Անգլերեն բառեր, որոնք պարունակում են U-ին չնախորդող Q

Անգլերենում Q տառին սովորաբար հաջորդում է U տառը, բայց կան որոշ բացառություններ։ Այս բառերի մեծ մասը անգլիականացվել է արաբերենից, չինարենից, եբրայերենից, ինուկտիտուտից կամ այլ լեզվից, որը չի օգագործում անգլերենի այբուբեն։ Օրինակ՝ չինարեն փինյին այբուբենի qi-ն անգլերեն խոսողն արտասանում է /tʃi/, իսկ փինյինը «q»–ն օգտագործում է [tɕʰ] արտահայտելու համար, որը գրեթե նույնն էն ինչ անգլերենի tʃ –ը։ Ստանդարտ արաբերենում Q–ն ներկայացնում է q հնչյունը, ինչպես օրինակ qat, faqir և Qur'ān։ Արաբերենում ق տառը, ավանդաբար ռոմանացվում է որպես Q, բավական հստակ տարբերվում է ك–ից, որն ավանդաբար ռոմանացվում է որպես K․ օրինակ՝ قلب /qalb/ նշանակում է «սիրտ», բայց كلب /kalb/ նշանակում է «շուն»։ Չնայած այլ ուղղագրություններ Q–ի փոխարեն նաև օգտագործում են K (երբեն՝ C)․ օրինակ՝ Koran (Qur'ān) և Cairo (al-Qāhira)։

Qwerty, անգլերեն հազվադեպ բառերից, որոնք պարունակում են Q, որին չի հաջորդում U (կամ այլ ձայնավոր), առաջացել է ստանդարտ ստեղնաշարի առաջին վեց տառերից։

Սոսուք (souq) Մարոկոյում։ U-ին չնախորդող Q ունեցող անգլերեն բառերից մեկը։ Ծագում է արաբերենից։

Այս ցանկի 71 բառերից 67-ը գոյականներ են, և մեծ մասամբ համարվում են փոխառություններ, միայկ անգլերեն բառերն են qwerty-ը, և tranq-ը։ Սակայն այս ցանկի բոլոր փոխառությունները համարվում են անգլերենում ընդունված նվազագույնը մեծ խոշոր բառարանի կողմից (տես ծանոթագրություններ բաժինը), հիմնականի որովհետև չունեն իրենց անգլերեն համարժեք։ Ցանկում գտնվող բառերը պետք է առանձին նշվեն բառարանու․ բառերը, որոնք միայն հանդիպում են ավելի երկար արտահայտությունների մեջ, այս ցանկում չեն ընդգրկվում։

Հատուկ անունները այս ցանկում չեն ընդգրկվել։ Այս բառերից բացի կան բազմաթիվ տեղանուններ և անձնանուններ, որոնք հիմնականում ծագել են արաբախոս երկրներից, Ալբանիայից կամ Չինաստանից։ Ամենահայտնիներից են Iraq-ը (Իրաք) և Qatar-ը (Կատար), նաև սրանց բաղադրյալ բառերը (Iraqi and Qatari)։ Iqaluit-ն (Իքալուիթ), Կանադական Նունավուտ տարածքի մայրաքաղաքը, նույնպես ունի U-ին չնախորդող Q։

Գրելանդիայի Qaqortoq (Քաքորթոք) քաղաքի անվանումը ունի երեք այսպիսի Q։ Այլ հատուկ անունների և հապավումների թվում են՝ Compaq (համակարգչային ընկերություն), Nasdaq (Ամերիկյան ֆոնդային բորսա), Qantas (Ավստրալիական ավիաընկերություն), և QinetiQ (Բրիտանական տեխնոլոգիական ընկերություն)։ Zaqqum-ը (Ղուրանում նշված ծառ) և Saqqara-ը (անտիկ գերեզմանոց Եգիպտոսում) ունեն այսպիսի կրկնակ Q։

Բառեր

Այստեղ նշվածներից բառերը ենթադրվում է, որ ունեն հոգնակի տարբերակ -s կամ -es վերջավորությամբ։ «Աղբյուրներ» բաժնի ծանոթագրությունները վերաբերում են առաջին սյունակի բառերին․ այլ տարբերակները ծանոթագրություններ ունեն։ Աղբյուրները կամայակն են ընտրվել և ինչ–որ բառարանի բացակայությունը չի նշանակում, որ բառն այդ բառարանում չկա։

Բառ	Բացատրություն	Բացատրությունը անգլերեն բառարանում	Աղբյուրներ	Այլ ձևեր	Ծագում
buqsha	Եմենի նախկին դրամական միավոր	A former Yemeni monetary unit	[L]	Նաև գրվում է bogache	արաբերեն
burqa	Շղարշով պարված հագոստ, որը հագնումմ են որոշ մուսուլման կանայք	A veiled garment worn by some Muslim women	[ODE][LC][C][AHC][OED]	Նաև գրվում է burka, burkha, կամ burqua	ուրդու և պարսկերեն burqa՝ արաբերեն burqu`–ից
cinq	Հինգ թիվը զառում և քարտերում	The number five, as signified in dice or cards	[ODE][COD][OED]		ֆրանսերեն cinq, «հինգ»
cinqfoil	Մատնունի ցեղին պատկանող բույս, դեկորատիվ կամ դրա դեկորատիվ տարբերակը	A plant of the genus Potentilla, or an ornamental design thereof	[SOED][OED]	Շատ ավելի հաճախ գրվում է cinquefoil	Միջին անգլերեն, լատիներեն quinquefolium–ից (quinque «հինգ» + folium «տերև»)
coq	Աքաղաղի փետուրից զարդ կանացի գլխարկի վրա	A trimming of cock feathers on a woman's hat	[WI]		ֆրանսերեն coq, «աքլորիկ»
faqih	Իսլամական իրավաբան	An Islamic jurisprudent	[RHW]	Հոգնակին՝ faqihs կամ fuqaha [RHU]	արաբերեն فقيه‎
faqir	Մուսուլման ճգնավոր	A Muslim ascetic	[L]	Ավելի հաճախ գրվում է fakir	արաբերեն فقير‎, «չքավոր»
fiqh	Մուսուլմանական իրավագիտություն	Muslim jurisprudence	[ODE]		արաբերեն فقه, «ըմբռնում»
inqilab	Հեղափոխություն Հնդկաստանում և Պակիստանում	A revolution in India or Pakistan	[C]		արաբերեն إنقلاب‎
mbaqanga	Հարավաֆրիկյան երաժշտության տեսակ	A style of South African music	[ODE][C][W]		զուլուերեն umbaqanga, «գոլորշապատված եգիպտացորենի հաց»
miqra	Թանախը, կամ Աստվածաշնչի եբրայերեն տեքստը	The Tanakh, or Hebrew text of the Bible	[WI]		եբրայերեն מקרא‎
muqaddam	Բանգլադեշցի կամ փենջաբցի առաջնորդ	A Bangladeshi or Punjabi headman	[C]		արաբերեն مقدم‎
nastaliq	Պարսկերենում օգտագործվող վայելչագրություն	An Arabic script used in Persian writings	[OED]	Նաև գրվում է nasta'liq [C], nestaliq [OED], nastaleeq կամ կրճատ taliq [OED]	պարսկերեն نستعليق, naskh + ta`liq
niqab	Դեմքի ստորին մասը ծածկող քող, որն օգտագործում են որոշ մուսուլման կանայք	A veil for the lower-face worn by some Muslim women	[ODE]	Նաև գրվում է niqaab	արաբերեն نِقاب‎
pontacq	Քաղցր գինի Պոնտակից (Ֆրանսիա)	A sweet wine from Pontacq (France)	[OED]
qabab	Աղացած մսով ուտեստ	A dish consisting of pieces of seasoned meat	[OED]	Ավելի հաճախ գրվում է kebab, kebap, kebob, kibob, kebhav, kephav, kebabie, կամ kabob	պարսկերեն کباب
qabalah	Եբրաական խորհրդամոլության ձև	A form of Jewish mysticism	[C][AHC][WI]	Շատ ավելի հաճախ գրվում է Kabbalah, նաև Qabala [AHC], Qabbala [WI], Cabalah և այլն։ Բաղադրյալ բառերից են՝ qabalism, qabalist և qabalistic։	եբրայերեն קַבָּלָה‎
qadarite	Կարադիականության անդամ	A member of the Qadariyah	[RHU]
qadariyah	Իսլամում ազատ կամքի վարդապետության կողմակիցները	In Islam, adherents of the doctrine of free will	[RHU]	Նաև գրվում է Qadariya [RHU]
qaddish	Հուդայականության մեջ սգո աղոթք	In Judaism, a prayer of mourning	[C]	Ավելի հաճախ գրվում է Kaddish	եբրայերեն קדיש‎
qadi	Մուսուլման դատավոր	A Muslim judge	[L][C][W][OED][AOX]	Նաև գրվում է qadhi [OED], qaadi, kadi, kazi qaadee կամ qazi [OED]	արաբերեն قاضى‎
qadiriyah	Իսլամում սուֆիի կարգ	In Islam, a Sufi order	[RHU]	Նաև գրվում է Qadiriya [RHU]	արաբերեն القادريه‎
qaf	Արաբերենի այբուբենի քսանմեկերորդ տառը	Twenty-first letter of the Arabic alphabet	[RHW]	Նաև գրվում է qaph կամ qap	արաբերեն ق‎
qaid	Մուսուլանական ցեղի առաջնորդ	A Muslim tribal chief	[RHW]	Նաև գրվում է caid կամ kaid	արաբերեն قائد‎, «լիդեր», «հրամանատար»
qaimaqam	Մանր պաշտոնյա Օսմանյան կայսրությունում	A minor official of the Ottoman Empire	[C][OED]	Նաև գրվում է kaymakam, kaimakam, caimacam կամ qaim makam	արաբերեն قائم‎, "standing" + مقام‎ "place", meaning "standing in place"
qalamdan	Պարսկական արկղ գրիչների համար	A Persian writing-case	[C]		պարսկերեն قلمدان
qalandar	Մուրացկան դերվիշների կարգի անդամ	A member of an order of mendicant dervishes	[RHU]	Նաև գրվում է calender կամ մեծատառերով
qanat	Մերձավոր Արևելքում և հյուսիսային Աֆրիկայում գտնված ջրամատակարարման թունելի տեսակ	A type of water-supply tunnel found in north Africa and the Middle East	[ODE][C][OED][AOX]	Նաև գրվում է kanat, khanat, kunut, kona, konait, ghanat oամr ghundat	պարսկերեն, from արաբերեն qanāt, "channel"
qanun	Տավիղի տեսակ	A type of harp	[OED]	Նաև գրվում է qanon կամ kanun [OED]	արաբերեն قانون‎, օրենք, սկզբունք կամ ձև
qasida	Գովասանքի կամ երգիծանքի արաբական բանաստեղծություն	An Arabian poem of praise or satire	[C][OED][AOX]	Նաև գրվում է qasidah	արաբերեն قصيدة‎
qat	Արաբական թփի տեսակ, օգտագործվում է որպես թմրամիջոց	A kind of Arabian shrub used as a narcotic	[L][C][OED]	Ավելի հաճախ գրվում է khat, kat կամ gat	արաբերեն qāt
qawwal	«qawwali» նվագող անձ	A person who practises qawwali music	[ODE][C][AOX]
qawwali	Սուֆիզմի հոգևոր երաժշտություն	Devotional music of the Sufis	[ODE][C][AOX]		արաբերեն قوٌالی‎ (qawwāli), «շատախոս» կամ «երգիչ»
qepiq	Արժույթի ադրբեջանական միավոր	An Azerbaijani unit of currency	[AH]		ադրբեջաներեն qəpik
qere	Լուսանցքային ընթերցում եբրաական աստվածաշնրում	A marginal reading in the Hebrew Bible	[OED][WI]	Նաև գրվում է qeri [WI] կամ qre [WI]	արամերեն קְרֵי‎, "[what is] read"
qhat	«what»–ի հնացած գրելաձև	An obsolete spelling of what	[OED]
qheche	«which»–ի հնացած գրելաձև	An obsolete spelling of which	[OED]
qhom	«whom»–ի հնացած գրելաձև	An obsolete spelling of whom	[OED]
qhythsontyd	«Whitsuntide»–ի հնացած ձև (Հոգեգալստի օրը)	An obsolete spelling of Whitsuntide (the day of Pentecost)	[OED]
qi	Ցի, չինական փիլիսոփայությունում աշխարհի նյութական հիմքը	In Chinese culture, a physical life force	[ODE][C][AHC][OED]	Հաճախ գրվում է chi կամ ki	պարզեցված չինարեն։ 气; traditional Chinese: 氣
qiana	Նեյլոնի տեսակ	A type of nylon	[OED]		Սկզբնապես DuPont-ի ապրանքանիշ, այժմ ընդհանուր
qibla	Աղոթելու ընթացքում մուսուլմանների ընդունած դիրքը	The point to which Muslims turn in prayer	[ODE][COD][C][OED][AOX]	Նաև գրվում է qiblah [OED], kiblah, qiblih, kibla կամ qib'lah [RHU], հաճախ մեծատառերով։	17-րդ դար, արաբերեն, «հակառակը»
qibli	Սիրոկկոի լիբիական տեղական անվանում	A local Libyan name for the sirocco, a southeasterly Mediterranean wind	[OED]	Նաև գրվում է ghibli	արաբերեն قبلي‎, «քիբլայից եկող»
qigong	Բժշկական վարժությունների չինական համակարգ	A Chinese system of medical exercises	[ODE][C][AOX]	Նաև գրվում է chi gong, ki gong, or chi kung	պարզեցված չինարեն 气功; traditional Chinese: 氣功
qin	Չինական երաժշտական գործիքների դասակարգում	A classification of Chinese musical instruments	[AOX]		չինարեն 琴
qinah	Եբրայերեն էլեգիա	A Hebrew elegy	[WI]	Նաև գրվում է kinah; plural qinot, qinoth	եբրայերեն קינה‎
qindar, qindarkë	Արժույթի ալբանական միավոր, հավասար է լեկի մեկ հարյուրերորդին	An Albanian unit of currency, equal to one one-hundredth of a lek	[ODE][L][C]	Հոգնակին qindarka [L] կամ qindars [C]. Նաև գրվում է qintar [L][C][AOX] կամ quintal	ալբաներեն
qinghaosu	Դեղ, արտեմիզին, օգտագործվում է մալարիան բուժելու համար	A drug, artemisinin, used to treat malaria	[C]		չինարեն 青蒿素
qipao	Չինական ավանդական հագուստ	A traditional Chinese dress	[OED]	Նաև գրվում է chi pao	չինարեն 旗袍
qirsh	Դրամական միավոր Սաուդյա Արաբիայում, նախինում նաև տերբեր երկրներում	A monetary unit of Saudi Arabia and, formerly, various other countries	[RHU]	Նաև գրվում է qurush, qursh, gursh, girsh կամ ghirsh
qiviut	Խոյացուլի բորդ	The wool of the musk-ox	[OED]		ինուկտիտուտ ᕿᕕᐅᖅ
qiyas	Անալոգիա Շարիաթում	An analogy in Sharia, Islamic law	[RHW]		արաբերեն قياس‎
qoph	Եբրայերենի այբուբենի տասնիներորդ տառը	The nineteenth letter of the Hebrew alphabet	[L][C]	Նաև գրվւոմ է koph	եբրայերեն קוף‎
qorma	Կարիի (համեմունք) տեսակ	A type of curry	[Co]	Ավելի հաճախ գրվում է korma	պարսկերեն→ուրդու قورمه‎
qwerty	Անգլերենի ստանդարտ ստեղնաշար	A standard English keyboard layout	[ODE][COD][LC][C][AOX][OED]	Հոգնակին՝ qwertys կամ qwerties; նաև՝ QWERTY	Անվանվել է վերևի շարքի ձախից առաջին վեց տառերով
rencq	«rank»–ի հնացած գրելաձև	An obsolete spelling of rank	[OED]
sambuq	Դաույի (փոքր արաբական նավակ) տեսակ	A type of Dhow, a small Arabian boat	[OED]		արաբերեն سنبوك‎
sheqel	Միջագետքում ծագած ծանրության միավոր	A unit of weight originally used in Mesopotamia. The currency of Israel, divided into 100 agorot	[MW]	Հոգնակին՝ sheqels կամ sheqalim։ ավելի հաճախ գրվում է shekel	եբրայերեն שקל‎, իդիշ ניי-שקל‎
souq	Արաբական շուկա	An Arab marketplace	[ODE][C][OED][AOX]	Նաև գրվում է sooq, soq, suq, souk, esouk կամ suk	արաբերեն سوق‎ (sūq)
talaq	Ամուսնալուծության իսլամական ձև	A form of Islamic divorce	[ODE][C][OED]		արաբերեն talaq, talaqa–ից «ուրանալ»
taluq	Հնդկական կալվածք	An Indian estate	[OED]	Նաև գրվում է taluk կամ talook	արաբերեն→Urdu تعلقه‎, ta'alluqa, «կապ», «հարաբերություն»
taluqdar	«taluq»–ի եկամուտները հավաքող անձ	A person who collects the revenues of a taluq	[OED]	Նաև գրվում է talukdar կամ talookdar	արաբերեն→ուրդու تعلقدار‎, ta'alluq-dar, "landholder", "possessor of an estate", "lord of a manor"
taluqdari	Հնդիկ հողատեր	An Indian landholding tenure	[OED]
taqiya	Իսլամում մեկի կյանքի վախի պատճառով հավատքի կեղծումը	In Islam, the dissimulation of faith displayed for fear of one's life	[RHW]	Նաև գրվում է taqiyah [RHU] կամ capitalised	արաբերեն التقية‎
taqlid	Մուսուլմանական ուղղափառության ընդունում	Acceptance of Muslim orthodoxy	[RHW]		արաբերեն قْلي‎
tariqa	Հոգևոր զարգացման սուֆիների մեոդ կամ սուֆի միսիոներ	A Sufi method of spiritual development, or a Sufi missionary	[E][AOX]	Նաև գրվում է tariqat [E] կամ tarika	արաբերեն طريق‎
tranq	Ցավազրկող դեղամիջոցի տեսակ	A form of sedative	[OED]	Նաև գրվոըմ է trank [OED]	Սղվել է tranquilizer–ից
tsaddiq	Հուդայականության մեջ արդարներին տրվող եզր	In Judaism, a term bestowed upon the righteous.	[C][OED]	Հոգնակին tsaddiqs կամ tsaddiqim․ նաև գրվում է tzaddiq [C], tzadik կամ tzaddik	եբրայերեն צדיק‎
umiaq	Ինուիտական բաց նավակ	An open Inuit boat	[OSPD4]	Նաև՝ umiak, umialak, umiac, oomiac կամ oomiak
waqf	Որոշ իսլամական երկրներում հողի նվիրատվություն, որը տրվում է կրոնական կամ բարեգործական նպատակներով	A charitable trust in Islamic law	[ODE][C][OED]	Նաև գրվում է wakf․ հոգնակին՝ waqf [ODE][C][OED] կամ waqfs [C][OED]	արաբերեն, բառացի «դաթար» waqafa–ից «անշարժության, լճացման գալ»
yaqona	Ֆիջիական ոգելից խմիչք, կավա	A Fijian intoxicating beverage, kava	[C][OED]		Ֆիջիերեն yaqona, որտեղ q-ն ներկայացնում է [ŋɡ]

Գործածությունը սքրաբլում

Շատ բառային խաղերում խաղացողը պետք է կառուցի բառ օգտվելով տրված տառերից։ Եթե խաղացողը պարտավոր է օգտագործել q, բայց չունի u, կարելի է օգտագործել այս ցանկը։ Սակայն, այս ցանկի ոչ բոլոր բառերն են ընդունելի սքարաբլի մրցույթներում։ Սքրաբլի առաջնությունները օգտագործում են իրենց բառերի շարքը։

Qi–ն սքրաբլում օգտագործվող ամենաշատ տարածված բոռն է և 2006 թվականին ավելացվել է սքրաբլի Հյուսիսային Ամերիկայի բառերի պաշտոնական ցանկում։

suq–ի, umiaq–ի և qiviut–ի նման բառերը նույնպես ընդունելի են, բայց քանի որ նրանք պարունակում են u, նրանք քիչ հավանական է, որ օգտակար կլինեն նման իրադրությունում։

Նշումներ

• [AH]: The American Heritage Dictionary (4 ed.). Dell. 2001. ISBN 0-440-23701-7.
• [AHC]: American Heritage College Dictionary (4 ed.). Houghton Mifflin. 2007. ISBN 0-618-83595-4.
• [AOX]: «Ask Oxford». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունիսի 23-ին. Վերցված է 2009 թ․ հուլիսի 27-ին.
• [C]: The Chambers Dictionary (9 ed.). Chambers. 2003. ISBN 0-550-10105-5.
• [Co]: Collins English Dictionary (3 ed.). HarperCollins. 1994. ISBN 0-00-470678-1.
• [COD]: Concise Oxford Dictionary (8 ed.). Clarendon. 1990. ISBN 0-19-861200-1.
• [E]: «Microsoft Encarta online dictionary». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2006 թ․ մայիսի 29-ին.
• [L]: The Longman Dictionary of the English Language (5 ed.). Longman. 1988. ISBN 0-582-55511-6.
• [LC]: The Longman Dictionary of Contemporary English (4 ed.). Longman. 2003. ISBN 0-582-77649-X.
• [MW]: Merriam-Webster's Collegiate Dictionary (11 ed.). Merriam-Webster. 2003. ISBN 0-87779-809-5.
• [MWO]: «Merriam-Webster online dictionary». Վերցված է 2006 թ․ մայիսի 29-ին.
• [ODE]: Oxford Dictionary of English (2 ed.). Oxford UP. 2003. ISBN 0-19-861347-4.
• [OED]: Oxford English Dictionary. Oxford UP. 2003. ISBN 0-19-861347-4.
• [OSPD4]: The Official Scrabble Players Dictionary (4 ed.). Merriam-Webster. 2005. ISBN 0-87779-929-6.
• [RHU]: Random House Unabridged Dictionary (2 ed.). Random House. 1998. ISBN 0-517-19931-9.
• [RHW]: Random House Webster's Unabridged Dictionary (2 ed.). Random House. 2005. ISBN 0-375-42599-3.
• [SOED]: The Shorter Oxford English Dictionary on Historical Principles (3 ed.). Clarendon. 1992. ISBN 0-19-861294-X.
• [TWL]: Official Tournament and Club Word List (2 ed.). Merriam-Webster. 2006. ISBN 0-87779-635-1.
• [W]: Random House Webster's Collegiate Dictionary. Random House Reference. 2000. ISBN 0-375-42560-8.
• [WI]: Webster's Third New International Dictionary, Unabridged. Merriam-Webster. 2002. ISBN 0-87779-201-1.

Գրականություն

• Eckler, A. Ross (1976). «Must You Join the Queue?». Word Ways. 9 (2): 113–115. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
• Quinion, Michael (2003). «Q followed by U». World Wide Words. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հոկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
• Quinion, Michael (2009). Why is Q Always Followed by U? Word-perfect Answers to the Most-asked Questions about Language. Penguin Books. ISBN 978-1-84614-184-3. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
• Scrabble Word Lists Q without U – Parker Brothers Արխիվացված 2010-05-04 Wayback Machine, attributed to: Joe Edley; John D. Williams, Jr. (2009). «Chapter 6: Your Fourth-Grade Teacher, Mrs. Kleinfelder, Lied to you: You Can Have Words with a Q and No U». Everything Scrabble: Third Edition. էջեր 56–58. ISBN 978-1-4165-6175-0.

Արտաքին հղումներ

• Ցանը Անգլերեն Վիքիբառարանում