Սոպեր (գետ)
Սոպեր (անգլ.՝ Soper River), գետ, որը գտնվում է Բաֆինի երկիր կղզու հարավում (տարածք Նունավուտ, Կանադա)[1]։
| Սոպեր | |
|---|---|
 | |
| Բնութագիր | |
| Երկարություն | 108 կմ |
| Ավազանի մակերես | 2500 կմ² |
| Ջրահոսք | |
| Գետաբերանի տեղակայում | Կիմմիրուտ գյուղի մոտակայք |
| Բարձրություն | 0 մ մ |
| Կոորդինատներ | |
| Տեղակայում | |
| Հոսող հոսքեր | Joy River?, Willow River?, Cascade River? և Livingstone River? |
| Երկիր |  Կանադա |
| Երկրամաս | Նունավուտ |
| Աշխարհագրական տեղադրություն | Բաֆինի երկիր |
Ինուկտիտուտ լեզվով գետը կոչվում է Kuujuaq, կամ «մեծ գետ». իր պաշտոնական անվանումը գետը ստացել է ի պատիվ Դ․ Դյուի Սոպերի (արկտիկական հետազոտող, կենդանաբան, թռչնաբան և գրող)։ 1992 թվականից Սոպեր գետը իր վտակների հետ ընդգրկված է Կանադայի պահպանվող գետերի ցուցակում[2]։
Աշխարհագրություն խմբագրել
Գետը սկիզբ է առնում Տերրա-Ինկոգնիտա թերակղզու սարահարթում։ Հոսում է դեպի հարավ և թափվում է Սոպեր աղի լիճ, իսկ հետո Հուդզոնի նեղուցի Պլեզենտ ծոցը, Կիմմիրուտ գյուղի մոտակայքում (նախկին Լեյկ-Հարբոր)։ Կիմմիրուտը ամենամոտ բնակավայրն է Իկալուիտին (նախկին անվանումը՝ Ֆրոբիշեր-Բեյ)՝ Նունավուտ տարածաշրջանի վարչական կենտրոնին։ Գետի երկարությունը կազմում է 108 կմ, ավազանի տարածքը կազմում է 2500 կմ²։ Գետի մոտ 50 կմ-ը նավարկելի է։ Խոշոր վտակներից են Լիվինգսթոնը (86 կմ) և Ջոյը (54 կմ)[2]։
Երկրաբանություն խմբագրել
Ինտենսիվ մետամորֆիզմը տեղի է ունեցել 1 740 միլիոն տարի առաջ, ստեղծել է շատ հետաքրքիր երկրաբանական պատկեր Սոպեր գետի ավազանում։ Ավազանում գտնվում են լազուրիտի հանքավայրեր (կապույտ թանկարժեք քար), որը աշխարհի մի քանի հայտնիներից մեկն է։ Փայլարի հանքավայրերը հանդիպում են շատ վայրերում։
Բուսական և կենդանական աշխարհ խմբագրել
Գետի հովիտ պաշտպանում է ուժեղ քամիներից, դրա շնորհիվ հովտում ստեղծվել է յուրահատուտ միկրոկլիմա։ Ի տարբերություն սարավանդների, տեղ-տեղ պատված է մամուռներով և քարաքոսերով։ Հովտում աճում է տորֆամամուռ, մի քանի տեսակ բոշխ, լեռնային դեղին քարբեկ և բազմաթիվ արկտիկական վայրի ծաղիկներ, ինչպես նաև կա յուրահատուկ արկտիկական ուռենիների անտառ, որոնք հասնում են մինչև 3,6 մետր բարձրության։
Կաթնասուններից հանդիպում են կարիբուն, աղվեսը, գայլը և նապաստակը։ Լեմմինգին կերակուրի աղբյուր է հանդիսանում գիշատիչների համար, մասնավորապես բազեների և ճախրուկի (բազեի տեսակ) համար։ Այստեղ նաև հանդիպում են եղջերավոր արտույտը, սպիտակ կաքավը, ճեղագռավը։ Ծովային թռչուններից են՝ սուզահավը։ Գետի ջրերում հանդիպում է արկտիկական լերկամորթիկը, իսկ Սոպեր լճում՝ ձողաձուկը։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 11-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 7-ին.
- ↑ 2,0 2,1 «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ նոյեմբերի 29-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 7-ին.