Ցինհայ-Տիբեթ երկաթգիծ

Ցինհայ-Տիբեթ երկաթգիծ(տիբեթերեն՝ མཚོ་བོད་ལྕགས་ལམ།) - աշխարհի ամենաբարձրլեռնային և ամենաերկար երկաթգիծը, որը միավորում է Ցինհայ մարզի վարչական կենտրոն՝ Սինինը և Տիբեթի ինքնավար մարզի վարչական կենտրոն՝ Լհասան։

Պատմություն

Ցինհայ-Տիբեթ երկաթուղին բացվել է 2006 թվականի հուլիսի 1-ին։ Երկաթուղու ամենավերին կետը՝ Տանգգուլի լեռնանցքը, գտնվում է ծովի մակերևույթից 5072 մետր բարձրության վրա, երկարությունը մոտ 1100 կմ է։ Արդիականության հրաշալիք գնացքի հպարտության առարկան թթվածնային դիմակներով ապահովված վագոններն են, քանի որ օդը շատ է նոսրանում, երբ գնացքը հասնում է լեռներին։ Եթե այդ հատվածում ուղևորներին թթվածին չմատակարարվի, բարձրության պատճառով կարող է նրանց մոտ նույնիսկ հիվանդագին զգացողություններ առաջանալ։

Չինաստանի «Երկնային գնացքը» Ցինհայի երկաթգծով Պեկինից մինչև Լհասա ճամփորդություն է կատարում 2 օրում (48 ժամում)՝ հետևում թողնելով յակերին և վիթերին, սլանալով ամպերով ծածկված Տիբեթի լեռնաշղթայի միջով մի այնպիսի ապշեցուցիչ երթուղով, որի շնորհիվ այն արժանացել է աշխարհի ամենաբարձր երկաթգծի տիտղոսին։ Այդ ուղևորության ընթացքում գնացքը տեղափոխում է ավելի քան հինգ հազար մարդու։ Այս տարածաշրջանը հայտնի է իր ցուրտ կլիմայի, նոսրացած օդի և հաճախակի երկրաշարժերի առանձնահատկություններով, այդ իսկ պատճառով հեշտ չի եղել շինարարների ու ինժեներների համար դրա կառուցումը։ Երկաթուղային գծերը կառուցվել են չափազանց անկայուն բնահողի վրա, ռելսերի տակ սառեցված օդի և հեղուկ ազոտի խողովակներ են տեղադրվել, որպեսզի ամբողջ տարվա ընթացքում պահպանվի միատեսակ ցածր ջերմաստիճանը։ Որոշ հատվածներում ռելսուղին ունի գետինը սառեցնող նորարարական համակարգ, որը խիստ կարևոր է հավերժական սառույցներով պատված տունդրայի՝ երկաթուղին վտանգավոր դարձնող հալոցքային հոսքերից պաշտպանելու համար։

2006 թվականին 1100 կմ երկարությամբ երկաթուղին և գնացքները նոր շարժակազմով համալրելու համար չինական կառավարությունը ծախսեց մոտավորապես 4,5մլրդ. ԱՄՆ դոլար։ Այս բավականին բարձր գինը պայմանավորված էր հենց այն փաստով, որ երկաթգծի ճանապարհի մեծ մասն անցնում է լեռնանցքներով ու խորխորատներով, իսկ որոշ հատվածներ կառուցված են հավերժական սառույցներով պատված վայրերում։ Երկաթգիծն ունի 675 կամուրջ։

Կայարաններ

Գոլմուդ տեղամասում Լհասան ունի 45 կայարաններ, նախատեսվում է ևս 13-ը։ 38 կայարանները չունեն սպասարկող անձնակազմ և ղեկավարվում են քաղաքային շրջան Սինինի կենտրոնից։

Գոլմուդ

Նանշանկոու

Գանլուն

Նայջ-Թալ (Նաչիտայ)

Սյաոնանչուան

Յույչժուֆեն

Վանկուն

Բուդունցյուան

Չումար (Չումաերխե)

Ուդաոլյան

Սյուշույխե

Ցզյանկեդուն

Ժիաչիցյույ

Ուլան-Մոււռեն (Տոտոխե)

Տունտյանխե

Յանշիպին

Բուցյանգե

Տանգլա (станция)

Ձագյա-Ձանգբո (Չժանցզյացզանբու)

Տոցզյու

Ամդո (Անդո)

Ցոնագ (Ցոնահու)

Դիումա

Գանսյույ

Նագչու (Նացյույ)

Տոժու

Գուլու

Ումատան

Դամշունգ

Դամշունգ

Դանցյունգո

Յանգբաջեն (Յանբացզին)

Մասյան

Լհասա(Լասա-սի)

Լհասա (станция)

● Սովորական կայարաններ
● Կայարաններ՝ ճանաչողական կետերով

• 
  Սինին
• 
  Գոլմուդ
• 
  Տանգլա
• 
  Նագչու
• 
  Դաշմունգ
• 
  Լհասա

Արտաքին հղումներ

• Дорога на крышу мира // Дыхание Китая. – 2014. – № 4(229). – С. 31–33. Արխիվացված 2017-06-27 Wayback Machine
• Поездом на высоту в пять километров: как китайцы построили железную дорогу в Тибет
• Строительство Великой китайской железной дороги
• Railway map of China Արխիվացված 2011-09-27 Wayback Machine
• Environmental Protection Along the Qinghai-Tibet Railway Արխիվացված 2005-06-11 Wayback Machine, US Embassy report
• The Guardian, 20 September 2005, «The railway across the roof of the world»
• Wired Magazine, July 2006, «Train to the Roof of the World»
• Tibet railway construction Արխիվացված 2008-09-18 Wayback Machine
• Tibet railway videos
• Actual Images published in the Wired Magazine
• CCTV report regarding the railroad

Աղբյուրներ

Մարկ Տրուման «Աշխարհի հրաշալիքները» (Զանգակ 97)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ցինհայ-Տիբեթ երկաթգիծ» հոդվածին։