Տափաստանային մկնաճուռակ

Տափաստանային մկնաճուռակ
Տափաստանային մկնաճուռակ
Դասակարգում
Թագավորություն	Կենդանիներ (Animalia)
Տիպ/Բաժին	Քորդավորներ (Chordata)
Ենթատիպ	Ողնաշարավորներ (Vertebrata)
Դաս	Թռչուններ (Aves)
Կարգ	Ճուռականմաններ (Accipitriformes)
Ընտանիք	Ճուռակներ (Accipitridae)
Ցեղ	Մկնաբազեներ (Circus)
Տեսակ	Տափաստանային մկնաճուռակ (C. macrourus)
Միջազգային անվանում
Circus macrourus Gmelin, 1770
Տարածվածություն և պահպանություն
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝ Վտանգման սպառնացող վիճակին մոտ գտնվող տեսակ Տաքսոնի տարածվածությունը

Տափաստանային մկնաճուռակ (լատին․՝ Circus macrourus), ճուռակների ընտանիքին պատկանող թռչուն։ Գրանցված է Հայաստանի Կարմիր գրքում։

Տարածվածություն

Տարածված է Հարավարևելյան Եվրոպայում, Հյուսիսային Ղազախստանում և Հարավարևմտյան Սիբիրում։ Հայաստանում նկատվել է Աբովյանի, Արտաշատի, Սևանի և այլ շրջաններում, առավելապես կիսաանապատային և լեռնատափաստանային գոտիներում։ Դասվում է Հայաստանի բնադրող չվող տեսակների թվին^[1]։

Էկոլոգիա

Ապրում են սովորաբար ծովի մակարդակից 800-2000 մ բարձրությունների վրա՝ լեռնատափաստաններում և լայնարձակ հարթավայրային հովիտներում։ Չուի ընթացքում տարածված են։ Գյուղատնտեսական կարիքների համար դրանց օգտագործման հետ կապված ապրելավայրերը զգալիորեն քայքայվել են։

Բները դնում են ուղղակի հողի վրա, սովորաբար խիտ խոտաբույսերում՝ ապրիլի երկրորդ կեսին-մայիսի սկզբին։ Զարգացումը 30 օր է։ Ձագերը դուրս են գալիս հունիսի առաջին կեսին։ Թռչող, երիտասարդ թռչունները հանդիպում են հուլիսի կեսերից։ Սնվում են հիմանականում մկանանման կրծողներով և մանր թռչունների ձագերով^[1]։

Պահպանություն

Հազվագյուտ, նկատելիորեն կրճատվող թվաքանակով, ողջ տարվա ընթացքում չվահյուր տեսակ է, որը ընդգրկված է ԲՊՄՄ Կարմիր ցուցակում սպառնալիքին մոտ գտնվող կարգավիճակով։ ԲՊՄՄ Կարմիր ցուցակի չափորոշիչներով գնահատվում է որպես վտանգված տեսակ։

Հայաստանում ընդհանուր թվաքանակը հայտնի չէ։

Վտանգման հիմնական գործոններն են կիսաանապատային և լեռնատափաստանային գոտիներում հողերի ինտենսիվ յուրացման հետ կապված ապրելավայրերի զգալի քայքայումը, բների ոչնչացումն ապրելավայրերում անասունների արածեցման հետևանքով։

Պահպանվում է «Սևան» ազգային պարկում^[1]։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տափաստանային մկնաճուռակ» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տափաստանային մկնաճուռակ» հոդվածին։

[:0-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.

[1]