Փրեսքոթ
Փրեսքոթ (անգլ.՝ Prescott. /ˈprɛskət/ PRESS-kət), քաղաք ԱՄՆ-ում՝ Արիզոնա նահանգի Յավափայ շջանում, որի վարչական կենտրոնն է[2]։ 1864 թվականին դարձել է Արիզոնայի տարածքի (Arizona Territory) մայրաքաղաքը՝ փոխարինելով ժամանակավոր մայրաքաղաք հռչակված Ֆորտ Ուիփլին (Fort Whipple)[3]: 1867 թվականին այդ կարգավիճակը զիջել է Թուսոնին, տասը տարի անց վերստացել և պահպանել մինչև 1889 թվականը, երբ վերջնականապես մայրաքաղաք է հռչակվել Ֆինիքսը[4]։
| Բնակավայր | ||
|---|---|---|
| Փրեսքոթ | ||
 | ||
| Երկիր |  ԱՄՆ | |
| Հիմնադրված է | 1881 թ. | |
| Մակերես | 116,969378 կմ², 107,683125 կմ² | |
| ԲԾՄ | 1638±1 մետր | |
| Բնակչություն | ▲45 827 մարդ (ապրիլի 1, 2020)[1] | |
| Ժամային գոտի | MDT? | |
| Փոստային դասիչ | 86300–86399, 86300, 86302, 86306, 86307, 86309, 86310, 86312, 86313, 86315, 86318, 86322, 86325, 86327, 86331, 86335, 86338, 86340, 86342, 86343, 86345, 86347, 86348, 86352, 86353, 86354, 86357, 86359, 86361, 86364, 86366, 86370, 86373, 86376, 86378, 86381, 86384, 86387, 86389, 86391, 86392, 86396, 86397 և 86399 | |
| Պաշտոնական կայք | prescott-az.gov(անգլ.) | |
| ||
Բնակավայրը հիմնադրվել է 1881 թվականին[5] և եղել է վայրի արևմուտքի տիպական քաղաք, որի նշանավոր բնակիչներից էին O.K. Corral-ի հանրահայտ փոխհրաձգության մասնակիցներ Դոք Հոլիդեյը (Doc Holliday) և Վրջիլ Իրփը (Virgil Earp): Փրեսքոթում 19-րդ դարի վերջերին բուռն իրադարձություններ են տեղի ունեցել՝ կապված ոսկու և արծաթի հանքերի շահագործման և հնդկացիական տեղաբնիկ ցեղերի, այդ թվում՝ յավափայների ու ապաչիների դեմ կռիվներ մղելու հետ։ Փայտաշեն քաղաքը 20-րդ դարի առաջին տասնամյակներին մի քանի անգամ հիմնահատակ այրվել է, մինչև որ դարձել է աղյուսաշեն։ Իր հարուստ պատմության շնորհիվ Փրեսքոթը ներկայումս զբոսաշրջային կենտրոն է դարձել։ Տեղացիների պնդմամբ՝ իրենց քաղաքում է գտնվում աշխարհի հնագույն ռոդեոն, որը շարունակաբար գործում է 1888 թվականից և յուրաքանչյուր տարի այստեղ է բերում շուրջ 35 հազար զբոսաշրջիկ։ Փրեսքոթի մերձակայքում է գտնվում տեղաբնիկ հնդկացիական ցեղերի ներկայացուցիչների ռեզերվացիան։
Քաղաքն զբաղեցնում է 107,09 քառակուսի կիլոմետր տարածք[6]։ 2010 թվականի տվյալներով բնակչության թվաքանակը եղել է 39.843[7]:
Փրեսքոթն ընկած է Գրանիտ Քրիք գետի ջրբաժանում. նրա հյուսիսային մասում են միախառնվում Գրանիտ Քրիքն ու Միլլեր Քրիքը[8]։
Առանձնաշնորհումներ խմբագրել
2004 թ. ԱՄՆ-ի այն ժամանակվա առաջին տիկին Լորա Բուշը Փրեսքոթը հռչակել է «Ամերիկյան պահպանված համայնք» (A "Preserve American Community")[9]:
2006 թ. National Trust for Historic Preservation կազմակերպությունը Փրեսքոթը ներառել է «Աչքի ընկնող երթուղիների դյուժին» (One of a "Dozen Distinctive Destinations") ցանկում[10]։
2008 թ. Փրեսքոթի հրապարակներից Yavapai Courthouse Plaza-ն Ամերիկյան պլանավորող ընկերակցության (American Planning Association) կողմից ճանաչվել է Ամերիկայի տասը լավագույն հասարակական վայրերից մեկը (one of the first ten "Great Public Places" in America)[11]:
2012 թ. True West Magazine ամսագիրը Փրեսքոթը հռչակել է «Տարվա թիվ 1 իսկական արևմտյան քաղաք» (Number 1 True Western Town of the Year)[12], իսկ This Old House ամսագիրը՝ «ԱՄՆ-ում և Կանադայում հին կառույցներով ու դրանց շրջակայքով աչքի ընկնող 61 լավագույն վայրերից մեկը» (One of the 61 Best Old House Neighborhoods in the U.S and Canada)[13]:
Կլիմա խմբագրել
| Փրեսքոթ, Արիզոնա (1991–2020 normals, extremes 1898–present)ի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Ռեկորդային բարձր °F (°C) | 73 (23) |
77 (25) |
83 (28) |
89 (32) |
97 (36) |
105 (41) |
105 (41) |
103 (39) |
98 (37) |
92 (33) |
83 (28) |
78 (26) |
105 (41) |
| Միջին բարձր °F (°C) | 52.6 (11.4) |
55.2 (12.9) |
61.2 (16.2) |
67.8 (19.9) |
76.3 (24.6) |
87.0 (30.6) |
89.6 (32) |
87.2 (30.7) |
82.4 (28) |
72.9 (22.7) |
61.6 (16.4) |
51.9 (11.1) |
70.48 (21.38) |
| Միջին օրական °F (°C) | 38.2 (3.4) |
40.8 (4.9) |
46.4 (8) |
52.5 (11.4) |
60.7 (15.9) |
70.3 (21.3) |
75.3 (24.1) |
73.5 (23.1) |
67.3 (19.6) |
56.5 (13.6) |
45.7 (7.6) |
37.7 (3.2) |
55.41 (13.01) |
| Միջին ցածր °F (°C) | 23.8 (−4.6) |
26.4 (−3.1) |
31.6 (−0.2) |
37.3 (2.9) |
45.0 (7.2) |
53.6 (12) |
61.0 (16.1) |
59.7 (15.4) |
52.2 (11.2) |
40.1 (4.5) |
29.8 (−1.2) |
23.6 (−4.7) |
40.34 (4.63) |
| Ռեկորդային ցածր °F (°C) | −21 (−29) |
−12 (−24) |
2 (−17) |
11 (−12) |
20 (−7) |
28 (−2) |
34 (1) |
32 (0) |
26 (−3) |
13 (−11) |
−1 (−18) |
−9 (−23) |
−21 (−29) |
| Տեղումներ դյույմ (մմ) | 1.52 (38.6) |
1.78 (45.2) |
1.46 (37.1) |
0.57 (14.5) |
0.51 (13) |
0.23 (5.8) |
2.69 (68.3) |
2.78 (70.6) |
1.64 (41.7) |
0.96 (24.4) |
0.87 (22.1) |
1.45 (36.8) |
16.46 (418.1) |
| Ձյան տեղումներ դյույմ (սմ) | 1.9 (4.8) |
3.1 (7.9) |
2.5 (6.4) |
0.4 (1) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0.9 (2.3) |
1.4 (3.6) |
10.2 (26) |
| Միջ. տեղումների օրեր (≥ 0.01 in) | 5.6 | 5.9 | 5.4 | 3.2 | 3.0 | 1.6 | 9.9 | 9.9 | 5.9 | 3.9 | 3.8 | 5.1 | 63.2 |
| Միջ. ձնառատ օրեր (≥ 0.1 in) | 1.2 | 1.2 | 0.8 | 0.3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0.4 | 1.3 | 5.2 |
| % խոնավություն | 57 | 53 | 42 | 33 | 30 | 23 | 41 | 44 | 42 | 42 | 47 | 58 | 42.7 |
| Միջին օրական արևային ժամ | 6.8 | 8.8 | 9.0 | 10.6 | 11.8 | 12.1 | 11.9 | 12.0 | 9.8 | 8.1 | 7.3 | 6.7 | 9.57 |
| Աղբյուր #1: NOAA[14][15] | |||||||||||||
| Աղբյուր #2: Weather Atlas (UV and humidity)[16] | |||||||||||||
Քույր քաղաքներ խմբագրել
2015 թվականի դրությամբ Փրեսքոթն ունի երեք քույր քաղաք[17].
Պատկերասրահ խմբագրել
-
Պատմական վայրերի ազգային գրանցամատյանում ընդգրկված Բրինքմայեր Հաուզը -
Հասայամփա հյուրանոցը. 1927 թ. -
«Վիսկու շարքը» (Whiskey Row) -
Ռոդեոյի անցկացման վայրը -
Կատարողական արվեստների կենտրոնը -
-
-
Ազգային գվարդիայի հին զինանշանը
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ https://data.census.gov/cedsci/table?t=Populations%20and%20People&g=0100000US,%241600000&y=2020 / United States Census Bureau
- ↑ «Find a County». National Association of Counties. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ մայիսի 31-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունիսի 7-ին.
- ↑ Wagoner, Jay J. (1970). Arizona Territory 1863-1912: A Political history. Tucson: University of Arizona Press. էջ 36. ISBN 978-0-8165-0176-2.
- ↑ Cita libro|título=Correspondencia diplomática cambiada entre el gobierno de los Estados unidos mexicanos y los de varias potencias extranjeras|url=https://books.google.es/books?id=Uw0wAQAAMAAJ&pg=PA20&dq=prescott+territorio+de+arizona+1889&hl=es&sa=X&ved=2ahUKEwjQzPXGxNj5AhUQXxoKHXXnDMEQ6AF6BAgHEAI%7Ceditorial=Tip. de G.A. Esteva|fecha=1889|fechaacceso=2022-08-21|idioma=es|nombre=Mexico Secretaría de Relaciones|apellidos=Exteriores
- ↑ Prescott, Webmaster at City of. «Prescott History Timeline - City of Prescott, Arizona». Prescott-az.gov. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ ապրիլի 30-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
- ↑ «2020 U.S. Gazetteer Files». United States Census Bureau. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 29-ին.
- ↑ Citar web |url=http://factfinder2.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml?pid=DEC_10_SF1_GCTPH1.ST10&prodType=table |título=GCT-PH1 - Population, Housing Units, Area, and Density: 2010 - State -- Place and (in selected states) County Subdivision |acessodata=21 de setembro de 2011 |publicado=United States Census Bureau |língua=en
- ↑ United States Geological Survey (USGS). "United States Geological Survey Topographic Map" Արխիվացված Դեկտեմբեր 1, 2017 Wayback Machine. TopoQuest. Retrieved March 17, 2013.
- ↑ «Preserve America Community: Prescott, Arizona». Preserveamerica.gov. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
- ↑ Dozen Distinctive Destinations - Prescott, AZ: http://www.preservationnation.org/travel-and-sites/sites/southwest-region/prescott-az-2006.html Արխիվացված Մարտ 31, 2012 Wayback Machine
- ↑ «Yavapai County Courthouse Plaza: Prescott, Arizona». American Planning Association. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 11-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
- ↑ Meghan Sarr / by the Editors. 2012, Feb. Top Ten True Western Towns. True West. p78.
- ↑ Pandolfi, Keith (2012 թ․ փետրվարի 9). «Pine Crest Historic District, Prescott, Arizona | Best Old House Neighborhoods 2012: The West | Photos | Home & Real Estate». This Old House. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 4-ին. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 17-ին.
- ↑ «NOWData - NOAA Online Weather Data». National Oceanic and Atmospheric Administration. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 29-ին.
- ↑ «Summary of Monthly Normals 1991-2020». National Oceanic and Atmospheric Administration. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 29-ին.
- ↑ «Climate and monthly weather forecast Prescott, AZ». Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 15-ին.
- ↑ «Prescott, Arizona». Sister Cities International. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 10-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 10-ին.
Գրականություն խմբագրել
- August, Jack L. (1998). We Call It 'Preskit': A Guide to Prescott and Central Arizona High Country. Arizona Highways. ISBN 978-0916179571.
- Brody, Richard (2017 թ․ հոկտեմբերի 23). «The Story That 'Only the Brave' Leaves Out». The New Yorker.
- Henson, Pauline (1965). Founding a wilderness capital, 1864. Prescott, Arizona: Northland Press.
- Wildfang, Frederic (2006). Prescott. Arcadia Publishing. ISBN 978-0-73854858-6.)
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Քաղաքի պաշտոնական կայքէջը Արխիվացված Մարտ 7, 2018 Wayback Machine
- Քաղաքի զբոսաշրջային կայքէջը
- Prescott Arizona Chamber of Commerce
- 135 Years Ago Today a Capital is Born Named Prescott, by Earl Hoagberg, Sharlot Hall Archive & Library, May 1999.
- Many Prescott places take their name from 1850s surveyor, By Harley G. Shaw, harlot Hall Archive & Library, August 2000.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Փրեսքոթ» հոդվածին։ |