Վիքիպեդիա

Ամբրոսիոս Գալֆայան

հայ խմբագիր, պատմաբան
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Գալֆայան ազգանունով այլ մարդկանց մասին:

Ամբրոսիոս Գալֆայան (նաև Գուիտոն Լուսինեան) (մարտի 2, 1831(1831-03-02), Կոստանդնուպոլիս, Օսմանյան կայսրություն - օգոստոսի 12, 1906(1906-08-12) կամ 1906[1], Նյոյի սյուր Սեն, Սենա, Ֆրանսիա), հայ պատմաբան, բառարանագիր։

Ամբրոսիոս Գալֆայան
ֆր.՝ Ambroise Calfa
Դիմանկար
Ծնվել էմարտի 2, 1831(1831-03-02)
ԾննդավայրԿոստանդնուպոլիս, Օսմանյան կայսրություն
Մահացել էօգոստոսի 12, 1906(1906-08-12) (75 տարեկան) կամ 1906[1]
Մահվան վայրՆյոյի սյուր Սեն, Սենա, Ֆրանսիա
ՔաղաքացիությունFlag of France (1794–1815, 1830–1974, 2020–present).svg Ֆրանսիա և Flag of the Ottoman Empire (1844–1922).svg Օսմանյան կայսրություն
Ազգությունհայ
ԿրթությունՍուրբ Ղազար կղզի
Մասնագիտությունպատմաբան, խմբագիր, բանասեր, բառարանագիր, մանկավարժ և գրող
ԱշխատավայրՄասյաց աղավնի
ԱնդամությունԱսիական ընկերություն
Commons-logo.svg Ambroise Calfa Վիքիպահեստում

Խորեն Գալֆայանի եղբայրն է։

ԿենսագրությունԽմբագրել

 
Ամբրոսիոս Գալֆայեանի «Բառգիրք հայ-գաղղիարէն», հրատարկվել է 1861 թվականին, Փարիզում

Ծնվել է Կ. Պոլսում։ Փոքր հասակից ուղարկվել է Վենետիկի Ս. Ղազար վանքը, որտեղ ստացել է կրթությունը և ընդունել հոգևորական կոչում։ 1855 թվականին նշանակվել է Մխիթարյան միաբանության Փարիզի վարժարանի ուսուցիչ։ Հաջորդ տարի Սարգիս Թեոդորյանի և Գաբրիել Այվազովսկու հետ հեռացել է կաթոլիկական եկեղեցուց, և երեքով Փարիզում բացել են Հայկազյան վարժարանը, որի տեսուչը եղել է ինքը։

1840-ականների վերջերից լույս են տեսել նրա պատմագրական աշխատությունները, ինչպես՝ «Պատմութիւն հին ազգաց» (1849), «Պատմութիւն միջին դարու» (1850), «Պատմութիւն ժամանակից» (1851), «Պատմութիւն սուրբ գրոց», «Նոր ընթերցարան» (Փարիզ, 1861), «Պատմութիւն ընդհանուր ազգաց» (հինգ հատոր) և այլն։ 1855-1858 թվականներին Գաբրիել Այվազովսկու հետ խմբագրել է «Մասյաց աղավնի» պարբերականը։ Միառժամանակ աշխատել է Թեոդոսիայի ազգային վարժարանում, ապա նորից վերադարձել Ֆրանսիա, թողել հոգևորական կոչումը, ամուսնացել է մի հարուստ ազնվական ֆրանսուհու հետ, ազգանունը փոխել Լուսինյան։ Հետագայում ձեռնարկել է ֆրանս-հայերեն մի մեծ բառարանի պատրաստմանը, հրատարակել «Նոր բառգիրք Ֆրանսահայ» վերնագրով (Ա հատ., Փարիզ, 1900, Բ հատ., 1903), որը հայտնի է Լուսինյան բառարան անունով[2]։

ԾանոթագրություններԽմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Library of the World's Best Literature / C. D. Warner — 1897.
  2. ↑ Գառնիկ Ստեփանյան (1973)։ Կենսագրական բառարան, հատոր Ա։ Երևան: «Սովետական գրող»։ էջ էջ 221 

Արտաքին հղումներԽմբագրել

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 661)։  
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ամբրոսիոս_Գալֆայան&oldid=8383607» էջից