Վախկոտ Առյուծ
Վախկոտ Առյուծ (անգլ.՝ Cowardly Lion), ամերիկացի գրող Լ. Ֆրենկ Բաումի կողմից ստեղծված գեղարվեստական Օզի սքանչելի երկրի կերպար[1]։ Նա պատկերված է որպես աֆրիկյան առյուծ, բայց ինչպես Օզի բոլոր կենդանիները, կարողանում է խոսել։
| Սեռ | արական  | |
|---|---|---|
| Նշանակալի անձ | Անագե Անտառահատ | |
| Մասնագիտություն | Վարսահարդար, Վարսավիրանոց | |
| Ստեղծել է | Լայման Ֆրենք Բաում | |
| Կատարող | Բերտ Լար | |
| Հնչունավորող դերասան | Թոդ Ստաշվիք | |
| Ներկայացված է ստեղծագործության մեջ | Օզի զարմանահրաշ կախարդը, The Wizard of the Emerald City, The Cowardly Lion of Oz | |
| From narrative universe | Oz universe | |
| Narrative role | main character | |
| Hairstyle / hairlength | straight hair, երկար մազեր, waves, curly hair | |
Քանի որ առյուծները պետք է լինեն «Գազանների արքա», Վախկոտ Առյուծը կարծում է, որ իր վախը իրեն ոչ ադեկվատ է դարձնում։ Նա չի հասկանում, որ քաջություն նշանակում է ոչ թե վախի պակաս, այլ վախի դեմ գործել, ինչը նա հաճախակի է անում։ Միայն Վիզարդի նվերից հետո, երբ անհայտ հեղուկ նյութի ազդեցության տակ է, որը Վիզարդը պատվիրում է խմել, նա վախով չի լցվում։ Նա պնդում է, որ Հրաշագործի քաջությունը միայն ժամանակավոր է, չնայած շարունակում է խիզախ գործեր անել։
Վախկոտ առյուծն իրականում քաջ է, բայց ինքն իրեն կասկածում է։ Դասական գրքի և ֆիլմի շատ տեսարաններում նա խիզախություն է ցուցաբերում վտանգի առջև, նման է Խրտվիլակին, որն ուղեղ է ուզում, թեև ամենախելացին է, և Անագե Անտառահատին, որը սիրտ է ուզում, բայց լալիս է, երբ պատահականորեն թեկուզ աննշան ինչ-որ բան է անում և դեռ շարունակում է ժանգոտվել։
Գրքեր
խմբագրել
Վախկոտ առյուծն առաջին անգամ հայտնվում է «Օզի հրաշալի կախարդը» գրքում։ Նա վերջինն է այն ուղեկիցներից, որոնց Դորոթին ընկերանում է դեպի Զմրուխտ քաղաք գնալիս, որտեղ դարանակալում է նրան, Տոտոյին, Խրտվիլակին և Անագե Անտառահատին։ Երբ նա փորձում է կծել Տոտոյին, Դորոթին ապտակում է նրան։ Նա Առյուծին վախկոտ է անվանում, իսկ Առյուծն ընդունում է, որ դա այդպես է։ Վախկոտ առյուծը ուզում է Հրաշագործից քաջություն խնդրել՝ ամաչելով, որ բավականաչափ համարձակ չէ խաղալու իր դերը՝ որպես Գազանների թագավորը[2]։ Չնայած արտաքին ապացույցներին, որ վախն անհիմն է, Վախկոտ Առյուծը ճանապարհին ցույց է տալիս մեծ քաջություն։ Ճանապարհորդության ընթացքում նա մի քանի անգամ ցատկում է ճանապարհի անդունդից, ամեն անգամ ուղեկիցը մեջքին, իսկ հետո հետ է ցատկում հաջորդի համար։ Երբ նրանք մտնում են մեկ այլ, ավելի լայն անդունդ, Վախկոտ Առյուծը պահում է երկու Կալիդային, իսկ Անագե անտառահատը կտրում է բարձր ծառը՝ այն անցնելու համար։ Չնայած իր մտավախություններին, դեռ գնում է ուտելիքի որսի, և նույնիսկ առաջարկում է եղնիկ սպանել, որպեսզի Դորոթին ուտի։
Հրաշագործը նրան տալիս է անհայտ հեղուկով մի ուտեստ՝ ասելով, որ դա «համարձակություն» է։ Գրքի մնացած հատվածում Առյուծը դառնում է ագրեսիվ և պատրաստ կռվելու։ Նա ուղեկցում է Դորոթիին Գլինդային տեսնելու նրա ճամփորդության ժամանակ և թույլ է տալիս ընկերներին կանգնել մեջքին, որպեսզի փախչեն Չինաստանից։
Նրա սիրելի ուղեկիցը Սոված Վագրն է։ Սա կարող է լինել «Վագրերից ամենամեծը», որը նա և իր ընկերները կհանդիպեն Վայրի գազանների անտառում Քվադլինգ երկրում[3]։ Այս անտառում բոլոր առյուծներին և շատ այլ կենդանիների կերել է Հսկա Սարդը։ Առյուծը գտնում է Հսկա Սարդին քնած և գլխատում նրան։ Վագրը և մյուս կենդանիները խոնարհվում են նրա առաջ և խնդրում, որ նա լինի իրենց թագավորը, և նա խոստանում է դա անել Դորոթիին ուղեկցելուց և վերադառնալուն պես։ Գլինդան հրամայում է Թևավոր կապիկներին հետ տանել իրեն Անտառ, երբ Դորոթին տուն վերադառնա։
Բաումի Օզ սերիալների մնացած հատվածում Առյուծն այլևս երբեք գլխավոր դեր չի խաղացել։ Հետագա գրքերում «Վախկոտ Առյուծը» հաճախ ուղեկցում է Դորոթիին իր արկածների ժամանակ։ Նա արքայադուստր Օզմայի գլխավոր խնամակալն է, Սոված վագրի հետ քաշում է Օզմայի կառքը։ Բաումի Օզի հաջորդ գրքերում Առյուծը շարունակեց լինել խիզախ և հավատարիմ, թեև դեռ իրեն վախկոտ էր համարում և պարբերաբար վախեցած։ Նա ընկերացավ Սոված Վագրի հետ Օզմայում։ Օզի Գլինդա քաղաքում նա Օզմայի խորհրդականների խորհրդում է։
«Օզի փոքրիկ կախարդի պատմությունները» ֆիլմում Առյուծը սկսում է վախկոտ խրոխտությամբ՝ մտադրվելով գտնել մի տղամարդու, որին պետք է հոշոտի, իսկ Վագրը՝ գեր երեխային, որ կուլ տա։ Փոխարենը փոքրիկ երեխա են գտնում և վերադարձնում մորը։
Օզ շարքի ավելի ուշ գրքում՝ Ռութ Փլումլի Թոմփսոնի «Օզի վախկոտ առյուծը», Մուջից Մուստաֆան՝ հարուստ սուլթան Մունչկինի երկրի հարավային ծայրում, առևանգում է Վախկոտ Առյուծին առյուծների իր մեծ հավաքածուի համար, որը, իր կարծիքով, կլիներ թերի առանց Օզի ամենահայտնի առյուծի։ Նրան քար դարձրեց հսկա Կրանչը, բայց փրկեց ամերիկյան կրկեսի ծաղրածու Նոտտա Բիթ Մորը և որբ Բոբի Դաունսը, ում ծաղրածուն նախընտրում է անվանել ավելի լավատեսական հնչողությամբ՝ Բոբ Ափ։
Այնուամենայնիվ, Օզի հետագա գրքերում մեծ մասամբ Վախկոտ Առյուծը ավելի շուտ էպիզոդիկ կերպար է, քան գլխավոր հերոս։ Նրա մյուս նշանակալից ելույթները ներառում են Օջոն Օզում, որտեղ նրան ժամացույց է դարձնում Մուջը և փրկում Օզման և կախարդը։ Նա օգնեց ստրատովանցիներին Օզոպլանինգում Օզի կախարդի հետ, Տերպ Սարսափելին՝ Օզի թաքնված հովտում և ուղեկցեց Դորոթիին և Հալիդոմի արքայազն Գյուլեսին Օզում։ Ջոն Ռ. Նիլը նրան պատկերել է հիմնականում որպես գազանի իր երեք Օզ գրքերում։ Ընդհանուր առմամբ, միակ երեք գրքերը, որոնցում Վախկոտ Առյուծը չի արժանացել նույնիսկ առնվազն հիշատակման՝ «Օզի անագե անտառահատը», «Գրամփան Օզում» և «Արծաթե արքայադուստրը Օզում»։
Ֆիլմերի կերպարներ
խմբագրելՆորին Մեծություն, Օզի խրտվիլակ
խմբագրել1914 թվականին նկարահանված Նորին Մեծություն, Օզի խրտվիլակը, վախկոտ առյուծը ֆիլմում մարմնավորել է Ֆրեդ Վուդվորդը։
Օզի կախարդը (1925)
խմբագրել1925 թվականին նկարահանված «Օզի կախարդը» համր ֆիլմում, որի ռեժիսորն ու գլխավոր դերակատարն է Լարի Սեմոնը, Վախկոտ Առյուծին մարմնավորել է Սպենսեր Բելը։
Օզի կախարդը (1939)
խմբագրել
1939 թվականին նկարահանված «Օզի կախարդը» դասական ֆիլմում Վախկոտ Առյուծը մարդանման երկոտանի էր և նրան մարմնավորել էր Բերտ Լահրը՝ հանրահայտ վոդևիլի և Բրոդվեյի աստղը։ Այս տարբերակում Վիզարդի տված հեղուկ քաջությունը փոխարինվում է «Արիություն» գրությամբ մեդալով։ Բերտ Լարի կենսագրությունը, որը գրել է նրա որդին՝ Ջոն Լարը, վերնագրված է Notes on a Cowardly Lion:
Ֆիլմը նկարահանվել է Metro-Goldwyn-Mayer-ի կողմից, որն օգտագործում է առյուծը որպես իր թալիսման։ Իրականում MGM-ն մտածում էր օգտագործել իրենց թալիսմանը Վախկոտ Առյուծի դերում։
Ֆիլմում Առյուծը չորսի փոխարեն քայլում է հետևի ոտքերի վրա, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ առաջին անգամ նրան տեսել են անտառից դուրս գալով՝ Դորոթիի ընկերների վրա հարձակվելիս։ Չորս ոտքերի վրա կատաղի մռնչալուց հետո նա իսկապես կանգնում է հետևի ոտքերի վրա։
Լարը նաև մարմնավորել է Առյուծի Կանզասի գործընկեր Զեկին (մորաքույր Էմի և հորեղբայր Հենրիի ֆերմերային աշխատողներից մեկը)։ Սցենարիստ Նոել Լանգլին ստեղծել է այս կերպարը ֆիլմի համար[4]։ Զեկեն օգնում է Հիկորիին անկողինն իջեցնել իր տեղը ֆերմայում գտնվող վագոնի վրա։ Այնուհետև նա խոզերին տեղափոխում է և կեր է լցնում նրանց տաշտի մեջ։ Երբ Դորոթին ընկնում է բազրիքից, Զեկը ցատկում է ներս և փրկում նրան։ Դորոթիի ապահով վիճակում Զեկեն նստում է՝ ծանր շնչելով և կարծես թե պատրաստվում է ուշաթափվել։ Մյուսները հասկանում են, որ նա վախեցել է խոզերից և կատակով ծաղրում են նրան։ Զեկեն ամբողջ ֆիլմի ընթացքում կրում է իր գլխարկը։ Հանկը (Խրտվիլակի ալտեր էգոն) փակում է և իր հետ կողպում նկուղը, երբ Դորոթին հասնում է ֆերմա։ Զեկը և պրոֆեսոր Մարվելը (Վիզարդի ալտեր էգոն) միակ տղամարդիկ են, որոնք գլխարկներ են կրում, երբ Դորոթին արթնանում է անգիտակից վիճակում։
Վախկոտ Առյուծի արիության մեդալ
խմբագրել1939 թվականի ֆիլմի «Արիության մեդալի» օրիգինալ հենարանը՝ խաչաձև շքանշան՝ պատրաստված պոլիքրոմե մետաղից և 7,5 × 7,5» (19,1 × 19,1 սմ) չափսերով, թագի վերևում պատկերված է առյուծ և ասպետի սաղավարտ և բառը « Courage» կապույտ ոլորուն տառերով։ 1950-ական թվականների վերջին MGM-ի կոստյումների բաժնի ղեկավար Մալ Կապլանը կյանքին վտանգ սպառնացող ավտովթարի ենթարկվեց և ամիսներ անցկացրեց հիվանդանոցում, նախքան աշխատանքի վերադառնալը։ Որոշ ժամանակ նա չէր կարողանում։ Ուղիղ նստել և ստիպված է եղել աշխատել պառկելաթոռին գամված, ի նշան նրա խիզախության, նրա գործընկերները և MGM-ի ղեկավարությունը նրան հանձնել են «Վախկոտ Առյուծի արիության» շքանշանը, ինչպեես նաև Անագե Անտառահատի սիրտը, սակայն նա տվել է դա «Ինչ-որ մեկին, ով դրա կարիքն ուներ», նույն հիվանդանոցում գտնվող մի մարդու, որը սրտի բաց վիրահատություն էր անում։ Սրտի ժամացույցի ներկայիս գտնվելու վայրը անհայտ է[5][6][7]։ Արիության մեդալը 1997 թվականի մայիսին ուղարկվել է Sotheby's Entertainment Memorabilia-ի աճուրդի։ Մեդալը գնել է Նյու Ջերսիից մի հավաքորդ, իսկ 2010 թվականի նոյեմբերին այն ցուցադրվել է Hollywood Treasure հեռուստաշոուի 7-րդ դրվագում։
Վախկոտ Առյուծի զգեստներ
խմբագրելՎախկոտ Առյուծի բնօրինակ զգեստը «Օզի կախարդը» ֆիլմից փաթեթավորվել է նկարահանվելուց հետո և տասնամյակներ շարունակ մոռացվել[8]։ Այն ժամանակին գտնվեց, որպեսզի ընդգրկվի 1970 թվականի Metro-Goldwyn-Mayer-ի նշանավոր աճուրդում, որտեղ այն վաճառվեց 2400 դոլարով Կալիֆոռնիայի քիրոպրակտորին[8]։ 1985 թվականին քանդակագործ Բիլ Մակը ձեռք բերեց այն[9], նա չկարողացավ հիշել ճշգրիտ գինը, բայց ասաց, որ «դա մի քանի հազար դոլար էր՝ մի քանի հարյուր հազարի փոխարեն»։ Նա այն վերականգնեց և «վերստեղծեց գլխաշորը Լարի կենդանի քանդակով»[8]։ 2006 թվականի դեկտեմբերին նա վաճառեց այն 826000 դոլարով[9]։
Մեկ այլ զգեստ ներկայումս գտնվում է Comisar Collection-ում, որը հեռուստատեսային արտեֆակտների ամենամեծ հավաքածուն աշխարհում[10][11]։ Համադրող Ջեյմս Կոմիսարը ձեռք բերեց զգեստը, ստուգելուց հետո, որ այն կրել են ֆիլմում, և ձեռնամուխ եղավ այն վերականգնելու[12]։ Հիմնական խնդիրն այն էր, որ պոչը պատռում էր կոստյումի հետևի մասը, որը պետք է կարկատվեր, ինչը արեց Կարա Վարնելը՝ Լոս Անջելեսի շրջանի արվեստի թանգարանի տեքստիլի պահպանության փորձագետը[13]։ Վախկոտ Առյուծի դեմքի բնօրինակ սարքերը ուղղակիորեն կպցրած էին Բերտ Լարի դեմքին և չէին կարող պահպանվել[13], ուստի Կոմիսարը խնդրեց Լարի որդուն՝ Հերբերտին, մոդելավորել մեկ այլ դեմքի դերասանական օրինակ, քանի որ նա արտասովոր նմանություն ուներ իր հորը[13]։
|
Առյուծի կոստյումը շատ հետաքրքիր էր. Դա իսկական առյուծի մորթի էր և կշռում էր 60 ֆունտ։ Հայրս ստիպված էր ամբողջ օրը դրա մեջ լիներ, նա չէր կարող ուտել դիմակի ձևի պատճառով, ուստի ստիպված էր ճաշը խմել ձողիկի միջով - Հերբերտ Լար[13]
|
|
:
Վախկոտ Առյուծի բաշը վերստեղծվել է Իտալիայից ներմուծված մարդու մազից՝ 22000 դոլար արժողությամբ, և ավելի քան քսանմեկ արհեստավորներ աշխատել են երկու տարի՝ ավարտելով ռեստավրացիան[12]։
Վախկոտ Առյուծի զգեստը ցուցադրվել է ազգային լրատվամիջոցներում, ներառյալ The Oprah Winfrey Show-ում, այն գնահատվել է 1,5 միլիոն դոլար[14]։ Նշվում է, որ զգեստը համարվում է գոյություն ունեցող հոլիվուդյան ամենաթանկ և խորհրդանշական առարկաներից մեկը[12]։ Բազմաթիվ պոտենցիալ գնորդներ ցանկություն են հայտնել գնելու զգեստը, սակայն մինչ այժմ նա մերժել է բոլոր առաջարկները։ Կոմիսարի կոստյումն առաջարկվել է Bonhams-ի կողմից TCM թեմայով իրենց աճուրդում, որը տեղի է ունեցել Նյու Յորքում 2014 թվականի նոյեմբերի 24-ին[15], որտեղ այն արժանացել է մեծ հետաքրքրության և հասել $3,1 միլիոնի վաճառքի գնի[16], որն ամենաբարձրն է Հոլիվուդյան ցանկացած արտադրությունում տղամարդ կատարողի կրած կոստյումի հայտնի գնից։
Հայտնի պատմաբան և ֆիլմի մասին մի քանի գրքերի համահեղինակ Ուիլյամ Սթիլմանը, իր «Օզի կախարդությունը. Մ.Գ.Մ.-ի արվեստը և մոգությունը» գրքում ներկայացրել է այս Վախկոտ Առյուծի հագուստի ամբողջական էջը[17]։ 1998 թվականին և՛ Comisar-ը, և՛ Profiles in History-ի աճուրդային ընկերությունը Մաքի անունից պնդեցին, որ ունեն Լարի զգեստները[18]։
The Wiz
խմբագրել1978 թվականին Բրոդվեյի պիեսի կինոտարբերակում Առյուծին մարմնավորվել է Թեդ Ռոսը, որը արժանացել է Թոնի մրցանակի իր Բրոդվեյի կերպարի համար։ Դեյվիդ Ալան Գրիերը մարմնավորել է Առյուծին 2015-ին The Wiz Live!-ում։
Վերադարձ դեպի Օզ
խմբագրել1985 թվականի «Օզի կախարդը» ֆիլմի շարունակության մեջ Վախկոտ Առյուծը մի պահ երևում է ֆիլմի վերջում։ Ի տարբերություն 1939 թվականի ֆիլմի՝ այս տարբերակը տիկնիկային է և առյուծը քայլում է չորս ոտքերի վրա։
The Oz Kids
խմբագրել1996 թվականին նկարահանված «Օզի երեխաները» անիմացիոն մուլտսերիալում Վախկոտ Առյուծը կառավարում է թագավորությունը Զմրուխտ քաղաքից հարավ, Քվադլինգի երկիր և ունի երկու ձագ՝ Բելան և Բորիսը։ Նրա որդին՝ Բորիսը, վախենում է իրերից, ինչպես հայրը։
Օզի լեգենդները. Դորոթիի վերադարձը
խմբագրելՎախկոտ Առյուծը հայտնվեց «Օզի լեգենդները. Դորոթիի վերադարձը» (Օզի Դորոթիի մոտիվներով) անիմացիոն ֆիլմում, որը հնչյունավորել է Ջիմ Բելուշին։
Օզ. Մեծ ու Հզոր
խմբագրելՎախկոտ առյուծը հակիրճ դեր է կատարում 2013 թվականին նկարահանված «Օզ. մեծ և հզոր» ֆիլմում։ Նա կարճ ժամանակով փորձում է հարձակվել Օզի (որը խաղում է Ջեյմս Ֆրանկոն) և նրա կապիկ ուղեկից Ֆինլիի (հնչյունավորել է Զաք Բրաֆը) վրա, բայց Օզն օգտագործում է իր կախարդանքը՝ ստեղծելու թավշյա մառախուղ, որը վախեցնում է առյուծին, ինչի հետևանքով նա անմիջապես նահանջում է։
Հետագա ստեղծագործություններ և նմանակումներ
խմբագրել- 1961 թվականի մուլտիպլիկացիոն հեռուստասերիալում՝ «Օզի կախարդի հեքիաթները» և դրա շարունակությունը, 1964 թվականի NBC անիմացիոն հեռուստատեսային հատուկ «Վերադարձ դեպի Օզ, առյուծը» (այստեղ կոչվում է Դենդի Առյուծ) հնչյունավորվել է Փոլ Կլիգմանի կողմից։
- 1979 թվականին «Աշխարհի մեծագույն սուպեր ընկերները» սերիալի դրվագում Հրաշք կինը ժամանակավորապես դարձավ Առյուծ այն բանից հետո, երբ տորնադոն նրան, Սուպերմենին և Ակվամենին տարավ Օզ։
- Scooby-Doo and Scrappy-Doo-ի 1981 թվականի դրվագում Սքուբին հագնված է առյուծի նման այն բանից հետո, երբ տորնադոն նրան, Շագին և Սկրապին տարավ «Ահզ»՝ Օզ-ի ուղղակի նմանությունը արտասանությամբ, բայց տարբեր ուղղագրությամբ։
- Նա հայտնվում է 1990 թվականին «Օզի կախարդը» մուլտֆիլմում, որը հնչյունավորել է Չարլի Ադլերը։
- Նաթան Լեյնը հանդես է գալիս այս կերպարում 1995 թվականի «Օզի կախարդը» հեռուստատեսային բեմադրության մեջ «Համերգ. երազանքները կատարվում են» ֆիլմում։ Կանզասի ֆերմերային աշխատող Զեկեն այստեղ չի հայտնվում։ Նա երգում է «If I Only Had the Nerve» երգի ավելի երկար տարբերակը՝ ներառյալ Խրտվիլակի (Ջեքսոն Բրաուն), Անագե Անտառահատի (Ռոջեր Դալտրի) և Դորոթիի (Ջուել) երգած համարները։ «Եթե ես լինեի անտառի արքա» երգի իր տարբերակում, նա լրացում ունի «Ոչ թագուհի, ոչ դուքս, ոչ արքայազն... կամ արտիստը, որը նախկինում հայտնի էր որպես արքայազն»։
- Վախկոտ առյուծը կերպար է գրող Գրեգորի Մագուայրի 1995 թվականին հրատարակած «Չարը. Չար կախարդի կյանքն ու ժամանակները» վեպում և 2003 թվականին դրա Բրոդվեյի երաժշտական ադապտացիայում։ Երկու ստեղծագործություններում էլ նա առաջին անգամ երևում է որպես Առյուծի ձագուկ, որին հեռացրել են մորից և օգտագործվել որպես փորձանմուշ (բժիշկ Դիլամոնդի փոխարինող բժիշկ Նիկիդիկի գրքում, իսկ մյուզիքլում՝ որպես գործակալ)։ Էլֆաբան (Արևմուտքի չար կախարդը) փրկում է Առյուծի ձագին, որը երկու ադապտացիաների վերջում փորձում է սպանել նրան։
- Նա նաև հայտնվում է Մագուայրի 2005 թվականի «Կախարդի որդին» շարունակության մեջ՝ նույնպես փոքր դերում։ Վախկոտ Առյուծը սերիայի երրորդ գրքի՝ A Lion Among Men-ի կենտրոնական հերոսն է, որտեղ նրան տրվում է Բրռր անունը, որը նրան տրված էր Wicked-ում։ Բժիշկ Նիկիդիկը նշում է, որ մտադիր է եղել Առյուծի ձագին տալ «Փռռռ» անունը, բայց քանի որ «այն ավելի շատ դողում է, քան մռնչում է», ուստի անվանել է «Բռռռ»։
- Վախկոտ Առյուծը հայտնվում է 1997 թվականի Castlevania: Symphony of the Night, վիդեոխաղում։
- Ամերիկյան Breaking Benjamin ռոք խմբի 2002 թվականի «Home» երգը իր բառերում հիշատակում է «Վախկոտ Առյուծին»։
- Strawberry Shortcake-ի 2003 թվականի մուլտֆիլմը ունի Berry Brick Road, որտեղ Strawberry Shortcake-ը, ստանձնելով Դորոթի Գեյլի դերը, գնում է Օզ։ Վախկոտ Առյուծը վերադառնում է որպես նրա երրորդ ուղեկիցը (չորրորդ հաշված Pupcake-ը), նրա դիզայնն այժմ փոխվել է՝ հիշեցնելով նարնջի ծաղիկ՝ հյուսած մազերով և առյուծի կոստյումով։
Ենթադրյալ ծագում
խմբագրելՕզի բնօրինակ գրքերում առյուծի ծագումը երբեք հստակորեն չի նշվել։ Այնուամենայնիվ, այն ժամանակվանից ի վեր շատ գործեր կամ ակնարկել են կամ բացահայտել են Վախկոտ Առյուծի ծագման տարրերը։ Մասամբ Օզի մասին գրավոր նյութերի մեծ քանակի պատճառով այս պատմություններից շատերը հակասական են միմյանց կամ «Հայտնի քառասուն» Օզի գրքերին, և շատ երկրպագուներ դրանք չեն ընդունում որպես կանոնական։ Կանոնական գրքերը ոչ մի ցուցում չեն տալիս, որ Առյուծը չի ծագել Օզից։
Գրեգորի Մագուայրի «Չարը. Արևմուտքի չար կախարդի կյանքն ու ժամանակները» վեպում երևում է կատաղի և վախեցած առյուծի ձագը։ Ձագուկը բժիշկ Դիլլամոնդի փոխարինող ուսուցչի դաժան փորձերի արդյունքն էր (մյուզիքլում այն Վիզարդի գործակալն էր) և նրան փրկեցին Էլֆաբան և մի քանի այլ ուսանողներ։ Սա մեծապես ակնարկվում է, որ դա վախկոտ առյուծի ավելի երիտասարդ տեսակն է։ Անագե Անտառահատը դա հաստատում է Wicked բրոդվեյան երաժշտական ադապտացիայի մեջ՝ «March of the Witch Hunters» երգում։
Մագուայրի «Չար տարիներ» ժողովածուի «Առյուծը մարդկանց մեջ» գրքի երրորդ մասը հիմնականում պատմվում է Առյուծի տեսանկյունից, և դրա սյուժեն կենտրոնացած է Բրռրի պատմածի շուրջ՝ իր սեփական ծագման կամ դրա բացակայության մասին։
«Օզի առյուծը և քաջության նշանը» գիրքը և դրա ուղեկցող անիմացիոն ֆիլմը՝ «Օզի առյուծը», ցույց են տալիս, որ առյուծը մեծացել է Ամերիկայի կրկեսում։ Նրա խնամակալը՝ Օսկար Դիգսը, այն մարդն էր, որը դարձավ Օզի կախարդ. այս մարդը մի գիշեր առյուծին տարավ օդապարիկով զբոսանքի, ինչի արդյունքում երկուսն էլ հայտնվեցին Օզում։
«Օզ Մեծն ու Հզորը» ֆիլմը ցույց է տալիս, որ Օսկար Դիգսը ծխի ռումբով քշում է հարձակվող առյուծին՝ ենթադրելով, որ այս առյուծը Դորոթիի ուղեկիցն է։
2017 թվականի «Զմրուխտ քաղաք» հեռուստասերիալում Առյուծը կախարդի բանակի նախկին պահակ է, ում անիծում են գազանի տեսքով Օզի նախկին թագավորական ընտանիքի դեմ իր գործողությունների համար։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Jack Snow, Who's Who in Oz, Chicago, Reilly & Lee, 1954; New York, Peter Bedrick Books, 1988; p. 46. 0-87226-188-3
- ↑ L. Frank Baum,The Annotated Wizard of Oz, Michael Patrick Hearn, ed., New York, Crown, 1976; p. 148. 0-517-50086-8
- ↑ Snow, p. 99.
- ↑ «Witness».
- ↑ Sotheby's Auction Catalog – May 21, 1997
- ↑ Sotheby's Entertainment & Memorabilia Auction Beverly Hills, CA – May 21, 1997
- ↑ John M. Glionna (1997 թ․ մայիսի 22). «Lights, Camera, Auction». Los Angeles Times.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 David Allen Ibsen (2007 թ․ հունվարի 1). «Cowardly, but Costly: Wizard of Oz's Cowardly Lion Costume Auctioned-off on eBay». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունիսի 7-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունիսի 29-ին.
- ↑ 9,0 9,1 Chuck Haga (2006 թ․ դեկտեմբերի 19). «King of Forest rules at auction; Somebody put up $826,000 to buy the Cowardly Lion costume from a Twin Cities artist». Star Tribune.
- ↑ M. P. McQueen (2007 թ․ մայիսի 16). «Perishable Art: Investing In Works That May Not Last». The Wall Street Journal.
- ↑ «Ann Curry interview with James Comisar on The Today Show». tvtour.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ նոյեմբերի 7-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունիսի 29-ին.
- ↑ 12,0 12,1 12,2 «The History Channel documentary on the Cowardly Lion costume». YouTube.
- ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 «TLC's Hunt for Amazing Treasure April 27, 2004 episode». tvtour.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունիսի 29-ին.
- ↑ «The Oprah Winfrey Show episode "America's Fascination with Hollywood Memorabilia"». Facebook.
- ↑ Wall Street Journal "Old Pelt for Sale" November 14, 2014
- ↑ CNN Money "Cowardly Lion costume sells for $3.1 Million" November 24, 2014
- ↑ The Wizardry of Oz: The Artistry and the Magic of the M.G.M 1939 Classic, William Stillman and Jay Scarfone
- ↑ «Whose Cat Suit Is It, Anyway?». People magazine. 1998 թ․ դեկտեմբերի 21. Վերցված է 2011 թ․ հունիսի 29-ին.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Петровский М. Правда и иллюзии страны Оз // Петровский М. Книги нашего детства. — М.: «Книга», 1986, — с. 221—273.
- Спынь К. М. Психологическая достоверность образов сказочных персонажей (на примере сказок А. М. Волкова) // Детская книга в цифровую эпоху: сб. тр. Всеросс. с междунар. уч. науч.-практ. конф. (Томск, 2-3 декабря 2021 г.) / ТГПУ; ред. колл.: Т. В. Галкина, М. В. Курышева и др. — Томск: Изд-во ТГПУ, 2022. — с. 20-36.
- Форум «Изумрудный город»
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վախկոտ Առյուծ» հոդվածին։ |