Վերա Կարալի
Վերա Կարալի (ռուս.՝ Вера Алексеевна Каралли, հուլիսի 27 (օգոստոսի 8), 1889, Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն - նոյեմբերի 16, 1972[1], Բադեն, Ստորին Ավստրիա, Ավստրիա), ռուսական բալետի պարուհի, համր կինոյի դերասանուհի, բալետի մանկավարժ։ Արտագաղթելով Ռուսաստանից աշխատել է Եվրոպայում։
| Վերա Կարալի | |
|---|---|
 | |
| Ծննդյան թիվ՝ | հուլիսի 27 (օգոստոսի 8), 1889 |
| Ծննդավայր՝ | Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն |
| Վախճանի թիվ՝ | նոյեմբերի 16, 1972[1] (83 տարեկան) |
| Վախճանի վայր՝ | Բադեն, Ստորին Ավստրիա, Ավստրիա |
| Քաղաքացիություն՝ |  Ռուսական կայսրություն.svg){kind=small} Նացիստական Գերմանիա Ավստրիա ԽՍՀՄ |
| Մասնագիտություն՝ | դերասանուհի, պարուսույց և բալետի պարող |
| IMDb։ | ID 0179028 |
Կենսագրություն խմբագրել
Վերա Կարալին ծնվել է 1889 թվականի հուլիսի 27-ին Մոսկվայում արտիստի ընտանիքում։ Հայրը՝ գավառական անտրեպրենյոր էր, Կարալի Տորցովի անվան Յարոսլավի թատրոնի ռեժիսոր, մայրը՝ Օ. Կարալին, դրամատիկական թատրոնի դերասանուհի էր (ի ծնե՝ Կրուշենկովա)։ 1906 թվականին ավարտել է թատերական ուսումնարանը՝ Ալեքսանդր Գորսկու ղեկավարությամբ։
1909 թվականին, ինչպես նաև 1919 և1920 թվականներին շրջագայել է արտասահմանում՝ լինելով Սերգեյ Դյագիլևի «Ռուսական բալետի» կազմում[2]։ Որպես մենակատար հանդես է եկել Մեծ թատրոնում, այդ թվում՝ «Փարավոնի դուստրը», «Կյանքը թագավորի համար», «Կարապի լիճ», «Սալամբո» բալետային ներկայացումներում և այլն։ Հաճախ պարել է Միխայիլ Մորդկինի հետ։ 1914 թվականին Կարալին առաջին անգամ նկարահանվեց կինոյում՝ Պետրոս Չարդինինի «Դու հիշում ես արդյո՞ք» դրամայում, որտեղ նրա գործընկերներն էին, ինքը՝ Չարդինին և Իվան Մոզժուխինը։ Շուտով դառնում է առաջին ռուս կինոաստղերից մեկը, 1915 թվականին թողարկելով ութ նկար։ Հիմնականում դերասանուհին նկարահանվել է Չարդինինի մոտ և ռուսական կինեմատոգրաֆիայի ևս մեկ պիոներ՝ Եվգենի Բաուերի մոտ։
1917 թվականի հեղափոխությունից հետո Կարալին ներգաղթել է, ապրել է Լիտվայում, որտեղ Կաունասում դասավանդել է պարի արվեստ, աշխատել է Ռումինիայում, նկարահանվել է Ֆրանսիայում և Ավստրիայում։ Ի վերջո, նա հաստատվում է Վիեննայում, որտեղ բալետային հմտության դասեր է տվել։ Վերա Կարալին մահացել է Ավստրիայի Բադեն քաղաքում 1972 թվականի նոյեմբերի 16-ին, ութսուն երեք տարեկան հասակում։
Դիմում է ներկայացրել՝ խնդրելով վերադառնալ հայրենիք, 1972 թվականի նոյեմբերի 1-ին ստացել է խորհրդային անձնագիր, սակայն երկու շաբաթ անց մահանում է։
- «Կարապի լիճ»՝ Օդետա Օդիլիա
- «Բայադերուհի»՝ Նիկիա
- «Դոն Կիխոտ»՝ Կիտրի
- «Ռայմոնդա»՝ Ռայմոնդա
- «Փարավոնի դուստրը» ՝ Ասպիչիա
- «Ապարդյուն նախազգուշություն»՝ Լիզա
- «Ժիզել» Ժիզել
Մեռնող կարապ
Ռասպուտինի մահը խմբագրել
Կարալին եղել է մեծ իշխան Դմիտրի Պավլովիչի սիրուհին և, ինչպես արդեն հաղորդվել է, թաքցրել է 1916 թվականի Ռասպուտինի սպանության մանրամասները։ Նա այդ գիշեր Ֆելիքս Յուսուպովի պալատում երկու կանանցից մեկն էր։ Սպանության հանցակիցները երբեք և ոչ ոքի չեն պատմել այդ կանանց մասին[3]։
Ֆիլմագրություն խմբագրել
| Տարի | Հայերեն | Բնագրի լեզվով | Դեր |
|---|---|---|---|
| 1921 | Կանացի վրեժ | Die Rache einer Frau | Վերա Կարոլի |
| 1919 | Սեպտեմբերի 11-ի գիշերը | La Nuit du 11 septembre | ? |
| 1918 | Երազանք և կյանք | - | Նատաշա Բրոբովա |
| 1917 | Ահազանգ | - | ? |
| Մեռնող կարապը | - | Համր պարուհի Գիզելա | |
| Փարիզի արքա | - | ? | |
| 1916 | Հատուցում | - | Մաշա Բելսկայա, երկրորդ դերը՝ լեդի Գերմիոն |
| Ծեր ըմբիշի անգղը | - | Քրիստա՝ խաղողագործի դուստրը | |
| 1915 | Վիշապային պայմանագիր | - | Տնօրենի դուստրը |
| Հավերժական գիշերվա երջանկությունը | - | Լիլիա Պլեսկովա | |
| Պետական խորհրդականի սերը | - | Պարուհի Լոլան | |
| Այրված թևեր | - | ? | |
| Մեղքի ստվերներ | - | ? | |
| Նատաշա Ռոստովա | - | Նատաշա Ռոստովա | |
| Պատերազմ և խաղաղություն | - | ? | |
| Մահից հետո | - | Զոյա Կադմինա | |
| 1914 | Քրիզանթեմներ | - | Վերա Նեվոլինա |
| Չարաճճի | - | Լյուբչկա | |
| Դու հիշո՞ւմ ես արդյոք | - | Ելենա Պիլսկայա |
Գեղարվեստական կենսագրություն խմբագրել
2009 թվականին հրատարակվել է Գենադի Կագանի կողմից գրված Վերա Կարալի գեղարվեստական կենսագրությունը[4]։ Հաստատապես դերասանուհու կյանքի հայտնի փաստերը այս հրատարակությունում զուգորդվում են պատմական իրականությունից, հեղինակը բավական մանրամասն ներկայացնում է ժամանակագրությունը և միջոցառումների հաջորդականությունը։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ Andros on Ballet Արխիվացված 2007-03-15 Wayback Machine(անգլ.)
- ↑ Радзинский Э. The Rasputin File. - Doubleday, 2000. - Pp. 476-477.
- ↑ Каган, Геннадий Вера Каралли - легенда русского балета. — СПб.: Амфора, 2009. — С. 432. — ISBN 978-5-367-01044-2
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Դերասանուհու լուսանկարները
- Կենսագրական տեղեկություն
- Վլադիմիր Կրեմեն Վերա Կարալի՝ «Այդ նամակը ես ձեռնոցներով եմ գրել…» Արխիվացված 2018-02-26 Wayback Machine: Վավերագրական ֆիլմ «Կղզիներ» շարքից (Ռուսաստան, Կուլտուրա հեռուստաալիքը, 2010)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վերա Կարալի» հոդվածին։ |