Աթաբասկա (լիճ)
Աթաբասկա (անգլ.՝ Athabasca), խոշոր քաղցրահամ լիճ Կանադայի Սասկաչևան և Ալբերտա նահանգներում, Մակենզի գետի համակարգի վերին մասում, հյուսիսային լայնության 58˚ և 60˚-ի միջև։ Լճի 26 %-ը գտնվում է Ալբերտա, իսկ 74 %-ը՝ Սասկաչևան նահանգներում։
 անգլ.՝ Lake Athabasca | ||
 | ||
| Կոորդինատներ | ||
| Տեղագրություն | Հյուսիսային Ամերիկա | |
| Երկիր |  Կանադա
| |
| Վարչատարածքային բաժանում | Ալբերտա, Սասկաչևան | |
| Հայելու բացարձակ բարձրությունը | 213 մ | |
| Ավազանի մակերեսը | 7850 կմ² | |
| Ծավալը | 204 կմ³ | |
| Ջրափնյա գծի երկարությունը | 1900 կմ | |
| Ամենամեծ խորությունը | 124 մ | |
| Միջին խորությունը | 20 մ | |
| Ջրահավաքի մակերեսը | 274 540 կմ² | |
| Թափվող գետերը | Աթաբասկա | |
  | ||
 Վիքիպահեստում
| ||
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Աթաբասկա
Աշխարհագրություն խմբագրել
Լիճը զբաղեցնում է 7850 կմ² տարածք, ունի ոչ շատ մեծ խորություն՝ 124 մ և 283 կմ երկարություն։ Ջրի ծավալը կազմում է 204 կմ³: Այն Ալբերտա և Սասկաչևան նահանգների ամենախոշոր և ամենախորը լիճն է, իր մեծությամբ 8-րդը Կանադայում[1]։ Լճի ջուրը՝ դուրս հոսելով Ստրուկների և Մակենզի գետերով, թափվում է Հյուսիսային Սառուցյալ օվկիանոս[2]։
Լճի արևմտյան ափին, որտեղ սկիզբ է առնում Ստրուկների գետը, գտնվում է Ալբերտայի ամենահին եվրոպական բնակավայրը՝ Ֆորտ Չիպևյանը։
Զարգացում և շրջական միջավայր խմբագրել
Ուրանի և ոսկու արդյունահանումը լճի հյուսիսային ափին հանգեցրել է Ուրանիում Սիթի բնակավայրի ստեղծմանը, որտեղ բնակություն են հաստատել լեռնագործներն իրենց ընտանիքների հետ։ Արդյունահանումը դադարեցվել է 1980-ական թվականներին, սակայն լճի հյուսիսային առափնյան մինչ օրս աղտոտված է[3]։ Ավազային դյուներն, որոնք գտնվում են հարավային ափի մոտ, համարվում են աշխարհի ամենախոշոր շարժական ավազային դյուները։ 1992 թվականին դյուները կոչվել են «Վայրի բնության նահանգային պարկ»։
Կենդանական աշխարհ խմբագրել
Աթաբասկա լճում բնակվում է 23 ձկնատեսակ, այդ թվում նաև հյուսիսային գայլաձուկը, շիղաձուկը, արկտիկական լերկամորթիկը, լճային իշխանը[4][5]։ 1961 թվականին մեծ խորության վրա որսացել են ռեկորդային 46,3 կգ քաշով իշխան։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Lake Athabasca». Atlas of Alberta Lakes. Edmonton: University of Alberta Press. 1990. ISBN 0-88864-214-8. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ սեպտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 6-ին.
- ↑ Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1987). Աշխարհագրական անունների բառարան. Երևան: «Լույս». էջ էջ 12.
- ↑ Elizabeth Southren (2013 թ․ հունվարի 8). «Deep In Canadian Lakes, Signs Of Tar Sands Pollution». National Public Radio]. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ օգոստոսի 1-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 6-ին. «Canadian researchers have used the mud at the bottom of lakes like a time machine to show that tar sands oil production in Alberta, Canada, is polluting remote regional lakes as far as 50 miles from the operations.»
- ↑ «Canada Fishing Online». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ դեկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 6-ին.
- ↑ «Lake Trout». Perspective Visuals, Inc. 2006 թ․ մարտի 8. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ դեկտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 6-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Lake Athabasca and associated Sand Dunes Արխիվացված 2007-05-17 Wayback Machine
- International Lake Environment Committee, June 21, 2001 Արխիվացված Ապրիլ 1, 2008 Wayback Machine
- Fish Species of Saskatchewan
- Encyclopedia of Saskatchewan (Lake Athabasca) Արխիվացված 2011-04-01 Wayback Machine
- Athabasca Sand Dunes Provincial Park Արխիվացված 2012-11-27 archive.today
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աթաբասկա (լիճ)» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 125)։ 
|