Այրիություն
Այրիություն, մարդու դրությունն ամուսնու կամ կնոջ մահվանից հետո։ Տղամարդն այս դրությունում կոչվում է ամուրի, իսկ կինը՝ այրի։
Սանկտ Պետերբուրգ
Պատմություն խմբագրել
Այրիությունը ի հայտ է գալիս ամուսնությունից հետո։ Միաժամանակյա մահը հազվադեպ է հանդիպում, որպես կանոն, ամուսիններից մեկն ապրում է մյուսով։
Այրիներ խմբագրել
Մի շարք ժողովուրդների սովորության համաձայն՝ ամուսիններից մեկի մահից հետո մյուսը վերջ է տալիս կյանքին՝ ինքնասպանությամբ։ Հնդկաստանում այս ծեսը կոչվում է սաթի և ստեղծվել է մինչև XIX դարը։ Չինաստանում այրիները ինքնասպանությամբ զբաղվել են V դարից սկսած մինչև XX դարը[1]։ Այս ավանդությունը նպատակ ունի այրիներին պաշտպանելու կողմնակի ոտնձգություններից և խորհրդանշում է հավատարմությունը կնոջ մահացածի հանդեպ։ Քոչվոր ժողովուրդների մոտ ինքնասպանություն բառը փոխվում է ինքնավնասում բառով։ Այլ երկրներում, այրին ամուսնու մահից հետո ոչ միայն վերջ չի տալիս իր կյանքին, այլև կարող է նորից ամուսնանալ։ Հին հույների առասպելներում այսպես առաջին անգամ վարվել է Գորգոֆոնան (Պերսեի աղջիկը)[2]։ Հին Կտակարանում ասվում էր, որ այրիները կարող են ամուսնանալ իրենց մահացած ամուսնու բարեկամներից մեկի հետ[3]։
Հին ժամանակներում օրենսդրորեն սահմանափակվում էր այրիների պաշտպանության իրավունքները։ Խոսքը, Պողոս առաքյալի՝ Տիմոթեոսին ուղղված առաջին նամակի մասին է, որտեղ ասվում է, որ պետք է այրիները պահպանեն պարտականությունները իրենց և եկեղեցու նկատմամբ։ Վերջիններս պետք է օգնեն այրիներին ստեղծելու իրենց երկրորդական ամուսնությունը։ Ասիական երկրներում՝ ավանդական համայնքներում, հարազատները պետք է պահեն այրիներին։
Ամուրիներ խմբագրել
Վարքը ամուրիների, որպես կանոն կանոնակարգված չի եղել հետագա ժամանակահատվածում, բացառությամբ՝ սգո օրերի, որոնք երկու անգամ քիչ են, քան այրիներինը, որի պատճառը եղել է սեռական անհավասարությունը։
Արդիականություն խմբագրել
Ներկայումս օրենքները հիմնականում կանոնակարգում են այրիների և ամուրիների իրավունքները, ժառանգություն ստանալը, կենսաթոշակները, փոխհատուցումը և այլն։ Թողնում են նրանց անձնական կյանքն առանց ուշադրության։ Ավանդույթները, կապված երկրորդական ամուսնության հետ, այնպես են՝ ինչպես եղել են անցյալում։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
Գրականություն խմբագրել
- Марков Н. Ф. Вдовы и вдовство в духовенстве // Православная богословская энциклопедия. — СПб.: Издание Петроград. Приложение к духовному журналу «Странник», 1902. — Т. 3.
- Библейский энциклопедический словарь. М, 1995.
- Школа этикета. Екатеринбург, 1998.
Տես նաև խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Այրիություն» հոդվածին։ |