որտեղ Մուշեղ Մամիկոնյանը զոհվել է։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 8 (հայ.) — հատոր 8. — էջ 81.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Toumanoff C. Les dynasties de la Caucasie chrétienne de l'Antiquité jusqu'au xixe siècle (ֆր.): Tables généalogiques et chronologiquesRome: 1990. — P. 333.
  3. 3,0 3,1 3,2 Settipani C. Continuité des élites à Byzance durant les siècles obscurs (ֆր.): Les princes caucasiens et l'Empire du VIe au IXe siècleParis: 2006. — P. 144—145. — ISBN 978-2-7018-0226-8
  4. 4,0 4,1 4,2 Settipani C. Continuité des élites à Byzance durant les siècles obscurs (ֆր.): Les princes caucasiens et l'Empire du VIe au IXe siècleParis: 2006. — P. 144. — ISBN 978-2-7018-0226-8
  5. 5,0 5,1 Settipani C. Continuité des élites à Byzance durant les siècles obscurs (ֆր.): Les princes caucasiens et l'Empire du VIe au IXe siècleParis: 2006. — P. 142—147. — ISBN 978-2-7018-0226-8
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 8, էջ 81