Ֆերենց Դյուրչան (հունգ.՝ Gyurcsány Ferenc, հունիսի 4, 1961(1961-06-04)[2][3], Պապա, Վեսպրեմ, Հունգարիա), հունգարացի խոշոր գործարար, քաղաքական և պետական գործիչ։ 2004 թվականի սեպտեմբերի 29-ից մինչև 2009 թվականի ապրիլի 14-ը եղել է Հունգարիայի վարչապետը։ Հունգարիայի սոցիալիստական կուսակցության առաջնորդ։ 2009 թվականի մարտի 21-ին հայտարարեց վարչապետի պաշտոնից հեռանալու մասին[5]։

Ֆերենց Դյուրչան
 
Կուսակցություն՝ Հունգարական սոցիալիստական բանվորական կուսակցություն, Հունգարական սոցիալիստական կուսակցություն[1] և Democratic Coalition?[1]
Կրթություն՝ ELTE Apáczai Csere János High School and Boarding School? (1978), Türr István Gimnázium és Kollégium? (1979) և Պեչի համալսարան (1990)
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ, տնտեսագետ և մանկավարժ
Ծննդյան օր հունիսի 4, 1961(1961-06-04)[2][3] (62 տարեկան)
Ծննդավայր Պապա, Վեսպրեմ, Հունգարիա
Քաղաքացիություն  Հունգարիա
Ամուսին Klára Dobrev?[4]
 
Պարգևներ
Կաթոլիկ Իզաբելի շքանշանի մեծ խաչ

Կենսագրություն խմբագրել

Մասնագիտությամբ մանկավարժ է, տնտեսագիտական կրթություն է ստացել Պեչ քաղաքի Յանուս Պաննոնիուսի համալսարանում (Janus Pannonius University)։

Քաղաքական կարիերան սկսել է երիտասարդ սոցիալիստների ասոցիացիայում, իսկ 1990 թվականից անցել է քաղաքականության բիզնես, հիմնել է մի շարք ընկերություններ, որոնցից ամենախոշորը «Ալտուսն» է, և 50-րդ տեղն Է զբաղեցրել Հունգարիայի ամենահարուստ մարդկանց վարկանիշում։

2002 թվականին քաղաքականություն է վերադարձել որպես Պետեր Մեդյեշի՝ Հունգարիայի նախորդ վարչապետի գլխավոր ռազմավարական խորհրդական։ Այնուհետև 2003 թվականին դարձավ սպորտի, երեխաների և երիտասարդների նախարար։

Հունգարիայի վարչապետ խմբագրել

Հունգարիայի վարչապետը 2004 թվականի սեպտեմբերի 29-ից։

Դրանից մի քանի ամիս առաջ տեղի է ունեցել Հունգարիայի միացումը Եվրամիությանը։ Երկրի տնտեսական վիճակն արդեն այն ժամանակ լարված էր, ինչը կապված էր պետական բյուջեի դեֆիցիտի զգալի աճի հետ։

Նոր կառավարության ծրագրում շեշտը դրվել է պետական միջոցների բաշխման սկզբունքի ամրապնդման, բոլոր սոցիալական խմբերի համար հավասար հնարավորությունների ստեղծման վրա։ Նոր կառավարությունը նաև մտադիր է ակտիվացնել Հունգարիայի մասնակցությունը ԵՄ գործունեությանը և մինչև 2008 թվականը կատարել Եվրամիության բոլոր պահանջները, որոնք կապված են եվրոյի անցնելու հետ։ Դա պահանջեց մի շարք ոչ պոպուլյար միջոցառումների իրականացում և պետբյուջեի խիստ տնտեսում։

2005 թվականի սկզբին Դյուրչանը Մոսկվայում ստորագրեց հունգարա-ռուսական նոր առևտրային համաձայնագիրը, որը պատրաստվել էր այն բանի համար, որ Հունգարիան ԵՄ-ին անդամակցելուց հետո ստիպված էր խզել իր նախկին Միջազգային համաձայնագրերի մեծ մասը։ Դյուրչանը բանակցությունների ընթացքում հայտարարել է, որ ինքը Արևելյան շուկաներ վերադառնալը համարում է կառավարության աշխատանքի գերակա ուղղություններից մեկը։

Արդեն 2005 թվականին ռուս-հունգարական առևտուրն աճել է ավելի քան մեկուկես անգամ՝ հասնելով ռեկորդային մակարդակի՝ 6 միլիարդ դոլար։ 2006 թվականի հունվար-օգոստոս ամիսներին աճը կազմել է ևս 3,6 միլիարդ դոլար։

2006 թվականի փետրվարին Վլադիմիր Պուտինը Բուդապեշտ կատարած այցի ընթացքում Հունգարիային առաջարկեց դառնալ ռուսական գազի բաշխման եվրոպական հիմնական կենտրոններից մեկը և միջոցներ ներդնել իր տարածքում գազապահեստարանների ստեղծման համար։

2006 թվականի ապրիլին Հունգարիայի համընդհանուր ընտրություններում Հունգարական Սոցիալիստական կուսակցությունը ստացել է պատգամավորական մանդատների 49 տոկոսը։ Ռուսաստանում հաղթանակը գնահատել են որպես Դյուրչանի քաղաքականության հաջողության վկայություն և դրա շարունակության գրավական։

2006 թվականի սեպտեմբերի 18-ին Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հրավերով Ֆերենց Դյուրչանը նրա հետ հանդիպեց Սոչիի «Բոչարով ռուչեյ» նստավայրում, որտեղ Ռուսաստանի նախագահը հայտարարեց. «Եվ այդ պրագմատիզմը, մեր կարծիքով, այն է, որ ՆԱՏՕ-ին և Եվրամիությանը երկրի անդամակցության պայմաններում Հունգարիան փնտրում և հնարավորություններ է գտնում զարգացնելու իր ազգային շահերին համապատասխանող այլ երկրների, այդ թվում՝ մեր երկրի հետ համագործակցության ուղիները»։

Բառացիորեն մի քանի ժամ անց Հունգարիայի մայրաքաղաքում զանգվածային անկարգություններ են սկսվել. ցուցարարները հարձակվել են պետական հաստատությունների վրա, հրդեհել ավտոմեքենաները, հարձակվել ոստիկանության վրա՝ վարչապետին մեղադրելով այն բանում, որ, ինչպես հայտնի է դարձել ԶԼՄ-ների արտահոսքից, նա ստել է ընտրողներին՝ գովաբանելով երկրի տնտեսական վիճակը։

2006 թվականի հոկտեմբերի 1-ին Հունգարիայում տեղի ունեցան տեղական ընտրություններ, որտեղ իշխող կուսակցական կոալիցիան ջախջախիչ պարտություն կրեց։ Աջ ընդդիմությունը՝ «Ֆիդես» կուսակցության գլխավորությամբ, մարզային ժողովներում մեծամասնություն է ստացել 19 ընտրատարածքներից առնվազն 18-ը և երկրի 23 խոշորագույն քաղաքներից առնվազն 19-ը։

Նույն օրը Հունգարիայի նախագահ Լասլո Շոյոմը Դյուրչանին կոչ է արել հրաժարական տալ։ Շոյոմը քննադատել է վարչապետին «հունգարական ժողովրդավարության նկատմամբ վստահությունը խարխլող քաղաքական պայքարի անթույլատրելի մեթոդների» և «բարոյական ճգնաժամի» օգտագործման համար, որի մեջ երկիրը ընկղմվել է իր մեղքով։ Նախագահը կոչ է արել պատգամավորներին անվստահության քվե հայտնել կառավարությանը։

Կառավարության կոալիցիոն գործընկերները՝ սոցիալիստներն ու ազատ դեմոկրատները, որոնք խորհրդարանում հուսալի մեծամասնություն ունեն, մերժել են նախագահի միջամտությունը, որը Սահմանադրությամբ միայն արարողակարգային գործառույթներ է իրականացնում։ Իսկ Ֆերենցը կրկին հայտարարել է, որ հրաժարական չի տա և վճռական է շարունակելու բարեփոխումները, որոնք նախատեսում են կոշտ բյուջետային ծախսերի խնայողություններ։

Նախագահի ելույթը հանգեցրել է մայրաքաղաքում բողոքի ակցիաների վերսկսմանը։ Արդեն հոկտեմբերի լույս 2-ի գիշերը Բուդապեշտի տասնյակ հազարավոր բնակիչներ կրկին դուրս են եկել խորհրդարանի շենքի մոտ՝ կոչ անելով կառավարության հրաժարականը։ Ռեպրեսիաները նկատվել են հոկտեմբերի ընթացքում և հաջորդ գարնանը, այսինքն 1956 թվականի իրադարձությունների և 1848 թվականի հունգարական հեղափոխության տարեդարձի կապակցությամբ, սակայն 2007 թվականի ամռանից կաբինետի դիրքերը նկատելիորեն ամրապնդվել են։

2009 թվականի մարտի 21-ին Դյուրչանը հայտարարել էր վարչապետի պաշտոնից հեռանալու մասին։ 2009 թվականի ապրիլի 5-ին կայացած կուսակցական ժողովում նրա իրավահաջորդ է ընտրվել Գորդոն Բայնաինը։

Անձնական կյանք խմբագրել

Ունի երկու որդի երկրորդ ամուսնությունից։

Ամուսնացած է Կլարա Դոբրևի հետ (ծնված 1972)։

Ծանոթագրություններ խմբագրել