Վենեռն

Վեներն, (շվեդերեն արտասանություն: [ˈvɛːnɛɳ]) Շվեդիայում գտնվող ամենամեծ լիճն է, իսկ Եվրոպայում երրորդն է Լադոգա և Օնեգա լճերից հետո։

Վեներն Vänern
Վենեռն լիճը
Կոորդինատներ
59°01′00″ հս․. լ. 13°30′49″ ավ. ե.
Կոորդինատներ
Տեղագրություն	Հյուսիսային Եվրոպա
Երկիր	Շվեդիա
Հայելու բացարձակ բարձրությունը	44 մ
Ավազանի մակերեսը	5650 կմ²
Ծավալը	153 կմ³
Ամենամեծ խորությունը	106 մ
Միջին խորությունը	27 մ
Ջրահավաքի մակերեսը	47 000 կմ²
	Վիքիպահեստում

Նկարը Կինեկուլ բնակավայրից

Բնութագիրը

Գտնվում է ծովի մակարդակից 44 մ բացարձակ բարձրության վրա։ Տարածքը 5650 կմ² է, երկարությունը՝ մոտ 140 կմ է, առավելագույն լայնությունը՝ մոտ 80 կմ, ջրահավաք ավազանի մակերեսը՝ մոտ 48,6 հզ․ կմ², միջին խորությունը 27 մ է, ամենամեծ խորությունը 106 մ է։ Սառցածածկը անկայուն է, պահպանվում է դեկտեմբերից ապրիլ։ Վենեռն են թափվում ավելի քան 30 գետ, որոնցից ամենախոշորը Կլար էլվենն է, արտահոսում է Գյոթա էլվը։ Նավարկելի է։ Խոշոր նավահանգիստներն են Կարլսթադը, Մարիեսթադը, Վեներսբորգը։

Ծագումը

Լիճը գտնվում է գրաբենում, որը ձևավիրվել է շուրջ 10 հազար տարի առաջ, սառցե դարաշրջանից հետո։ Ափերը հիմնականում ցածրադիր են, ափագիծը համեմատաբար խիստ է կտրտված։ Ջրի մակարդակի տատանումները աննշան են։ Վեներնի խոշոր լճերից են Տուրսյոն (62 կմ²), Կիլանդսյոն (57 կմ²) և Համարյոն (47 կմ²)։ Կան նաև շատ մանր կղզիներ։

Ձկնատեսակներ

Վենեռն լճում շատ են տարբեր տեսակի ձկնատեսակները։ Տեղի բնակիչները և կառավարական պաշտոնյաները փորձում են ապահովել ձկնային պաշարների պահպանման նախագծերի իրականացումը։ Այն ներառում է լիճ թափվող գետերի ակունքներում ջրի մշակում, աղտոտվածություն և М74 համախտանիշ։ Մարզական ձկնորսությունը Վենեռն լճում անվճար է և անկառավարելի, ինչպես ափամերձ շրջաններում, այնպես էլ նավակներից (ուղղակի կան որոշ սահմանափակումներ, օրինակ՝ մարդուն մեկ օրում առավելագույնը երեք սաղմոն կամ իշխան)։ Առևտրային ձկնորսության համար պահանջվում է թույլտվություն։ Վենեռնի բաց ջրերում առավել տարածված ձկնատեսակը սաղմոնիկն է, որը գերիշխում է Արևելյան Դալբոսենում, որտեղ միջինը հեկտարին բաժին է ընկնում 2600 սաղմոնիկ։ Երկրորդ առավել տարածված ձկնատեսակը մանրաձուկն է, հեկտարում՝ 200-300 ձուկ։ Ձկնատեսակները կարող են փոխվել՝ կախված ջրի ջերմաստիճանից, մակարդակից և որակից։

Բնապահպանություն

Ամեն տարի անցկացվում են շրջակա միջավայրի մոնիտորինգ։ 2002 թվականի զեկույցի տվյալները վկայում են, որ ընդհանուր ջրի որակի ոչ մի ակնհայտ նվազում չի նկատվել, տեսանելիության նվազման պատճառը համարվում է ջրիմուռների ավելացումը։ 1970-1990-ական թվականները խնդրահարույց ժամանակահատվածներ էին՝ պայմանավորված ազոտի մակարդակի բարձրացման հետ, սակայն ներկայումս այն կարգավորվում է, գտնվելով կայուն մակարդակի վրա ։ Որոշ ծովախորշերում առաջանում են էվտրոֆիկացիայի խնդիրներ, ջրիմուռների և պլանկտոնի քանակի ավելացում։

Տես նաև

• Озёра Швеции

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վենեռն» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 11, էջ 364)։