Հայոց իշխան
Հայոց իշխան, Հայաստանի կառավարիչների կոչումն ու պաշտոնը 5-9-րդ դարերում։
| Հայոց պատմություն | |
|---|---|
 | |
| Նախապատմություն Մ.թ.ա. 2800 - մ.թ.ա. 590 | |
| Արատտա Մ.թ.ա. 2800~16-րդ | |
| Հայասա Մ.թ.ա. 16-13-րդ | |
| Նաիրի Մ.թ.ա 14-10-րդ | |
| Վանի թագավորություն Մ.թ.ա. 9-6-րդ | |
| Հին շրջան Մ.թ.ա. 590 - մ.թ. 428 | |
| Մեծ Հայք, Փոքր Հայք, Ծոփք և Կոմմագենե | |
| Արտաշեսյանների թագավորություն | |
| Արշակունիների թագավորություն | |
| Քրիստոնեության ընդունում | |
| Ավատատիրության հաստատում | |
| Գրերի գյուտ | |
| Միջնադար 428 - 1375 | |
| Պարսկա-Բյուզանդական տիրապետություն | |
| Արաբական տիրապետություն | |
| Բագրատունիների թագավորություն | |
| Վասպուրական | |
| Վանանդ, Լոռի և Սյունիք | |
| Կիլիկիայի հայկական թագավորություն | |
| Զաքարյան իշխանապետություն | |
| Օտար տիրապետություն 1375 - 1918 | |
| Խաչենի իշխանություն | |
| Կարա-Կոյունլուներ և Ակ-Կոյունլուներ | |
| Թուրք-պարսկական տիրապետություն | |
| Արևելյան Հայաստանը Ռուսաստանի կազմում | |
| Հայոց ցեղասպանություն | |
| Հայկական սփյուռք | |
| Ժամանակակից պատմություն 1918 - ներկա | |
| Հայաստանի առաջին հանրապետություն | |
| Լեռնահայաստան | |
| Խորհրդային Հայաստան | |
| Արցախյան ազատամարտ | |
| Հայաստան | |
| Արցախի Հանրապետություն | |
Հայաստանի պորտալ |
Պատմություն Խմբագրել
Հայաստանի բյուզանդական մասի կառավարիչները 5-6-րդ դարերում կոչվում էին Հայոց իշխան, Բարձր Հայքի կառավարիչը՝ Մեծ Հայքի իշխան[1]։ 591 թվականից հետո, երբ Հայաստանի մեծ մասն անցել է Բյուզանդիային, կառավարիչները կոչվում էին Պատրիկ Հայոց։
7-րդ դարում Հայոց իշխան էր կոչվում միավորված Հայաստանի անկախ կառավարիչը, որին ընտրում էր նախարար-իշխանների ժողովը։ Արաբական տիրապետության շրջանում Հայոց իշխան (արաբ․՝ بطريق الأرمن՝ բատրիկ) էր Հայաստանի կառավարիչը, որը ենթակա էր Արմինիայի ոստիկանին։ Հսկում էր հարկերն ու անձամբ բանակցում խալիֆայի հետ։
9-րդ դարում կեսին Հայոց իշխան կոչվում էր Իշխանաց իշխան (արաբ․՝ بطريق البطاريق՝ բատրիկ ալ-բատարիկա), որին ենթակա էր ամբողջ Արմինիան (Հայաստան, Վիրք, Աղվանք)։
Ցանկ Հայոց իշխանների Խմբագրել
Տես նաև Խմբագրել
Ծանոթագրություններ Խմբագրել
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 6, էջ 199)։ 
|