Սմբատ Զ Բագրատունի
Սմբատ Բագրատունի, Բյուրատյան (670-726), Հայոց իշխան 693-726 թվականներին, հաջորդել է Ներսեհ Կամսարականին։
| Սմբատ Զ Բագրատունի | ||
| ||
|---|---|---|
| 693-726 Արմինիա կուսակալություն | ||
| Նախորդող | Աշոտ Բ Բագրատունի | |
| Հաջորդող | Աշոտ Գ Բագրատունի | |
| Մասնագիտություն՝ | գերիշխան | |
| Ծննդյան օր | 670 | |
| Վախճանի օր | 726[1] | |
| Դինաստիա | Բագրատունիներ | |
| Հայր | Վարազ-Տիրոց Գ Բագրատունի[1][2] | |
Բյուզանդա-արաբական հակամարտության պայմաններում կողմնորոշվել է նախ դեպի Արաբական խալիֆայությունը, 698 թվականին Պսակ ճահճոտ դաշտում դիմադրել Հայաստան ներխուժող բյուզանդական զորքերին։ Սակայն Հայաստանի (Արմինիա), Հյուսիսային Միջագետքի (Ջազիրա) և Ատրպատականի կառավարիչ Մուհամմադ իբն Մրվանի 701 թվականի ավերիչ արշավանքից հետո ելել է արաբների դեմ, որի համար ձերբակալվել է և Հայոց կաթողիկոս Սահակ Գ Ձորափորեցու հետ ուղարկվել Դամասկոս։ Հաջորդ տարի Սմբատ Բագրատունին վերադարձել է (հավանաբար՝ փախել) Հայաստան և հրավիրել հայ նախարարների գաղտնի ժողով, որտեղ որոշվել է՝ քաշվել Բյուզանդական կայսրության սահմանները և սպասել ռազմական օգնության։
Արաբական 8000 հոգանոց մի զորաբանակ հետապնդել է Սմբատ Բագրատունու հեռացող 2000-անոց զորամասին։ Երասխի ափին, Վարդանակերտ ավանի մոտ տեղի ունեցած ճակատամարտում Սմբատ Բագրատունին փայլուն հաղթանակ է տարել։ Սմբատ Բագրատունու և նրա հետ եղած հայ նախարարները հաստատվել են Տայքի Թուխարք ամրոցում։
703 թվականին, Բյուզանդիայից սաանալով ռազմ, օգնություն, Սմբատ Բագրատունին 5 000-անոց զորքով անցել է հարձակման, սակայն պարտություն է կրել Դրաշպետի ճակատամարտում, ստիպված հեռացել Եգերաց Փույթի (այժմ՝ Փոթի) կողմերը։ Վախենալով հայերի նոր ապստամբությունից՝ արաբները 705 թվականին հայ նախարարներին խաբեությամբ հավաքել են Նախճավանի և Խրամի եկեղեցիներում և ողջակիզել։ 709-ին Սմբատ Բագրատունին Հայաստանի արաբ կառավարչի կոչով վերադարձել է Հայաստան և վերստին դարձել Հայոց իշխան, սակայն այլևս եռանդուն մասնակցություն չի ունեցել երկրի քաղաքական կյանքին։
| Սմբատ Ե ասպետ 646 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Վարազ-Տիրոց Գ († 670) | Աշոտ Բ (684-689) հայոց իշխան | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Սմբատ Զ (693-726) հայոց իշխան | Աշոտ | Վասակ | Բագրատ | Սմբատ նախարար († 705) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Աշոտ Գ ( 732-748) հայոց իշխան | Սահակ Գ (753-770) հայոց իշխան | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Տես նաև
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 Toumanoff C. Les dynasties de la Caucasie chrétienne de l'Antiquité jusqu'au xixe siècle (ֆր.): Tables généalogiques et chronologiques — Rome: 1990. — P. 112.
- ↑ Settipani C. Continuité des élites à Byzance durant les siècles obscurs (ֆր.): Les princes caucasiens et l'Empire du VIe au IXe siècle — Paris: 2006. — P. 334. — ISBN 978-2-7018-0226-8
Գրականություն
խմբագրել- Տեր-Ղևոնդյան Ա․, Հայոց իշխանությունը արաբական տիրապետության ժամանակաշրջանում, «ՊԲՏ», 1964, № 2
- Cyrille Toumanoff, Les dynasties de la Caucasie chrétienne de l'Antiquité jusqu'au xixe siècle։ Tables généalogiques et chronologiques, Rome, 1990, p. 122.
| Նախորդող Աշոտ Բ Բագրատունի |
Սպերի և Տայքի իշխան Սմբատ Զ Բագրատունի 689-726 |
Հաջորդող Աշոտ Գ Բագրատունի |
| Նախորդող Ներսեհ Կամսարական |
Հայոց իշխան Սմբատ Զ Բագրատունի 693-726 |
Հաջորդող Արտավազդ Կամսարական |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|