Ստեփան Թարյան

հայ քանդակագործ
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Թարյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Ստեփան Միքայելի Թարյան (Թարխարարյան) (օգոստոսի 17 (29), 1899[1][2], Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն[1][2] - մայիսի 20, 1954(1954-05-20)[1][2], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1][2]), հայ բեմանկարիչ, քանդակագործ։ ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1945

Ստեփան Թարյան
Ստեփան Միքայելի Թարխարարյան[1]
Ծնվել էօգոստոսի 17 (29), 1899[1][2]
ԾննդավայրԹիֆլիս, Ռուսական կայսրություն[1][2]
Մահացել էմայիսի 20, 1954(1954-05-20)[1][2] (54 տարեկան)
Վախճանի վայրըԵրևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1][2]
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
Ազգությունհայ
ԿրթությունՍանկտ Պետերբուրգի գեղարվեստի ակադեմիա (1927)[1]
Ստեղծագործություն(ներ)«Սպասում» քանդակ, Կիկոս[1] և Գիքոր[1]
Մասնագիտությունքանդակագործ, նկարիչ և բեմանկարիչ
ԱշխատավայրԳաբրիել Սունդուկյանի անվան ակադեմիական թատրոն, Երևանի պատանի հանդիսատեսի թատրոն և Հայֆիլմ
ԱմուսինՄայրանուշ Պարոնիկյան
Քաղաքական կուսակցությունԽՄԿԿ[1]
Պարգևներ և
մրցանակներ
Ստեփան Թարյան Վիքիդարանում
 Stepan Taryan Վիքիպահեստում

Եղել է ՀԽՍՀ վաստակավոր արտիստ Մայրանուշ Պարոնիկյանի ամուսինը։

Կենսագրություն

խմբագրել

Մեծացել է Թիֆլիսում։ Ավարտել է Թիֆլիսի գեղարվեստի ուսումնարանը (1918), Լենինգրադի գեղարվեստի ակադեմիայի քանդակագործության բաժինը (1927)։ 1927 թվականին տեղափոխվել է Երևան։

1920 թվականին արտանկարել է Անիի Տիգրան Հոնենցի եկեղեցու որմնանկարները։

 
Ստեփան Թարյանի հուշատախտակը Երևանի Տիգրան Մեծի պողոտայում

Առաջին ձևավորումը եղել է «Խաթաբալա» ներկայացումը 1927 թվականին Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ակադեմիական թատրոնում։ Աշխատել է Պատանի հանդիսատեսի թատրոնում, ինչպես նաև Կիրովականի (այժմ՝ Վանաձոր), Արտաշատի և Ալավերդու թատրոններում[3]։

«Հայֆիլմում» ձևավորել է «Կիկոս» (1933), «Գիքոր» (1934) ֆիլմերը[4]։

Թատերական ձևավորումներ

խմբագրել

Քանդակներ

խմբագրել

Հեղինակ է Վանո Խոջաբեկյանի (1930), դերասանուհի Մայրանուշ Պարոնիկյանի (1945) դիմաքանդակների (երկուսն էլ՝ մարմար, ՀԱՊ), «Սպասում» քանդակի (1930-ական թթ., Երևանում տեղադրվել է 2000 թ.)։

Պատկերասրահ

խմբագրել

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. ԽուդավերդյանՀայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.)Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 2.
  3. Հայ սովետական թատրոնի պատմություն. Երևան: ՀՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն. 1967.
  4. Ով ով է. հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005
 Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ստեփան Թարյան» հոդվածին։
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ստեփան Թարյան» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 151