Հնդկաստանի տնտեսական ազատականացում
Հնդկաստանի տնտեսական ազատականացում, քաղաքականության փոփոխությունների շարք, որոնք ուղղված են երկրի տնտեսությունը աշխարհի համար բացելուն՝ նպատակ ունենալով այն դարձնել ավելի շուկայական և սպառման վրա հիմնված: Ինչպես նաև ընդլայնել մասնավոր և օտարերկրյա ներդրումների դերը, որը դիտվում էր որպես տնտեսական աճի և զարգացման միջոց[1][2]։ Ազատականացման որոշ փորձեր արվեցին 1966-ին և 1980-ական թվականների սկզբին, 1991 թվականին սկսվեց ավելի մանրակրկիտ ազատականացում:
| Թվական | 24 Հուլիսի 1991  | |
|---|---|---|
| Պատճառ | Hindu rate of growth, 1991 India economic crisis, Licence Raj | |
| Հետևանք | globalization in India | |
Տնտեսական ազատականացման գործընթացը սկսվեց վճարային հաշվեկշռի ճգնաժամի պատճառով, որը հանգեցրեց լուրջ անկման, Խորհրդային Միության փլուզումը, որը թողեց ԱՄՆ որպես միակ գերտերություն, ինչպես նաև միջազգային ֆինանսական կառույցներից, ինչպիսիք են ԱՄՀ-ն և Համաշխարհային բանկը, վարկեր ստանալու համար պահանջվող կառուցվածքային ճշգրտման ծրագրերի կատարման անհրաժեշտությամբ: 1991 թվականի ճգնաժամը կառավարության համար ծառայեց որպես կատալիզատոր՝ նախաձեռնելու ավելի համապարփակ տնտեսական բարեփոխումների օրակարգ, ներառյալ ազատականացումը, սեփականաշնորհումը և գլոբալացումը, որոնք կոչվում են LPG բարեփոխումներ:
Բարեփոխումների գործընթացը զգալի ազդեցություն ունեցավ Հնդկաստանի տնտեսության վրա, ինչը հանգեցրեց օտարերկրյա ներդրումների ավելացմանը և դեպի ծառայությունների վրա հիմնված տնտեսության անցում: Հնդկաստանի տնտեսական ազատականացման քաղաքականության ազդեցությունը տարբեր ոլորտների և սոցիալական խմբերի վրա եղել է շարունակական քննարկման թեմա: Մտահոգության ոլորտներից մեկը եղել է ազատականացման քաղաքականության բնապահպանական ազդեցությունը, քանի որ արդյունաբերության ոլորտներն ընդլայնվել են, իսկ կանոնակարգերը մեղմացվել են ներդրումներ ներգրավելու համար: Բացի այդ, որոշ քննադատներ պնդում են, որ քաղաքականությունները նպաստել են եկամուտների անհավասարության և սոցիալական անհավասարությունների ընդլայնմանը, քանի որ տնտեսական աճի օգուտները հավասարապես չեն բաշխվել բնակչության միջև:
Սպառման անկում
Հնդկաստանում սպառողական ծախսերի վերաբերյալ 2017-2018 թվականների ազգային ընտրանքային հետազոտությունը բացահայտեց սպառողական ծախսերի անհանգստացնող անկումը՝ նշելով առաջին նման անկումը վերջին 40 տարում: Հարցումը ցույց է տվել, որ հնդկացիների միջին ամսական ծախսերը նվազել են 3,7%-ով՝ հասնելով 1446 ռուփիի՝ 2011-2012 թվականների 1501 ռուպիից: Թեև գյուղական վայրերում անկումն ավելի կտրուկ է եղել՝ 8,8%, քաղաքային ծախսերը նույն ժամանակահատվածում աճել են 2%-ով[3][4]:
Չնայած այս մտահոգիչ բացահայտումներին, կառավարությունը որոշեց չհրապարակել զեկույցը՝ պատճառաբանելով «տվյալների որակի հետ կապված խնդիրները», և հետագայում ընդհանրապես չեղյալ հայտարարեց հարցումը: Այս գործողությունը դիտվեց որպես կառավարության կողմից ապացույցների մերժում, մանավանդ, որ նման հարցումները վճռորոշ նշանակություն ունեն հիմնական մակրոտնտեսական տվյալների համար, ինչպիսին ՀՆԱ-ն է[3]:
Ագրարային ճգնաժամ
Նեոլիբերալ տնտեսական քաղաքականությունը նկատելիորեն ձևավորել է Հնդկաստանի գյուղատնտեսական ճգնաժամը՝ ազդելով մարդկանց մեծ թվի վրա, քանի որ ավելի քան 70%-ը իրենց ապրուստի համար ապավինում է գյուղատնտեսությանը: Այս իրավիճակը սրվում է մի քանի տնտեսական ռազմավարություններով, որոնք, մասնավորապես, ձևավորվել են Առևտրի համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) պահանջներով: ԱՀԿ-ն հորդորում է այնպիսի երկրներին, ինչպիսին Հնդկաստանն է, կրճատել գյուղատնտեսական սուբսիդիաները, որոնք կարևոր են պարենային անվտանգության պահպանման և գյուղական տնտեսությանն աջակցելու համար[6]:
1991 թվականից հետո իրականացված տնտեսական բարեփոխումները բացահայտորեն մերժեցին գյուղատնտեսության մեջ ինստիտուցիոնալ վերափոխման անհրաժեշտությունը՝ հանգեցնելով հնդկական պետության դերի նվազմանը: Պետությունը հրաժարվեց իր պաշտպանողական տրամադրվածությունից՝ ճանապարհ բացելով ազատ, սեփականաշնորհված և ֆինանսավորվող շուկայի համար: Շուկաների բացումը փոքր ֆերմերներին ենթարկեց անկայուն գլոբալ շուկայի ուժերին, որոնք ազդում էին զարգացած երկրներում գյուղատնտեսության ոլորտին տրվող մեծ սուբսիդիաների պատճառով, որոնց դեմ նրանք չէին կարող մրցակցել[7][8]:
Պետական աջակցության չեղարկումով և գյուղատնտեսական շուկաների բացմամբ, շատ ֆերմերներ ստիպված էին վարկեր վերցնել գյուղատնտեսության աճող ծախսերին դիմադրելու համար, ինչը շատերի համար հանգեցրեց պարտքի ծուղակին: Պարտքի ծուղակը հանգեցրեց ֆերմերների ինքնասպանությունների բարձր մակարդակի: Միայն 2017 թվականին այս ճնշումների պատճառով 10655 մահվան դեպք է գրանցվել[9]:
Սով և թերսնուցում
2023 թվականի սովի գլոբալ ինդեքսը ցույց է տալիս, որ 2015 թվականից ի վեր քիչ առաջընթաց է գրանցվել: Այս լճացումը դիտվում է որպես բազմաթիվ ճգնաժամերի համակցված հետևանք: Հնդկաստանը 125 երկրների մեջ զբաղեցրել է 111-րդ տեղը, ինչը վկայում է սովի լուրջ մակարդակի մասին, 2022 թվականին Հնդկաստանը զբաղեցնում էր 107-րդ տեղը[10]:
Հնդկաստանում թերսնված մարդկանց մասնաբաժինը կազմում է 16,6 տոկոս, ինչը նպաստում է երկրում սովի ընդհանուր խնդիրների առաջացմանը: Հնդկաստանի սովի վիճակն ավելի ծանր է համեմատած հարևան երկրների հետ, ինչպիսիք են Պակիստանը (102-րդ), Բանգլադեշը (81-րդ), Նեպալը (69-րդ) և Շրի Լանկան (60-րդ), որոնք բոլորն էլ ավելի լավ վարկանիշ ունեն ինդեքսում[11]։
Անեմիա
Անեմիան ներկայացնում է Հնդկաստանում հանրային առողջության լուրջ ճգնաժամ, որտեղ պետական վիճակագրությունը բացահայտում է հիվանդության տարածվածությունը: Համաձայն 2019-2021 թվականների Ընտանեկան առողջության ազգային հետազոտության (NFHS)՝ սակավարյունությունը ազդում է բնակչության զգալի մասի վրա, այդ թվում՝ 6-59 ամսական երեխաների 67,1%-ը, դեռահաս աղջիկների 59,1%-ը (15-19 տարեկան), 31,1% դեռահաս տղաներ (15–19 տարեկան), վերարտադրողական տարիքի կանանց 57,2% (15–49 տարեկան) և հղիների 52,2%[12][13]։
Տես նաև
Աղբյուրներ
- Kumar, Dharma (2005). The Cambridge Economic History of India, Volume II : c. 1757–2003. New Delhi: Orient Longman. ISBN 978-81-250-2710-2.
- «Economic reforms in India: Task force report» (PDF). University of Chicago. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 7 February 2009-ին.
Արտաքին հղումներ
- Կրթական տեսանյութ "economic history of India".
- Nick Gillespie (2009). «What Slumdog Millionaire can teach Americans about economic stimulus». Reason. Արխիվացված է օրիգինալից 13 June 2009-ին. Վերցված է 6 April 2009-ին.
- Gurcharan Das (2006). «The India Model». The Foreign Affairs. Արխիվացված է օրիգինալից 7 March 2009-ին.
- Ravinder Kaur (2012). «India Inc. and its Moral Discontent». Economic and Political Weekly.
- Aditya Gupta (2006). «How wrong has the Indian Left been about economic reforms?» (PDF). Centre for Civil Society. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 26 February 2009-ին. Վերցված է 25 February 2009-ին.
- «The India Report» (PDF). Astaire Research <<doesn't work>>. 2007. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 14 January 2009-ին.
Ծանոթագրություններ
- ↑ India – Structural Adjustment Credit Project (English) – Presidents report (Report). World Bank. 12 November 1991. էջ 1.
- ↑ «Structural adjustments in India – a reportof the Independent Evaluation Group (IEG». World Bank. Արխիվացված է օրիգինալից 9 May 2019-ին. Վերցված է 30 October 2018-ին.
- ↑ 3,0 3,1 «CEA Has Asked NSC to Release 2017-18 Consumer Spending Data: Report». The Wire. Վերցված է 2023-11-06-ին.
- ↑ «Consumer Survey 2017-18 junked due to discrepancies; new survey ordered: Govt». Business Today (անգլերեն). 2019-11-15. Վերցված է 2023-11-06-ին.
- ↑ «Agricultural policy - Agricultural support - OECD Data». theOECD (անգլերեն). Վերցված է 2023-11-09-ին.
- ↑ Eco-Business (2021-03-08). «India's new farming laws driven by WTO demands». Eco-Business (անգլերեն). Վերցված է 2023-11-09-ին.
{{cite web}}:|last=has generic name (օգնություն) - ↑ Patnaik, Utsa (2007). «Neoliberalism and Rural Poverty in India». Economic and Political Weekly. 42 (30): 3132–3150. ISSN 0012-9976. JSTOR 4419844.
- ↑ Minhaz, Ayesha (2023-02-23). «Neoliberal damage». Frontline (անգլերեն). Վերցված է 2023-11-09-ին.
- ↑ «More than 10,000 farmers, farm hands committed suicide in 2017». www.downtoearth.org.in (անգլերեն). Վերցված է 2023-11-09-ին.
- ↑ «Methodology». Global Hunger Index (GHI) - peer-reviewed annual publication designed to comprehensively measure and track hunger at the global, regional, and country levels (անգլերեն). Վերցված է 2023-11-06-ին.
- ↑ «Global Hunger Index Scores by 2023 GHI Rank». Global Hunger Index (GHI) - peer-reviewed annual publication designed to comprehensively measure and track hunger at the global, regional, and country levels (անգլերեն). Վերցված է 2023-11-06-ին.
- ↑ «ANAEMIA MUKT BHARAT». pib.gov.in. Վերցված է 2023-11-06-ին.
- ↑ «Public Health Crisis of Anemia in India: A Study of Three Villages». Pediatrics. February 2022. Վերցված է 2023-11-06-ին – via publications.aap.org.