Սկևռա

Սկևռա, վանք, գիտամշակութային կենտրոն Կիլիկյան Հայաստանում։

Կրոնամշակութային կենտրոն

Ունեցել է բարձր տիպի դպրոց, գրչատուն, մատենադարան, կուսանոց, գործել է Լամբրոն բերդին կից։ Այնտեղ է եղել նաև Հեթումյանների տոհմային դամբարանը։ 12-13 դարերում վանքում ծաղկում են ապրել գրչությունը, մանրանկարչությունը, փորագրությունը։

Գրչության կենտրոն

Անցել է երկու շրջան։ Առաջինը (մինչև 13-րդ դարի սկիզբ) կապված է Ներսես Լամբրոնացու գրչական, մատենագրական գործունեության հետ։ Այդ շրջանում բեղմնավոր աշխատանք են կատարել Գրիգոր Ծաղկողը, Գրիգոր Սկևռացին, Կոստանդին, Արեստակես, Սամվել, Հովսեփ, Հուսիկ, Ներսես գրիչներն ու մանրանկարիչները և երևելի այլ գործիչներ։

Երկրորդ շրջանը (13-րդ դար) համընկել է նշանավոր մշակութային գործիչ ու րաբունապետ Գրիգոր Սկևռացու գործունեության հետ։ Վանք են հրավիրվել հոչակված գրիչներ ու նկարիչներ, աոավել ծաղկում են ապրել արվեստները։ Նշանավոր գործիչներից են եղել Գրիգոր Պիծակը, Սարգիս Պիծակը, Սիոն ծաղկողը, րաբունապետներ Սիմեոնը, Խաչատուրը, Մովսես Երզնկացին, հայտնի գրիչներ Ավետիսը, Ստեփանոս Սկևռացին, Ստեփանոս Իրիցու որդին և ուրիշներ։ Երևանի Մեսրոպ Մաշտոցի անվան Մատենադարանում պահվում են Սկևռայում ընդօրինակված ձեռագրեր և այլ մատյաններ։

Տես նաև

• Սկևռայի Ավետարան

Գրականություն

• Բադալան Հ., Սկևռայի գրչության կենտրոնը։ Ալբոմ-ուսումասիրություն, Ե., 2013:

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատված վերցված է «Հայ գրատպություն և գրքարվեստ» հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում-Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 10, էջ 439)։