Վարանդ

Վարանդ;
Ծնվել է	մարտի 10, 1954 (70 տարեկան)
Ծննդավայր	Թեհրան, Իրան
Քաղաքացիություն	Հայաստան
Մասնագիտություն	լեզվաբան, բանաստեղծ և թարգմանիչ
Պարգևներ և ; մրցանակներ

Վարանդ Քյուրքչյան (Սուքիաս Հակոբի Գուրջյան, մարտի 10, 1954(1954-03-10), Թեհրան, Իրան), իրանահայ բանաստեղծ և թարգմանիչ։

Կյանքն ու ստեղծագործական ուղին խմբագրել

Տարրական և միջնակարգ կրթությունն ստացել է Թեհրանի հայոց ազգային «Քուշեշ-Դավթյան» դպրոցում։ Ուսանել է հայերենագիտություն՝ Թեհրանի Ազատ համալսարանի օտար լեզուների ֆակուլտետում, ուր և դասավանդել է իբրև հայոց լեզվի և գրականության դասախոս։ Գրական առաջին փորձերը կատարել է «Ալիք պատանեկան» երկշաբաթաթերթում։ Այնուհետև աշխատակցել է Հայաստանի և Սփյուռքի մի շարք հանդեսների։1980-1995թվականներին Վարանդը եղել է Թեհրանի «Գեղարդ» երիտասարդական հրատարակչության և «Ներսես Շնորհալի» գրական-մշակութային ֆոնդերի կենտրոն-գրասենյակի վարիչ։ 1994 թվականին Վարանդը այցելել է Հայաստան^[1]։ «Առյուծասպանն ու արքան», «Նեմեսիսը», «Դերվիշ»-ն ու «Մեծ ջահակիրը» ստեղծագործություններ բազմաթիվ անգամ բեմականացվել են Թեհրանում և այլուր։ երկար տարիներ եղել է Իրանահայ գրողների միության նախագահ։ Այժմ «Ալիք» օրաթերթի խմբագրատանը վարում է գրականության և արվեստի բաժինը։

Մրցանակներ և պարգևներ խմբագրել

«Բոհեմական օրագիրը» («Արևի ճամբով» ժողովածու, 1972) - «Ս. Ներսէս Շնորհալի» մրցանակ (Իրան)
«Մեղքի վարդերը» («Արևի ճամբով» ժողովածու, 1972) - «Վահան Թեքէյան» մրցանակ (Հայաստան)
«Կրկներևույթը» (Միրաժ) («Արևի ճամբով» ժողովածու, 1972) - «Գևորգ Մելիտինեցի» մրցանակ (Բեյրութ)
Հայաստանի «Հայ միասնության խաչ» կազմակերպությանը կատարած բարոյական օժանդակության համար պարգևատրվել է Ա. Մանթաշյանի անվան պատվոգրով։
1994 թվականին պարգևատրվել է Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսութեան Ս. Մեսրոպ Մաշտոցի անվան շքանշանով
2001 թվականին Էջմիածնի «Ս. Գրիգոր Լուսավորիչ» համալսարանի գիտական խորհրդի որոշմամբ՝ պարգևատրվել է պատվո դոկտորի կոչումով։
2004 պարգևատրվել է Հայաստանի Մշակույթի զարգացման բարեգործական հիմնադրամի ոսկե շքանշանով։

Վարանդի հրատարակած աշխատությունները խմբագրել

Արևի ճամբով Թեհրան 1972
Արշավանք (պոեմ) Թեհրան 1973
Հոլովույթ Բեյրութ 1975
Հողմ հրոց (պոեմ) Թեհրան 1978
Արևաքար Թեհրան 1978
Շիրխորն ու շահը (պոեմ) Թեհրան 1979
Սիդհարտա (պոեմ-ազատ փոխառություն) Թեհրան 1980
Սուր և ստվեր Թեհրան 1982
Բոհեմական օրագիր Թեհրան 1988
Մեղքի վարդեր Թեհրան 1989
Անդենական շշունջներ Թեհրան 1989 (պրսկ.)
Նոր նեմեզիդա (պոեմ) Երևան 1993
Յովհաննու-14 (պոեմներ) Թեհրան 1994
Կրկներեվույթ (Միրաժ) Անթիլիաս 1998
Անվերադարձ Թեհրան 1999
Մեծ ջահակիրը (կոմպոզիցիա) Թեհրան 2000
Փրփուրից մրուր (ընտրանի) Թեհրան 2000
Գլխատում (պոեմ) Երևան 2003
Ջերմ ստվերներ Երևան 2003
Սավառնող աշուն Թեհրան 2004 (պրսկ.)
Շիրխորն ու շահը (Առյուծասպանն ու արքան) (2-րդ տպագրություն)Անթիլիաս 2004
Սխրատեսիլ (երեք պոեմ) Թեհրան 2005
Տանգո 21։ Սիրային էջեր Երևան 2005
Դիմակ և հայելի Թեհրան 2007
Այս աչքերը Թեհրան 2008
Իմ հոգում արևն է Իրանի… Երևան 2009
Հայկ Դյուցազն Ձոն՝ Հայաստանի անկախության 4500-ամյակին, Թեհրան 2009

Վարանդի երկերի թարգմանությամբ խմբագրել

Վարանդի ընտրանին պարսկերենի է թարգմանել ու հրատարակել պարսիկ անվանի հայագետ ու թարգմանիչ Ահմադ Նուրիզադեն։ Նրա ստեղծագործությունները թարգմանվել են՝ անգլերեն, ֆրանսերեն, ռուսերեն, ռումիներեն, պարսկերեն և ճապոներեն։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ Թորոս Թորանյան, «Իրանահայ ոգեշունչ բանաստեղծը՝ Վարանդ» Հալեպ 1997

Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վարանդ» հոդվածին։

[1] Թորոս Թորանյան, «Իրանահայ ոգեշունչ բանաստեղծը՝ Վարանդ» Հալեպ 1997

[1]

Վարանդ

Ծնվել է	մարտի 10, 1954(1954-03-10) (70 տարեկան)
Ծննդավայր	Թեհրան, Իրան
Քաղաքացիություն	Հայաստան
Մասնագիտություն	լեզվաբան, բանաստեղծ և թարգմանիչ
Պարգևներ և մրցանակներ