Անտոնիա Սյուզեն Բայեթ (անգլ.՝ Antonia Susan Byatt. (/ˈb.ət/ BY-ət),[12] օրիորդական ազգանունը՝ Դրեբլ, անգլ.՝ Drabble, օգոստոսի 24, 1936(1936-08-24)[2][3][4][…], Շեֆիլդ, Յորքշիրի արևմտյան ռայդինգ, Յորքշիր, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն[5] - նոյեմբերի 16, 2023(2023-11-16)[6], Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն), անգլիացի կին գրող, որի գրքերը թարգմանվել են ավելի քան երեք տասնյակ լեզուներով[13]։ 1990 թվականին իր «Տիրել» վեպի համար արժանացել է Բուքերյան մրցանակի։

Անտոնիա Սյուզեն Բայեթ
Ծննդյան անունանգլ.՝ Antonia Susan Drabble[1]
Ծնվել էօգոստոսի 24, 1936(1936-08-24)[2][3][4][…]
ԾննդավայրՇեֆիլդ, Յորքշիրի արևմտյան ռայդինգ, Յորքշիր, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն[5]
Վախճանվել էնոյեմբերի 16, 2023(2023-11-16)[6] (87 տարեկան)
Վախճանի վայրԼոնդոն, Միացյալ Թագավորություն
Մասնագիտությունգրող, վիպասան, բանաստեղծուհի, գրական քննադատ, համալսարանի դասախոս և արձակագիր
Լեզուանգլերեն
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն
ԿրթությունՍոմերվիլ Քոլեջ[7], Բրին Մոր քոլեջ[7], Նյունհեմի քոլեջ[1][7], Sheffield High School for Girls?[7] և The Mount School (York)?[7]
ԱնդամակցությունԱրվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և Թագավորական գրական ընկերություն
ԱշխատավայրԼոնդոնի համալսարանի քոլեջ և Արուեստի և գծագրութեան կեդրոնական դպրոց
Պարգևներ
ԱմուսինIan Byatt?[7]
Կայքasbyatt.com
 A. S. Byatt Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

Ծնվել է 1936 թվականին Շեֆիլդում, փաստաբանի և ուսուցչուհու ընտանիքում: Կրտսեր քույրը՝ Մարգարեթ Դրեբլը, գրող է[14]: Անտոնիան ավարտել է Քեմբրիջի Նյունեմ քոլեջը: Անգլիական գրականությունից դոկտորական ատենախոսությունը պաշտպանել է Օքսֆորդի համալսարանի Սոմերվիլ քոլեջում:

1990 թվականին Բուքերյան մրցանակ է ստացել «Տիրել» / Possession վեպի համար, որը թարգմանվել է աշխարհի ժողովուրդների 26 լեզուներով, ներառվել բազմաթիվ երկրների համալսարանական ծրագրերում:

Բայեթի «Մանկական գիրք» վեպը 2009 թվականին ընդգրկվել է Բուքերյան մրցանակաբաշխության կարճ ցանկում, 2010 թվականին արժանացել James Tait Black Memorial Prize մրցանակի, The Djinn in the Nightingale's Eye խորագիրը կրող պատմվածքների ժողովածուն (1994) 1995 թվականին ստացել է Aga Khan Prize for Fiction:

2002 թվականին Բայեթին շնորհվել է Շեքսպիրյան մրցանակ, 2016 թվականին՝ Erasmus Prize, 2017 թվականին՝ Park Kyong-ni Prize, 2018 թվականին՝ Hans Christian Andersen Literature Award: 2012 թվականին նա առաջադրվել է գրականության Նոբելյան մրցանակի[15]:

Անտոնիա Բայեթը մահացել է 2023 թվականի նոյեմբերի 16-ին՝ 87 տարեկան հասակում[16][17][18]:

Պատիվներ և մրցանակներ

խմբագրել

1990 թվականին Բայեթին գրական իր վաստակի համար շնորհվել է Բրիտանական կայսրության շքանշանի հրամանատարական աստիճան / Commander of the Order of the British Empire (CBE)[19], 1999 թվականին՝ այդ շքանշանի տիկին հրամանատարի աստիճան / Dame Commander of the Order of the British Empire] (DBE)[20]:

Նրան շնորհվել են նաև պատվավոր դոկտորի կոչումներ՝

Գրական մրցանակներ

խմբագրել
  • 1986. PEN/Macmillan-ի Արծաթե գրիչ մրցանակ՝ Անվրդով կյանք / Still Lifeերկի համար[34]
  • 1990. Բուքերյան մրցանակ՝ Տիրել / Possession: A Romance վեպի համար[35]
  • 1990. Irish Times-ի միջազգային մրցանակ / Irish Times International Fiction Prize Տիրել / Possession: A Romance վեպի համար[36]
  • 1991. Commonwealth Foundation prizes|Համագործակցության երկրների գրողների մրցանակ (Եվրասիա տարածաշրջան, «Լավագույն գիրք» անվանակարգ), Տիրել / Possession: A Romance վեպի համար[37]
  • 1995. Premio Malaparte (Իտալիա)[38]
  • 1995. Ագա Խան մրցանակ / Aga Khan Prize for Fiction, Ջինը սոխակի աչքի մեջ / The Djinn in the Nightingale's Eye-ի համար[39]
  • 1998. Mythopoeic Award for Adult Literature Ջինը սոխակի աչքի մեջ / The Djinn in the Nightingale's Eye-ի համար[40]
  • 2002. Շեքսպիրյան մրցանակ (Գերմանիա)
  • 2009. Blue Metropolis International Literary Grand Prix[41]
  • 2009. Բուքերյան մրցանակաբաշխության կարճ ցանկ. Մանուկների գիրք / The Children's Book վեպի համար[42]
  • 2010. Ջեյմս Թեյթ Բլեքի հուշամրցանակ / James Tait Black Memorial Prize, Մանուկների գիրք / The Children's Book վեպի համար[43]
  • 2016. Էրազմի մրցանակ / Erasmus Prize (Նիդերլանդներ)՝ գրականության ասպարեզում ներդրած բացառիկ ավանդի համար / for "exceptional contribution to literature"[44][45][46]
  • 2017. Park Kyong-ni Prize (Հարավային Կորեա)[47]
  • 2018. Հանս Քրիստիան Անդերսենի անվան գրական մրցանակ / Hans Christian Andersen Literature Award (Դանիա)[48]

Անդամություն

խմբագրել
  • 2014 թվականին Անտոնիա Բայեթն ընտրվել է արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիայի արտասահմանյան պատվավոր անդամ[49]:

Մատենագրություն

խմբագրել
  • 1964The Shadow of the Sun
  • 1967The Game, Chatto & Windus
  • 1978The Virgin in the Garden
  • 1985Still Life, Chatto & Windus
  • 1990Possession
  • 1992Angels and Insects
  • 1997Babel Tower
  • 2000The Biographer's Tale
  • 2002A Whistling Woman
  • 2009The Children's Book
  • 2011Ragnarok: The End of the Gods

Պատմվածքների ժողովածուներ

խմբագրել
  • 1987 - Sugar and Other Stories
  • 1993 - The Matisse Stories
  • 1994 - The Djinn in the Nightingale's Eye
  • 1998 - Elementals: Stories of Fire and Ice
  • 2003 - Little Black Book of Stories

Էսսեներ և կենսագրություններ

խմբագրել
  • 1965 - Degrees of Freedom: The Early Novels of Iris Murdoch
  • 1989 - Unruly Times: Wordsworth and Coleridge, Poetry and Life
  • 1991 - Passions of the Mind: Selected Writings
  • 1995 - Imagining Characters: Six Conversations about Women Writers
  • 2000 - On Histories and Stories: Selected Essays
  • 2001 - Portraits in Fiction
  • 2016 - Peacock & Vine: On William Morris and Mariano Fortuny

Էկրանավորում

խմբագրել
  • 1992 - «Հրեշտակներ և միջատներ» (անգլ.՝ Angels And Insects), ռեժիսոր՝ Ֆիլիպ Հասս, ըստ «Մորֆո Եվգենիա» վեպի։
  • 2002 - «Մոլեգնություն» (անգլ.՝ Possession), ռեժիսոր՝ Նիլ Լաբութ, ըստ «Տիրել» վեպի։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 Blain V., Grundy I., Clements P. The Feminist Companion to Literature in English: Women Writers from the Middle Ages to the Present — 1990. — P. 166.
  2. 2,0 2,1 Internet Movie Database — 1990.
  3. 3,0 3,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  4. 4,0 4,1 NooSFere (ֆր.) — 1999.
  5. 5,0 5,1 5,2 Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ (գերմ.)
  6. 6,0 6,1 6,2 A.S. Byatt, Scholar Who Found Literary Fame With Fiction, Dies at 87The New York Times.
  7. 7,00 7,01 7,02 7,03 7,04 7,05 7,06 7,07 7,08 7,09 7,10 Who's who (բրիտ․ անգլ.)(untranslated), 1849. — ISSN 0083-937X
  8. Fiction winnersUniversity of Edinburgh.
  9. https://erasmusprijs.org/prijswinnaars/a-s-byatt/
  10. The Booker Prize 1990
  11. Honorary doctorates and prizesLeiden University.
  12. Sangster, Catherine (14 September 2009). «How to Say: JM Coetzee and other Booker authors». BBC News. Վերցված է 1 October 2009-ին.
  13. «Honorary Fellows». Newnham College. Արխիվացված է օրիգինալից 21 October 2020-ին.
  14. Allardice, Lisa (2011-06-17). «A life in writing: Margaret Drabble». The Guardian. Արխիվացված է օրիգինալից 2020-11-26-ին. Վերցված է 2020-11-10-ին.
  15. «Murakami Projected to Win the Nobel Prize». Poets & Writers. 2012.
  16. Obituaries, Telegraph (2023-11-17). «AS Byatt, ingenious and cerebral novelist who won the Booker Prize for Possession – obituary». The Telegraph (բրիտանական անգլերեն). 0307-1235. Արխիվացված օրիգինալից 2023-11-17-ին. Վերցված է 2023-11-17-ին.
  17. «A. S. Byatt (24 August 1936 – 16 November 2023). A statement from Chatto & Windus, Vintage Books, UK». www.penguin.co.uk (անգլերեն). 2023-11-17. Արխիվացված օրիգինալից 2023-11-17-ին. Վերցված է 2023-11-17-ին.
  18. «Author of Possession and The Children's Book AS Byatt dies aged 87». The Independent (անգլերեն). 2023-11-17. Արխիվացված օրիգինալից 2023-11-17-ին. Վերցված է 2023-11-17-ին.
  19. London Gazette | issue = 51981 | date = 29 December 1989 | page = 7 | supp = y
  20. London Gazette | issue = 55513 | date = 12 June 1999 | page = 7 | supp = y
  21. «Honorary DLitt». University of Durham. Արխիվացված է օրիգինալից 31 October 2022-ին.
  22. «Honorary Graduates of the University» (PDF). University of Liverpool. Վերցված է 25 October 2022-ին.
  23. «Honorary degree recipients: 1994». University of Portsmouth. Արխիվացված է օրիգինալից 31 October 2022-ին.
  24. «Previous honorary graduates and fellows». University of London. University of London. Արխիվացված է օրիգինալից 31 October 2022-ին.
  25. «Selected Honorands: Arts and Humanities and Economics». University of Cambridge. 22 February 2013. Արխիվացված է օրիգինալից 3 January 2018-ին.
  26. «Honorary Fellows by year of election» (PDF). Newnham College. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 17 June 2022-ին.
  27. «Honorary Graduates: 2004–11». University of Kent. Արխիվացված է օրիգինալից 14 August 2020-ին.
  28. «List of Honorary Fellows». University College London. 22 December 2020. Արխիվացված է օրիգինալից 6 August 2022-ին.
  29. «Honorary doctorates: 2000 to the present day». Leiden University. Արխիվացված է օրիգինալից 20 October 2020-ին.
  30. «The 50 greatest British writers since 1945». The Times. 5 January 2008. Վերցված է 10 January 2016-ին.
  31. «Elections to the British Academy celebrate the diversity of UK research». The British Academy. 21 July 2017.
  32. «Golden Plate Awardees of the American Academy of Achievement». achievement.org. American Academy of Achievement.
  33. «2017 Summit Highlights Photo».
  34. «PEN/Macmillan Silver Pen Award». LibraryThing. Վերցված է 20 March 2012-ին.
  35. Rex, Leah (25 April 2022). «A Booker Prize Winner to Celebrate National Poetry Month». littleinfinite.com.
  36. «2 Novelists Awarded Fiction Prizes in Ireland». The New York Times. 6 October 1990.
  37. «Commonwealth Writers' Prize Regional Winners 1987–2007» (PDF). Commonwealth Foundation. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 23 October 2007-ին.
  38. «Il Malaparte 1995 ad Antonia Susan Byatt». Premio Malaparte. Վերցված է 25 October 2022-ին.
  39. «Winners of The Aga Khan Prize». The Paris Review. Վերցված է 25 October 2022-ին.
  40. «Winners». Mythopoeic Awards. Վերցված է 25 October 2022-ին.
  41. «A. S. Byatt Recipient of the 2009 Blue Metropolis Literary Grand Prix». Արխիվացված է օրիգինալից 27 March 2009-ին.
  42. «At-a-glance: Booker shortlist 2009». BBC News. 8 September 2009.
  43. «Book prize winners revealed». The University of Edinburgh. 14 April 2016.
  44. «Britse schrijfster A.S. Byatt krijgt Erasmusprijs» (հոլանդերեն). NOS. 17 January 2016. Վերցված է 17 January 2016-ին.
  45. «Press release: Erasmus Prize 2016 awarded to A.S. Byatt». 17 January 2016. Վերցված է 17 January 2016-ին.
  46. Flood, Alison (18 January 2016). «AS Byatt wins €150,000 Erasmus prize for 'exceptional contribution to culture'». The Guardian. Վերցված է 18 January 2016-ին.
  47. «A.S. Byatt to be awarded 2017 Park Kyong-ni Literature Prize». The Dong-a Ilbo. 28 September 2017. Վերցված է 28 September 2017-ին.
  48. Gadd, Stephen (11 September 2017). «AS Byatt scoops prestigious Danish literary prize». The Copenhagen Post. Արխիվացված է օրիգինալից 9 January 2020-ին. Վերցված է 12 September 2017-ին.
  49. «American Academy of Arts and Sciences—Newly Elected Members» (PDF). April 2014.

Գրականություն

խմբագրել
  • Mundler, Helen E. (2003). Intertextualité dans l’œuvre d’A. S. Byatt (Intertextuality in the work of A. S. Byatt). Paris, Harmattan, 2003. ISBN 2-7475-4084-7
  • Hicks, Elizabeth (2010). The Still Life in the Fiction of A. S. Byatt. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing. ISBN 978-1-4438-2385-2
  • Mundler, Helen E. “Time to murder and create? The Bible as intertext in A. S. Byatt’s Elementals: Stories of Fire and Ice”. FAAAM, no. 4, 2010: 65–77.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անտոնիա Սյուզեն Բայեթ» հոդվածին։