Փռյուգիացիներ
Փռյուգիացիներ (հուն․՝ Φρύγες, Phruges կամ Phryges), հին Հնդեվրոպական լեզվով խոսող ժողովուրդ, որը սկզբնապես բնակվել է հարավային Բալկաններում, ու ըստ Հերոդոտոսի, հանդես են եկել Բրիգներ անվամբ, հետագայում՝ Հելլեսպոնտոսով գաղթելով ու վերջնականապես հաստատվելով Փոքր Ասիայում, անվանվել են Փռյուգիացիներ։ Չնայած դրան, փռյուգացիների բալկանյան ծագումը ժամանակակից գիտնականների քննարկման առարկա է[1][2]։
| Փռյուգիացիներ | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||
| Ընդհանուր քանակ | |||||||||
| Բնակեցում | |||||||||
| |||||||||
| Լեզու(ներ) | |||||||||
| Փռյուգերեն | |||||||||
| Հավատք(ներ) | |||||||||
Փռյուգիան ունեցել է բրոնզեդարյան զարգացած մշակույթ։ Հունական երաժշտության ամենավաղ ավանդույթները մասամբ կապված են փռյուգիական երաժշտության հետ, որը փոխանցվել է Փոքր Ասիայի հունական գաղութների միջոցով, հատկապես փռյուգիական լադը, որը հին հունական երաժշտության մեջ ընկալվում էր, որպես ռազմաշունչ երաժշտություն։ Համաձայն առասպելի, փռյուգացի Միդասը, «ոսկե հպման» արքան, երաժշտություն սովորել է հենց Օրփեոսից։ Եվս մեկ երաժշտական հայտնագործություն, որը հայտնի է Փռյուգիայից, դա երկփողանի եղեգնյա գործիքն է՝ ավլոսը։ Հունական դասական պատկերագրության մեջ Պարիսը, որ տրոյացի էր, ներկայացված էր որպես ոչ հույն՝ իր փռյուգիական գլխարով, որը կրում էր նաև Միհրը և այն պահպանվել է ժամանակակից պատկերներում, որպես ամերիկացի և ֆրանսիացի հեղափոխականների «Ազատության գդակ»։
Փռյուգիացիները խոսում էին հնդեվրոպական լեզվաընտանիքին պատկանող փռյուգերեն լեզվով։ Ժամանակակից համաձայնությամբ, հունարենը համարվում է փռյուգերենի ամենամոտ ազգակից լեզուն[3][4][5][6]։
Պատմություն խմբագրել
Մշակույթ խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Դրյուս, Ռոբերտ (1995). The end of the Bronze Age: changes in warfare and the catastrophe ca. 1200 B.C. Princeton University Press. էջ 65. ISBN 9780691025919.
- ↑ Kopanias, Konstantinos (2015), «The Mushki/Phrygian Problem from the Near Eastern Point of View», In: Nostoi. Indigenous Culture, Migration and Integration in the Aegean Islands and Western Anatolia During the Late Bronze and Early Iron Age. Proceedings of the International Conference Istanbul 2011, Edited by Ν. Stampolides, C. Maner, and K. Kopanias. Istanbul: Koç University Press
- ↑ Brixhe, Cl. "Le Phrygien". In Fr. Bader (ed.), Langues indo-européennes, pp. 165-178, Paris: CNRS Editions.
- ↑ Hajnal, Ivo. «„Urgriechisch": Eine Herausforderung für die Methode der Rekonstruktion?» (PDF). Institut für Sprachwissenschaft (գերմաներեն). Innsbruck, Austria: Universität Innsbruck. էջ 8. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 4-ին.
- ↑ Woodhouse, Robert (2009). «An overview of research on Phrygian from the nineteenth century to the present day». Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis. 126 (1): 171. doi:10.2478/v10148-010-0013-x. ISSN 2083-4624. «This question is of course only just separable from the question of which languages within Indo-European are most closely related to Phrygian, which has also been hotly debated. A turning point in this debate was Kortlandt's (1988) demonstration on the basis of shared sound changes that Thraco-Armenian had separated from Phrygian and other originally Balkan languages at an early stage. The consensus has now returned to regarding Greek as the closest relative.»
- ↑ Brixhe, Claude (2008). Woodard, Roger D. (ed.). The Ancient Languages of Asia Minor. Cambridge University Press. էջ 72. ISBN 978-0-521-68496-5. «Unquestionably, however, Phrygian is most closely linked with Greek.»