Ալեքսեյ Գոնչարուկի կառավարություն

Ալեքսեյ Գոնչարուկի կառավարություն, Ուկրաինայի կառավարություն, որը ձևավորվել է 2019 թվականի օգոստոսի 29-ին Ուկրաինայի Գերագույն ռադայի կողմից վարչապետի պաշտոնում Ալեքսեյ Գոնչարուկի թեկնածության առաջադրման IX գումարման հաստատումից հետո[1]։

2020 թվականի մարտի 4-ին Գոնչարուկը հայտարարել է Ուկրաինայի վարչապետի պաշտոնից հեռանալու մասին։ Գոնչարուկի հրաժարականը Գերագույն Ռադայի կողմից հաստատվեց նույն օրը, ինչի արդյունքում կառավարությունը լուծարվեց։

Կառավարության կազմ խմբագրել

Պաշտոն Դիմանկար Անուն և ազգանուն Կուսակցություն Պաշտոնն ստանձնելու օր
Ուկրաինայի վարչապետ
 
Վարչապետ
  Ալեքսեյ Գոնչարուկ Անկուսակցական 2019 թվականի օգոստոսի 29
Վարչապետի տեղակալներ
Փոխվարչապետ
Ուկրաինայի եվրոպական և եվրաատլանտյան ինտեգրման հարցերով
  Դմիտրի Կուլեբա Անկուսակցական 2019 թվականի օգոստոսի 29
Փոխվարչապետ

Թվային փոխակերպման նախարար

  Միխայիլ Ֆեդորով Ժողովրդի ծառա 2019 թվականի օգոստոսի 29
Նախարարներ
 
Ներքին գործերի նախարար
  Արսեն Ավակով Ժողովրդական ճակատ 2014 թվականի փետրվարի 22
 
Ուկրաինայի Էկոնոմիկայի, առևտրի և գյուղատնտեսության զարգացման նախարար
  Տիմոֆեյ Միլովանով Անկուսակցական 2019 թվականի օգոստոսի 29
 
Էներգետիկայի և շրջակա միջավայրի պաշտպանության նախարար
  Ալեքսեյ Օրժել Ժողովրդի ծառա 2019 թվականի օգոստոսի 29
 
Արտաքին գործերի նախարար
  Վադիմ Պրիստայկո Անկուսակցական 2019 թվականի օգոստոսի 29
 
Վետերանների, ժամանակավորապես օկուպացված տարածքների և ներքին տեղահանվածների հարցերով նախարար
  Օքսանա Կոլյադա Անկուսակցական 2019 թվականի օգոստոսի 29
 
Ենթակառուցվածքների նախարար
  Վլադիսլավ Կրիկլի Ժողովրդի ծառա 2019 թվականի օգոստոսի 29
 

Մշակույթի, երիտասարդության և սպորտի նախարար

  Վլադիմիր Բորոդյանսկի Անկուսակցական 2019 թվականի օգոստոսի 29
 
Կրթության և գիտության նախարար
  Աննա Նովոսադ Ժողովրդի ծառա 2019 թվականի օգոստոսի 29
 
Պաշտպանության նախարար
  Անդրեյ Զագորոդնյուկ Անկուսակցական 2019 թվականի օգոստոսի 29
 
Առողջապահության նախարար
  Զորյանա Սկալեցկայա Անկուսակցական 2019 թվականի օգոստոսի 29
 
Ուկրաինայի համայնքների և տարածքների զարգացման նախարար
  Ալյոնա Բաբակ Ինքնօգնության 2019 թվականի օգոստոսի 29
 

Սոցիալական քաղաքականության նախարար

  Յուլիա Սոկոլովսկայա Անկուսակցական 2019 թվականի օգոստոսի 29
 
Ֆինանսների նախարար
  Օքսանա Մարկարով
Անկուսակցական 2018 թվականի հունիսի 8
 
Արդարադատության նախարար
  Դենիս Մալյուսկա Ժողովրդի ծառա 2019 թվականի օգոստոսի 29
 
Կառավարության նախարար
  Դմիտրի Դուբիլետ Անկուսակցական 2019 թվականի օգոստոսի 29

Նախագահը և կառավարությունը խմբագրել

2019 թվականի հուլիսին նախագահ Զելենսկին հանձնարարել է մշակել ուկրաինական քաղաքացիություն տրամադրելու մեխանիզմ՝ որպես երկրորդ էթնիկ ուկրաինացիների համար բարեկամ երկրներից, որոնք ձգտում են մասնակցել իրենց պատմական հայրենիքի զարգացմանը։ Բացի այդ, Ուկրաինայի նախագահը հրամանագիր է ստորագրել, որի համաձայն Ուկրաինայի քաղաքացիություն կարող են ստանալ այն անձինք, ովքեր մասնակցել են «Ուկրաինայի ազգային անվտանգության և պաշտպանության ապահովման միջոցառումների իրականացմանը», ինչպես նաև անձինք, որոնք Ռուսաստանում ենթարկվել են քաղաքական հետապնդումների[2]։

2019 թվականի սեպտեմբերի 2-ին նախագահ Զելենսկին կարգադրել է, որ կառավարությունը մինչև 2019 թվականի հոկտեմբերի 1-ը նախապատրաստի, իսկ խորհրդարանը մինչև դեկտեմբերի 1-ը ընդունի գյուղատնտեսական նշանակության հողերի շուկայի մասին օրինագիծը և վերացնի հողի վաճառքի մորատորիումը[3]։ Այս օրինագիծը կառավարությունը Ռադա է ներկայացրել սեպտեմբերի վերջին[4]։ Նոյեմբերի 13-ին այն ընդունվեց առաջին ընթերցմամբ։ «Գյուղատնտեսական նշանակության հողերի շրջանառության մասին Ուկրաինայի որոշ օրենսդրական ակտերում փոփոխություն կատարելու մասին» օրինագիծը 2020 թվականի հոկտեմբերի 1-ից չեղյալ է հայտարարել գյուղատնտեսական նշանակության հողերի վաճառքի արգելքը[5]։

Զելենսկին կառավարությանը հանձնարարել է մինչև 2019 թվականի հոկտեմբերի 1-ը գործարկել «լայնածավալ սեփականաշնորհման» գործընթացը։ Առաջին մրցույթը պետք է անցկացվի ոչ ուշ, քան 2020 թվականի ապրիլի 1-ը[6]։

2019 թվականի սեպտեմբերի 2-ին նախագահ Զելենսկին կարգադրել է, որ կառավարությունը մինչև 2019 թվականի հոկտեմբերի 1-ը պատրաստի, Իսկ խորհրդարանը մինչև դեկտեմբերի 1-ը օրենքներ ընդունի խաղատների բիզնեսի օրինականացման և Սաթի արդյունահանման օրինականացման մասին[7]։

Նոր կառավարության ներկայացրած տնտեսական ռազմավարությունը, բացի հողերի վաճառքի մորատորիումի շուտափույթ չեղարկումից, նախատեսում էր նաև ավտոճանապարհների, նավահանգիստների և օդանավակայանների վերանորոգում։ Մինչև 2019 թվականի վերջը պետք է ընդունվեն օրենքներ, որոնք օրինականացնում են խաղային բիզնեսը և կարգավորում են սաթի արդյունահանումը Ուկրաինայի արևմտյան մի շարք շրջաններում։ Արդյունքում, Գոնչարուկի կարծիքով, արդեն 2021 թվականից ուկրաինական տնտեսությունը կաճի միջինը 7 %-ով, իսկ հինգ տարվա ընթացքում այն պետք է աճի մոտավորապես 40 %-ով։ ՀՆԱ աճը կապահովվի, մասնավորապես, օտարերկրյա ներդրումների և տնտեսության ազատականացման հաշվին։ Առաջնահերթ խնդիրներ Գոնչարուկը համարել Է ԱՄՀ առաքելության՝ Ուկրաինա կատարելիք այցի նախապատրաստումը և գազի տարանցման շուրջ Ռուսաստանի և ԵՄ-ի հետ բանակցություններին, 2020 թվականի բյուջեի մշակումը, «պետական ակտիվների կառավարման և մեծ սեփականաշնորհման բարեփոխման» սկիզբը, ինչպես նաև «էներգաարդյունավետության խթանման գործիքների գործարկումը և ռեյդերության հաղթահարումը»[8]։

Սեպտեմբերի 29-ին կառավարությունը, կատարելով նախագահի հանձնարարականը, հավանություն է տվել Ուկրաինայում խաղային բիզնեսի օրինականացման մասին օրենքի նախագծին, հաղորդվում է ուկրաինական կառավարության պաշտոնական կայքում։ Օրինագիծը նախատեսում է, որ «ազարտային խաղեր կանցկացվեն բացառապես հյուրանոցների տարածքում, խաղային սարքավորումներում՝ ծրագրային ապահովման օգտագործմամբ, որը համապատասխանում է միջազգային չափանիշներին»[9]։ Այդ ժամանակ էլ ընդունվել է օրենքների նախագծերի փաթեթը՝ սաթի արդյունահանման աշխատանքները կանոնակարգելու համար[10]։

Դեկտեմբերի 2-ին նախագահ Զելենսկին իր հրամանագրով կառավարությանը հանձնարարել է մինչև 2020 թվականի հուլիսի 1-ը դիվերսիֆիկացնել նավթի, գազի և այլ վառելիքի (բացի միջուկային) մատակարարումները, որպեսզի մեկ աղբյուրից մատակարարումները լինեն 30 տոկոսից ոչ ավելի։ Բացի այդ, Ուկրաինայի կառավարությունը պետք է միջոցներ ձեռնարկի 2020 թվականի հունվարի 1-ից հետո Ուկրաինայի տարածքով բնական գազի տարանցումը պահպանելու համար, ինչպես նաև Ռուսաստանի կողմից պատժամիջոցների տնտեսության վրա բացասական ազդեցությունը նվազեցնելու համար. Խոսքը այն ապրանքների մասին է, որոնց արտահանումը սահմանափակվել է կամ արգելվել է. օրինակ, նավթ և նավթամթերք[11][12]։

Դեկտեմբերի 27-ին Ալեքսեյ Գոնչարուկը հայտնել էր, որ կառավարությունը որոշում է ընդունել դյուրացնել այն օտարերկրացիների կողմից երկրի քաղաքացիություն ստանալու ընթացակարգը, որոնք Դոնբասում մասնակցել են ԴԺՀ և ԼԺՀ զինված ուժերի դեմ զինված հակամարտությանը[13]։

Սկանդալ խմբագրել

Հունվարի 15-ի երեկոյան նույն օրը Յութուբյան ալիքում «ինչպես խաբել նախագահին» վերնագրով հրապարակվել են մարդկանց խոսակցությունների ձայնագրությունները, որոնց ձայները նման են Ալեքսեյ Գոնչարուկի, ֆինանսների նախարար Օքսանա Մարգարովայի, Ազգային բանկի ղեկավար Յակով Սմոլիայի, էկոնոմիկայի նախարար Տիմոֆեյ Միլովանովի և ուկրաինացի այլ բարձրաստիճան պաշտոնյաների ձայներին։ Հրապարակված ֆայլերի պարզաբանման մեջ նշվել է, որ խոսքը նախագահ Վլադիմիր Զելենսկու մոտ խորհրդակցության նախապատրաստման մասին է, որտեղ, մասնավորապես, հարկավոր է նրան բացատրել գրիվնայի ամրապնդման պատճառները։ Միևնույն ժամանակ, Գոնչարուկի ձայնով մարդը հայտարարում է, որ ինքը չի հասկանում այդ պատճառները, իրեն անվանում է «պրոֆան» և ասում է, որ պետք է հորինել ազգային արժույթի փոխարժեքի աճի ինչ-որ ճշմարտանման բացատրություն։ Նա Վլադիմիր Զելենսկուն անվանում է «տնտեսական գործընթացների պարզունակ ըմբռնող»[14]։

Հրապարակումը հանգեցրել է աղմկահարույց քաղաքական սկանդալի։ Նրանք ենթադրություններ են անում Իգոր Կոլոմոյսկիի մասնակցության մասին, որը կցանկանար կառավարության ղեկավարի պաշտոնում տեսնել ավելի լոյալ մարդու[14]։

Հունվարի 17-ին Ալեքսեյ Գոնչարուկը հրաժարականի դիմում է գրել և այն փոխանցել նախագահ Զելենսկուն։ Այդ ժամանակ էլ նա Ֆեյսբուքում գրել էր, որ դա արել է «նախագահի հանդեպ մեր հարգանքի և վստահության վերաբերյալ ցանկացած կասկած վերացնելու համար»[15]։ Զելենսկին նույն օրը հանդիպել է Գոնչարուկի հետ և, ինչպես հաղորդում է նախագահի մամուլի ծառայությունը, հայտարարել է, որ քննարկել է իր դիմումը և որոշել է իրեն և իր կառավարությանը շանս տալ, «եթե որոշեք որոշակի բաներ, որոնք այսօր շատ կարևոր են և անհանգստացնում են մեր հասարակությանը։ Ես կարծում եմ, որ նա կարող է օգնել իրեն և իր կառավարությանը։ Այժմ այն ժամանակը չէ, որ պետությունը տնտեսապես և քաղաքականապես խարխլվի»[16]։

Զելենսկին կառավարությունից պահանջել է «ներկայացնել նախարարությունների, գերատեսչությունների, պետական ընկերությունների ղեկավարների և նրանց տեղակալների աշխատավարձերի նոր հայեցակարգ՝ հաշվի առնելով երկրում տիրող իրավիճակը։ Այն նախարարները, որոնք չեն համաձայնի աշխատել կառավարության առաջարկած աշխատավարձի դիմաց, ստիպված կլինեն հրաժեշտ տալ կառավարությանը»[16]։

Զելենսկին նաև Գոնչարուկին հանձնարարել է կարգավորել պարգևավճարների հետ կապված իրավիճակը[16]։

Զելենսկին կարևորել է կառավարության ամրապնդումը՝ կադրային փոփոխությունների և որոշ նախարարությունների վերաձևակերպման միջոցով, ինչպես նաև բոլոր խմբակցությունների ժողովրդական պատգամավորների և խորհրդարանական հանձնաժողովների հետ շփումների հաստատումը[16]։

Հունվարի 17-ին, ինչպես հաղորդել Է Ուկրաինայի նախագահի մամուլի ծառայությունը, Վլադիմիր Զելենսկին իրավապահ մարմիններից պահանջել է երկու շաբաթվա ընթացքում հաստատել Ալեքսեյ Գոնչարուկի, նախարարների և Ուկրաինայի Ազգային բանկի ներկայացուցիչների հանդիպման ժամանակ ձայնագրություններին առնչություն ունեցողներին։ Զելենսկին պահանջել է մշակել անհրաժեշտ միջոցներ, որպեսզի բացառի նման միջադեպերը ապագայում և տեխնիկապես ապահովի տեղեկատվության պաշտպանությունը պետական իշխանության մարմինների բոլոր մակարդակների շինություններում՝ չթույլատրված գաղտնալսումից և խոսակցությունների ֆիքսումից[17]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. РАДА ПРИЗНАЧИЛА НОВИЙ КАБМІН: АВАКОВ І МАРКАРОВА ЛИШИЛИСЬ
  2. Украина примет в гражданство подвергшихся политическому преследованию россиян. Владимир Зеленский ответил на выдачу паспортов жителям ДНР и ЛНР // «Коммерсантъ» от 13.08.2019
  3. Зеленский — парламенту: До 1 декабря отменить мораторий на продажу земли
  4. Чтоб землю громады крестьянам продать. Власти Украины обнародовали подробности земельной реформы // Газета «Коммерсантъ» № 171 от 20.09.2019
  5. Смирнов, Юрий (2019 թ․ նոյեմբերի 13). «"Это наше супер-обещание". Как Зеленский убедил свою фракцию поддержать рынок земли». LIGA.net.
  6. Зеленский поручил начать запуск «масштабной приватизации» до 1 октября
  7. Зеленский поручил за месяц легализовать казино и добычу янтаря
  8. Украинской экономике поручено расти. Новое правительство обнародовало первые планы // Коммерсантъ, 03.09.2019
  9. Кабмин одобрил законопроект о легализации игорного бизнеса в Украине // Интерфакс-Украина, 30.09.2019
  10. Кабмин одобрил законопроекты об упорядочении добычи янтаря в Украине // Интерфакс-Украина, 30.09.2019
  11. Зеленский поручил диверсифицировать поставки топлива на Украину
  12. УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА УКРАЇНИ № 874/2019 Про рішення Ради національної безпеки і оборони України від 2 грудня 2019 року «Про невідкладні заходи щодо забезпечення енергетичної безпеки»
  13. Украина упростила получение гражданства для воевавших в Донбассе иностранцев
  14. 14,0 14,1 Украина прислушалась к своему премьеру. В Киеве выясняют подлинность скандальных аудиозаписей // Газета «Коммерсантъ» № 7 от 17.01.2020
  15. Премьер Украины подал в отставку
  16. 16,0 16,1 16,2 16,3 Справедливые зарплаты, кадровые изменения и сотрудничество с парламентом: Президент Украины поставил перед правительством Алексея Гончарука ряд неотложных задач. 17 января 2020 года
  17. Президент требует от правоохранительных органов за две недели установить причастных к записи разговоров на встрече представителей правительства и НБУ. 17 января 2020 года